Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Przepisy dotyczące postępowania dowodowego uległo zmianom wskutek nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego z 2019 r. Uchylone zostały przepisy art. 207 i 217 kpc, które określały zasady wnoszenia odpowiedzi na pozew, ale także ustanawiały zasady prekluzji dowodowej, czyli kiedy dowody winny być pominięte jako spóźnione, a kiedy mogą być uwzględnione. Na gruncie obecnych przepisów zgłaszanie dowodów na późniejszym etapie sprawy ma zostać możliwie ograniczone.

Do kiedy można powoływać dowody w sprawie?

W wyniku nowelizacji dodano art. 205(12) kpc który uzależnia sposób postępowania w zakresie dowodów od tego, czy wyznaczono posiedzenie przygotowawcze:

• jeśli wyznaczono posiedzenie przygotowawcze: strona może przytaczać twierdzenia i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej do chwili zatwierdzenia planu rozprawy
• jeśli nie wyznaczono posiedzenia przygotowawczego: strona może przytaczać twierdzenia i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej aż do zamknięcia rozprawy.

Oznacza to, że oczywiście możliwości przytaczania nowych dowodów na poparcie swoich twierdzeń są szersze, jeśli nie wyznaczono posiedzenia przygotowawczego.

Wyjątki

Jeśli nie wyznaczono posiedzenia przygotowawczego w sprawie, co do zasady nowe dowody można przytaczać aż do końca rozprawy. Ustawa jednak wskazuje na możliwe negatywne konsekwencje wynikające z działania na zwłokę lub niezastosowania się do zarządzeń przewodniczącego i postanowień sądu. Oznacza to, iż strona nie może bez konsekwencji działać nielojalnie w stosunku do sądu i w sposób bezprawny powodować przedłużanie toku sprawy.

Jak wskazano powyżej, jeśli w sprawie przewidziano posiedzenie przygotowawcze, to nowe dowody przytaczać można tylko do chwili zatwierdzenia planu rozprawy. Możliwe jest jednak na podstawie art. 205(12) § 1 kpc podniesienie takich nowych dowodów jeśli strona uprawdopodobni, że ich wcześniejsze powołanie nie było możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później. Przepis ten łagodzi rygor przyjętego rozwiązania i upodabnia przepis do tego sprzed nowelizacji.

Wymiana pism procesowych przez strony

W przypadkach spraw zawiłych przewodniczący często oczekuje przedstawienia odpowiedzi na pozew, a często także wymieniane są dalsze pisma procesowe stanowiące replikę powoda na odpowiedź na pozew przedstawioną przez pozwanego oraz dalszą replikę pozwanego. W przypadku przeprowadzenia takiej wymiany pism przygotowawczych przez strony, przewodniczący może zobowiązać strony do zawarcia w tychże pismach wszystkich dowodów i twierdzeń istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a to pod rygorem utraty prawa do ich powoływania w toku dalszego postępowania.

Takie obostrzenie wynikające z art. 205(3) kpc znów jest łagodzone zdaniem drugim, w którym wskazuje się, że takie dowody i tak można uwzględnić jeśli strona uprawdopodobni, że wcześniejsze powołanie dowodu w piśmie przygotowawczym nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później.

Wniosek o przeprowadzenie dowodu

We wniosku o przeprowadzenie dowodu należy precyzyjnie oznaczyć dowód oraz wskazać na fakty, które mają być nim wykazane. Celem takiego nakazu jest ograniczenie nieprecyzyjnych wniosków dowodowych (np. „na okoliczność zasadności roszczenia”[1]), umożliwienie sądowi zapoznania się z tezą dowodową i podjęciem odpowiednich decyzji w tym zakresie.

Sąd bowiem na podstawie art. 235(2) § 1 kpc może pominąć dowód:

1) którego przeprowadzenie wyłącza przepis kodeksu;

2) mający wykazać fakt bezsporny, nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy lub udowodniony zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy;

3) nieprzydatny do wykazania danego faktu;

4) niemożliwy do przeprowadzenia;

5) zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania;

6) gdy wniosek strony nie odpowiada wymogom kpc, a strona nie usunęła tego braku pomimo wezwania sądu w tym zakresie.

Zatem nieprecyzyjne wskazanie dowodu lub nieokreślenie faktów, które chcemy wykazać danym dowodem powodować będzie zaistnienie braku formalnego w złożonym wniosku dowodowym. W takim przypadku sąd najpierw wezwie do usunięcia braku, a w razie niezastosowania się przez stronę do wezwania – sąd pominie dany dowód.

Świadkowie i biegli

Nowe przepisy przewidują zobowiązanie strony wnioskującej o wezwanie danej osoby na rozprawę – czy to świadka, biegłego czy innej osoby – do „dołożenia starań” by ta się na rozprawie faktycznie pojawiła. Obowiązek ten obejmuje zawiadomienie osoby wzywanej nie tylko o samym obowiązku, ale także o czasie i miejscu stawiennictwa.

Dowody z dokumentów

Art. 243(2) kpc wskazuje, że dokumenty złożone do akt sprawy stanowią dowody bez wydawania odrębnego postanowienia. Pomijając dowód z takiego dokumentu, sąd wydaje postanowienie. Oznacza to, iż w przypadku dokumentów sąd wydaje postanowienie tylko w przypadku pominięcia dowodu.

Plan rozprawy a przeprowadzanie dowodu

Jeśli zostało zarządzone posiedzenie przygotowawcze i sporządzony został plan rozpraw, to zawiera on rozstrzygnięcia co do wniosków dowodowych stron, zastępując w tym zakresie postanowienie dowodowe. Plan rozprawy w szczególności określa kolejność i termin przeprowadzenia dowodów oraz roztrząsania wyników postępowania dowodowego (art. 205 (9) § 2 pkt 5 kpc).

Więcej o planie rozprawy można przeczytać w innym artykule na ten temat https://prawodlasamorzadu.pl/2019-11-18-czy-wiesz-juz-na-czym-polega-postepowania-przygotowawcze-w-nowym-kpc.[AT1] 

 

---

[1] Piaskowska Olga Maria. Art. 235(1). W: Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz do niektórych przepisów. System Informacji Prawnej LEX, 2019.

---

 [AT1]Zalinkuj proszę artykuł CZY WIESZ JUŻ, NA CZYM POLEGA POSTĘPOWANIA PRZYGOTOWAWCZE W NOWYM KPC?

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj