Bezczynność wójta w sprawie o udostępnienie informacji publicznej

Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2019r. (sygn. akt I OSK 2049/18) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną wójta gminy na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu stwierdzający bezczynność tego organu w przedmiocie udzielenia informacji publicznej. Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym.

Skarżący w dniu 21 lipca 2016r. zwrócił się do Wójta Gminy z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej, w postaci kopii umów o pracę i aneksów do tych umów wraz z zakresem obowiązków m.in. Wójta Gminy, Sekretarza Gminy, Skarbnika Gminy, Kierownika Referatu Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej, Kierownika Referatu Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska, a także podanie wysokości zarobków brutto tych osób wraz z dodatkami,  podanie wysokości wypłaconych nagród i premii wymienionych osób, wskazanie imion i nazwisk osób, które w Urzędzie Gminy pełnią funkcje publiczne lub mają związek z pełnieniem tych funkcji, a wreszcie podanie imion i nazwisk osób (fizycznych lub prawnych), z którymi zostały zawarte umowy cywilnoprawne skutkujące powstaniem zobowiązania do zapłaty z pieniędzy budżetu Gminy, w jednorazowej kwocie przewyższającej 1.000,00 zł oraz kopii tych umów.

Pismem z dnia 4 sierpnia 2016 r. Sekretarz Gminy, działając z upoważnienia Wójta, poinformował skarżącego, że w jego ocenie informacje i dokumenty będące przedmiotem wniosku stanowią informację publiczną, za wyjątkiem informacji dotyczącej wskazania imion i nazwisk osób, które w Urzędzie Gminy pełnią funkcje publiczne lub mają związek z pełnieniem tych funkcji. W pozostałym zakresie uznał żądaną informację za informację przetworzoną i wezwał skarżącego do wykazania, że uzyskanie przez niego żądanej informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego, pod rygorem wydania decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej.

Skarżący w odpowiedzi zawartej w piśmie z dnia 11 sierpnia 2016 r. nie zgodził się ze stanowiskiem organu twierdzącego, że informacje i kopie dokumentów, o które się zwrócił, stanowią informację publiczną przetworzoną.

Wójt gminy odmówił udostępnienia rzeczonych informacji i kopii, powołując się na fakt, że zdaniem organu stanowią one informację publiczną przetworzoną w związku z czym konieczne jest wykazanie, że uzyskanie żądanej informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Skarżący odwołał się od decyzji Wójta do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które uchyliło zaskarżoną decyzję w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia.

Pismem z dnia 28 października Wójt gminy podtrzymał swoje poprzednie stanowisko i poinformował skarżącego, że żądane przez niego informacje stanowią informację publiczną przetworzoną, wzywając go do wykazania, że jej udzielenie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.  Skarżący nie zgodził się z takim stanowiskiem organu, wycofując jednocześnie jedno z żądań wniosku dotyczące podania imion i nazwisk osób (fizycznych lub prawnych), z którymi zostały zawarte umowy cywilnoprawne skutkujące powstaniem zobowiązania do zapłaty z pieniędzy budżetu Gminy w jednorazowej kwocie przewyższającej 1.000,00 zł oraz kopii tych umów.

Pismem z dnia 4 maja 2017 r. skarżący wniósł skargę na bezczynność Wójta Gminy, która została odrzucona z powodu nieuiszczenia opłaty sądowej. Po wniesieniu tej skargi, a przed jej odrzuceniem przez sąd, Sekretarz Gminy przesłał wnioskodawcy zakresy obowiązków pięciu osób wskazanych w punkcie 1 wniosku informując, że nie dysponuje informacjami dotyczącymi zakresu obowiązków Wójta.

Decyzją z maja 2017r. Wójt odmówił udostępnienia skarżącemu informacji publicznej powołując się na fakt, że jest to informacja publiczna przetworzona, a Skarżący nie wykazał, że jej udzielenie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Przychylając się do odwołania skarżącego Samorządowe Kolegium Odwoławcze ponownie uchyliło zaskarżoną decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia.

Skarżący złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu skargę na bezczynność Wójta  w przedmiocie rozpatrzenia wniosku o udzielenie informacji publicznej. Jednocześnie wnosił o uznanie, że organ dopuścił się bezczynności, która miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa oraz o wyznaczenie organowi terminu do załatwienia sprawy. Skarżący powołał się na art. 13 ust 1 i 2 oraz art. 21 u.d.i.p. wskazując, że pomimo upływu terminu ustawowego, organ nie udzielił odpowiedzi w żadnym zakresie, nie poinformował o niezałatwieniu sprawy w terminie oraz nie wyznaczył dodatkowego terminu do załatwienia wniosku. Zdaniem skarżącego, pomimo uchylenia przez SKO decyzji Wójta, w dalszym ciągu pozostaje on bezczynny.

