Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Właściwym sposobem działania Wójta jako pracodawcy jest wypowiedzenie warunków pracy na piśmie, w związku z czym brak podstaw do wydawania w przedmiotowej materii aktu o charakterze władczego rozstrzygnięcia administracji, jakim jest zarządzenie.

Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2019r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach (sygn. akt II SA/Ke 147/19) orzekł o nieważności zarządzenia Wójta Gminy M. w sprawie przeniesienia A.B. ze stanowiska Sekretarza Gminy na stanowisko Zastępcy Kierownika w Referacie Gospodarki Komunalnej, Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Zamówień Publicznych Urzędu Gminy.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Wójt Gminy [dalej także: Organ gminy] zarządzeniem dokonał przeniesienia A.B. ze stanowiska Sekretarza Gminy na stanowisko Zastępcy Kierownika w Referacie Gospodarki Komunalnej, Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Zamówień Publicznych Urzędu Gminy. W podstawie prawnej tego aktu, powołał się na art. 33 ust 5 ustawy z dnia 08 marca 1990r. o samorządzie gminnym[1] [dalej także: usg], a także postanowienia Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Gminy.

Na powyższe zarządzenie skargę wniósł Wojewoda [dalej także: Organ nadzoru], wnosząc o stwierdzenie jego nieważności. Organ nadzoru zarzucił naruszenie art. 4 ust 1 pkt 3 oraz art. 11 ust 1, a także art. 13a ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o pracownikach samorządowych[2] [dalej także: ups]. Powołując się na wspominany art. 4 ust 1 pkt 3 ups Wojewoda wskazał, że sekretarz gminy zatrudniany jest na podstawie umowy o pracę, a zgodnie z art. 53 przywołanej ustawy dotychczasowe stosunki pracy osób zatrudnionych na podstawie powołania innych niż osoby wymienione w art. 4 ust. 1 pkt 2 – zatrudniane na podstawie powołania[3] –  przekształcają się w stosunki pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, chyba, że odrębne przepisy przewidują nawiązanie stosunku pracy na podstawie powołania.

Z powyższego Wojewoda wysnuł wnioski, iż do stosunku pracy sekretarza gminy – w tym modyfikacji tego stosunku – stosuje się przepisy Kodeksu pracy[4] [dalej także: kp], a w szczególności art. 42 tej ustawy.  W związku z powyższym, wypowiedzenie stosunku pracy, które zdaniem Organu nadzoru dokonane zostało zaskarżonym zarządzeniem, powinno nastąpić zwykłym pismem. Jak podniósł Wojewoda: „w obowiązującym porządku prawnym brak jest przepisu prawa powszechnie obowiązującego pozwalającego na modyfikowanie stosunku pracy pracownika urzędu gminy za pomocą zarządzenia. W tym stanie rzeczy stwierdzić należy zdaniem Wojewody, że zaskarżone zarządzenie nie ma podstawy prawnej.”

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy wniósł o zawieszenie postępowania z urzędu na podstawie art. 125 §1 ust 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi[5] z uwagi na toczące się postępowanie sądowe, a w dalszej kolejności o oddalenie skargi.

Wójt wskazał, że stanowisko Zastępcy Kierownika w Referacie Gospodarki Komunalnej, Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Zamówień Publicznych, na jakie przeniesiony został A.B. podobnie jak dotychczas przez niego piastowane stanowisko sekretarza gminy, jest stanowiskiem kierowniczym. Podzielił on pogląd Wojewody, mówiący o tym, że zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt. 3 ups sekretarz gminy jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę,  a art. 65 ups „ma wobec niego zastosowanie, co z kolei skutkuje tym, że wobec stosunku pracy sekretarza gminy znajdują zastosowanie przepisu Kodeksu pracy”.

Zdaniem Wójta, w przedmiotowej sprawie nie doszło jednak do wypowiedzenia stosunku pracy, czy warunków pracy i płacy. Organ wskazuje, że przeniesienie sekretarza gminy na inne stanowisko kierownicze, z zachowaniem warunków pracy i płacy, nie może stanowić naruszenia uregulowań Kodeksu pracy.

Powołując się na pełnione stanowisko oraz treść art. 33 ust 2 usg Wójt stwierdził, że „jako kierownik jednostki organizacyjnej samorządu terytorialnego, ma bowiem prawo decydować o reorganizacji, w tym także o utworzeniu bądź likwidacji konkretnych stanowisk pracy”.

Następnie Organ gminy argumentował, że poparta przesłankami racjonalnymi i obiektywnymi, utrata zaufania może stanowić okoliczność uzasadniającą wypowiedzenie stosunku pracy, tym bardziej w przypadku pracownika zatrudnionego na stanowisku kierowniczym. Utrata zaufania może przemawiać zdaniem Wójta za przeniesieniem pracownika na inne, równorzędne stanowisko.

Wójt podniósł dalej, że spełnił ciążący na nim wymóg ustawowy, z uwagi na okoliczność, że złożył na ręce A.B. pismo dotyczące przeniesienia na inne stanowisko, jeszcze przed wydaniem skarżonego zarządzenia. 

