Druga połowa 2019 r. będzie niezwykle bogata jeśli chodzi o zmiany dotyczące rozliczania podatku od towarów i usług. W tym kontekście wydaje się, że samorządy powinny powoli zacząć rozważać modyfikację przyjętych wewnętrznych procedur prowadzenia rozliczań VAT, które zostały wprowadzone przy okazji centralizacji z początkiem 2017 r.

Zmiany w VAT to efekt przede wszystkim nieprzerwanych prac nad uszczelnianiem sytemu podatkowego. W ramach tych działań zakłada się wprowadzenie istotnych modyfikacji zasad rozliczania podatku, zwłaszcza w zakresie aspektów technicznych związanych z deklarowaniem podatku. Gwarantem przestrzegania nowych zasad mają być drakońskie niekiedy dla podatników sankcje.

Zmiany obejmują i mają obejmować w szczególności:

• wprowadzenie obowiązku stosowania metody podzielonej płatności (split payment) w odniesieniu do ściśle określonych transakcji,
• nowe zasady wystawiania faktur w związku z wprowadzeniem obowiązkowej podzielonej płatności,
• odejście od składania deklaracji VAT w formie elektronicznej na rzecz składania rozbudowanego pliku JPK,
• przyjęcie przepisów dotyczących szczegółowych danych jakie powinna zawierać ewidencja VAT,
• wdrożenie rejestru podatników VAT i obowiązku regulowania (co do zasady) płatności na wskazany w tym rejestrze rachunek bankowy,
• wprowadzenie kas fiskalnych online.

Powyższą listę można jeszcze uzupełnić o możliwość wystawiania przez wykonawców na rzecz samorządów (zamawiających) po 1 sierpnia 2019 r. – pod pewnymi warunkami – ustrukturyzowanych faktur elektronicznych (a więc faktur przesyłanych za pośrednictwem platformy elektronicznego fakturowania). Przy czym ta zmiana nie ma wynika głównie z konieczności dostosowania naszych przepisów do rozwiązań unijnych.

Wymienione zmiany dość istotnie zmodyfikują dotychczasowe zasady rozliczania VAT. Dotyczą one bardzo często aspektów technicznych i tym samym niekiedy wymuszą na podatnikach przyjęcie nowych rozwiązań informatycznych.

Warto w tym kontekście chociażby zauważyć, że w wielu samorządach przyjęto, iż jednostki podległe mają comiesięczny obowiązek sporządzania deklaracji cząstkowych i przekazywania ich do urzędu (starostwa) w formie papierowej. W świetle przewidywanej likwidacji obowiązku składania dotychczasowych deklaracji VAT uzasadnione staje się pytanie o konieczność oraz zasadność dalszego sporządzania i przesyłania takich deklaracji cząstkowych.

Inną kwestią będzie ewentualne wprowadzenie reguł ostrożnościowych związanych z obowiązkowym stosowaniem metody podzielonej płatności. Przepisy mają bowiem przewidywać sankcje nie tylko w przypadku braku zastosowania takiego sposobu zapłaty, ale również w sytuacji niewłaściwego wystawienia faktury (dotyczącej transakcji objętej obowiązkową procedurą split payment).

Ilość zmian i ich znaczący wpływ na dotychczasowy sposób rozliczeń uzasadniają rozważenie wprowadzenia zmian w zarządzeniach wewnętrznych. Dotyczy to zwłaszcza tych samorządów, które posiadają rozbudowaną strukturę organizacyjną oraz znaczną ilość jednostek organizacyjnych.