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasową argumentację w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu (sygn. akt. (IV SAB/Wr 6/18) stwierdził, że informacje objęte wnioskiem stanowią informację publiczną, bowiem dotyczą osób pełniących funkcje publiczne lub mających związek z pełnieniem tych funkcji, z wykonywaniem zadań publicznych. Sąd wskazał, że kwestią sporną w sprawie było to czy stanowią one informację przetworzoną. Sąd uznał jednak, że wskazane zagadnienie nie ma rozstrzygającego znaczenia w sprawie. Wniosek dotyczył bowiem informacji publicznej, w związku czym, w wypadku w którym Wójt uznał, że nie zasługuje on na uwzględnienie to właściwą formą jego załatwienia jest wydanie decyzji administracyjnej odmownej.

WSA stwierdził, że organ jest bezczynny z uwagi na fakt, że ani nie udostępnił żądanej informacji, ani nie wydał decyzji odmownej. Postępowanie takie nie stanowi żadnej z prawnie dopuszczalnych form załatwienia wniosku. Organ był bowiem w zaistniałej sytuacji zobligowany do wydania decyzji odmownej. Co więcej zdaniem Sądu, o bezczynności organu zadecydował także fakt, że nie dochował on ustawowego terminu do rozpatrzenia wniosku. Uzasadniając, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa Sąd wyjaśnił, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze konsekwentnie prezentowało stanowisko co do konieczności udzielenia żądanej informacji publicznej, jednakże Wójt kolejne rozstrzygnięcia opierał o podobne przesłanki nieudzielając informacji.

Od powyższego wyroku Wójt wniósł skargę kasacyjną twierdząc, że w sprawie nie zaistniały przesłanki bezczynności organu. Organ akcentował, że  w toku postępowania wydano dwie decyzje administracyjne, oraz poinformowano skarżącego, że część z żądanych informacji nie stanowi informacji publicznej. Co więcej, podnoszono, że bez wnikania w szczegółowe okoliczności sprawy nie jest możliwe stwierdzenie bezczynności oraz uznanie że ewentualna bezczynność organu w sposób rażący naruszyła prawo

Naczelny Sad Administracyjny oddalił skargę kasacyjną wniesioną przez Wójta wskazując, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy organ dopuścił się bezczynności polegającej na niezałatwieniu wniosku skarżącego złożonego w trybie u.o.d.i.p.

Sąd podniósł, że wnioskowana informacja stanowiła informację publiczną, a spór dotyczył stwierdzenia czy jest ona informacją przetworzoną czy też nie. NSA wskazał, że  po wydaniu przez organ odwoławczy pierwszej decyzji kasacyjnej zważywszy na treść żądania i motywy zawarte w uzasadnieniu decyzji organu odwoławczego, można było poczynić jednoznaczne ustalenia w tym zakresie, a zaistniałe wątpliwości potwierdziło wydanie przez SKO drugiego rozstrzygnięcia  kasacyjnego.

Po zwróceniu akt, Wójt przez 3,5 miesiąca od dnia wniesienia skargi nie udzielił żądanej informacji, ani nie poinformował o niemożności udzielenia informacji w terminie, nie powiadomił on również o przyczynach opóźnienia a wreszcie nie wydał jakiejkolwiek decyzji administracyjnej w przedmiocie wniosku. W związku z powyższym zdaniem NSA, bezsprzecznie doszło do znacznego przekroczenia terminu załatwienia sprawy, która nie miała charakteru skomplikowanego. Implikuje to zasadność stanowiska Sądu pierwszej instancji o bezczynności Wójta, co więcej jak podnosi NSA – nie budzi wątpliwości że jest to postać bezczynności kwalifikowanej. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu, istotnym jest fakt, że od dnia złożenia wniosku do dnia wyrokowania upłynęło ponad 19 miesięcy, a stan bezczynności w sprawie, biorąc pod uwagę stanowiska SKO, nie miał jakiegokolwiek racjonalnego uzasadnienia. W związku z powyższym zdaniem NSA w sprawie nie zachodzą okoliczności ekskulpujące bezczynność organu.