W związku z powyższym, wydane zarządzenie, miało zdaniem Organu charakter wyłącznie informacyjny. Zdaniem Wójta, stanowisko sekretarza gminy należy do grupy najistotniejszych funkcji samorządowych, w związku z czym zarządzenie to stanowiło także przejaw postępowania Organu w sposób mający na celu wzbudzenie zaufania mieszkańców wspólnoty samorządowej.

Wójt w odpowiedzi na skargę zarzucił ponadto Wojewodzie wszczęcie postępowania nadzorczego z rażącym naruszeniem prawa z uwagi na fakt, że zgodnie z art. 87 usg organ nadzoru może wkraczać w działalność gminną w ściśle określonych ustawą przypadkach. Zdaniem natomiast Wójta, „kwestia ochrony pracowników leży w kognicji sądu powszechnego - sądu pracy, nie należy ona zatem do kompetencji Wojewody jako organu nadzorczego nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego”.

Wojewódzki Sąd Administracyjny [dalej także: WSA, Sąd] w Kielcach uznał skargę Wojewody za zasadną.

WSA zaznaczył, iż bezspornym jest, że sekretarz gminy jest pracownikiem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, a zgodnie z  art. 4 ust. 1 pkt 3 , art. 7 pkt 1 ups czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wobec sekretarza gminy wykonuje wójt. Z powyższego Sąd wywiódł wniosek, iż do stosunku pracy sekretarza gminy – w tym jego modyfikacji – zastosowanie znajdują przepisy Kp.

Sąd zwrócił uwagę na okoliczność, iż rozpatrywana sprawa była stosunkowo specyficzna, wskazując iż Wójt: „najpierw tego samego dnia przed wydaniem zaskarżonego zarządzenia złożył na ręce A. B. pismo zatytułowane: "Odwołanie pracownika ze stanowiska sekretarza Gminy [...] wraz z przeniesieniem pracownika na inne stanowisko pracy". Wobec odmowy przyjęcia tego pisma, Wójt wydał przedmiotowe zarządzenie (…) Mając zatem świadomość formy, w jakiej powinno nastąpić przeniesienie osoby zatrudnionej na stanowisku sekretarza na inne stanowisko służbowe, którą to formę Wójt zastosował w pierwszej kolejności, następnie – wobec odmowy przyjęcia pisma – organ ten wydał zarządzenie, które obok decyzji administracyjnej jest prawną formą w jakiej wójt może podejmować władcze rozstrzygnięcia.”

W ocenie WSA z uwagi zatem na fakt, iż wola organu została ujawniona poprzez wydanie zarządzenia – aktu władczego – to niezależnie od stosunków, których to zarządzenie dotyczy, podlega ono nadzorowi administracyjnemu, a zarazem kognicji sądów administracyjnych. Zdaniem Sądu: „fakt, że akt administracyjny wywiera skutki w sferze prawa pracy, nie powoduje, że (…) przestaje on być aktem administracyjnym, podlegającym kontroli pod względem zgodności z prawem. W postępowaniu przed sądem administracyjnym przedmiotem badania sądu nie są roszczenia pracownicze (…) lecz przestrzeganie określonych w przepisach prawa powszechnie obowiązującego wymagań dotyczących aktu wydanego przez wójta, jako formy realizacji zadań publicznoprawnych gminy, a więc aktu z zakresu administracji publicznej”.

Dokonując merytorycznej oceny wniesionej skargi, WSA podzielił stanowisko Wojewody, iż zarządzenie zostało w przedmiotowej sprawie wydane bez podstawy prawnej.

Zdaniem Sądu, powołany przez Organ gminy „art. 33 ust 5 u.s.g. stanowi bowiem jedynie o ogólnie przysługujących wójtowi uprawnieniach zwierzchnika służbowego” – podobnie Regulamin Organizacyjny.

Jak wskazuje WSA: „skoro właściwym sposobem działania Wójta jako pracodawcy było wypowiedzenie na piśmie warunków pracy, to brak było podstaw prawnych do wydawania w tym przedmiocie zarządzenia, które – jak podniesiono – ma charakter władczego rozstrzygnięcia organu administracji”.

W konsekwencji działanie Wójta Sąd uznał za sprzeczne z zasadą praworządności, jako niemające podstawy prawnej. Zapewnienia Organu gminy o informacyjnym i funkcjonalnym charakterze zarządzenia WSA uznał za niemające istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Ponadto WSA zauważył, iż: „w sprzeczność popada organ twierdząc z jednej strony, że w przedmiotowym stanie faktycznym nie doszło do wypowiedzenia warunków pracy i płacy, z drugiej zaś, że wręczając A. B. pismo przenoszące go na inne stanowisko kierownicze wypełnił swój ustawowy obowiązek w postaci konieczności wypowiedzenia warunków pracy zwykłym pismem”.

Orzeczenie jest prawomocne.

 

---

[1] Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 506 z późn. zm.).

[2] Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1282).

[3] Tj. zastępca wójta (burmistrza, prezydenta miasta), skarbnik gminy, skarbnik powiatu, skarbnik województwa

[4] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1040).

[5] Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 z późn. zm.).

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj