Zgodnie z ustawą z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji [dalej: upea], w razie uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych. Wcześniej jednak może podjąć wobec zobowiązanego działania informacyjne.

Działania informacyjne mogą być podejmowane, jeżeli zachodzi uzasadnione okolicznościami przypuszczenie, że zobowiązany wykona dobrowolnie obowiązek bez konieczności wszczynania egzekucji administracyjnej.

Działania informacyjne są podejmowane w formie pisemnej, dźwiękowej lub graficznej w szczególności przez: internetowy portal informacyjny, krótką wiadomość tekstową (sms), e-mail, telefon, faks.

Działania informacyjne podejmuje się przed przesłaniem:

1. upomnienia;
2. tytułu wykonawczego, w przypadku gdy egzekucja administracyjna może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia.   

Działania informacyjne nie mogą realizowane, jeżeli:

1. okres do upływu terminu przedawnienia należności pieniężnej jest krótszy niż 6 miesięcy;
2. zostanie ujawniony majątek lub źródła dochodu zobowiązanego przewyższające kwotę wydatków egzekucyjnych po uprzednim odstąpieniu od czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych - w przypadku, o którym mowa w art. 6 § 1c upea[1].

Co istotne przepisy nie wskazują momentu, od którego działania informacyjne mogą być wdrażane. Oznacza to, że mogą być prowadzone nie tylko, gdy zaktualizuje się okoliczność uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku. W praktyce, w ramach działań informacyjnych można np. „przypomnieć” podatnikom o obowiązku zapłaty podatku od nieruchomości lub opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.  Nie ma też przeszkód, aby określone działania informacyjne były wdrażane w toku podejmowanych przez organ czynności sprawdzających, względnie na skutek ustaleń poczynionych w ich toku.

Działania informacyjne powinny być rejestrowane w postaci papierowej lub elektronicznej przez wskazanie, w szczególności formy działania informacyjnego oraz daty jego podjęcia.

Reguły dotyczące realizacji działań informacyjnych warto opisać w wewnętrznych instrukcjach dotyczących sposobu postępowania w sprawach dotyczących podatków i opłat lokalnych. Pozwoli to zachować jednolite w skali organu podatkowego podejście jego pracowników do tych kwestii.

[1] Zgodnie z art. 6c ust. 1 upea, wierzyciel może odstąpić od czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych, jeżeli nie upłynęło 12 miesięcy od dnia wydania postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z przyczyny określonej w art. 59 § 2, wydanego w sprawie prowadzonej na wniosek tego wierzyciela, na podstawie tytułu wykonawczego obejmującego inne należności pieniężne zobowiązanego, chyba że ujawniony zostanie majątek lub źródło dochodu zobowiązanego przewyższające kwotę wydatków egzekucyjnych.