Na początku lipca uchwalono ustawę o zmianie ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz niektórych innych ustaw. Ustawa została przekazana Prezydentowi do podpisu.
O pracach związanych z nowelizacją ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym sygnalizowaliśmy już w artykule opublikowanym w marcu br. (https://prawodlasamorzadu.pl/2018-03-21-nowa-formula-partnerstwa-publiczno-prywatnego)

Niniejszy artykuł stanowi kontynuację wcześniejszych rozważań. Tym samym omówienia wymagają dwie kwestie: wykonanie umowy o PPP oraz pozycja organu właściwego
w sprawach partnerstwa publiczno-prywatnego.

O motywach nowelizacji można przeczytać w poprzednim wpisie. W tym miejscu wypada zwrócić uwagę na niską skuteczność postępowań i zawiłą procedurę, która zniechęcała podmioty prywatne do inwestowania kapitału pieniężnego i wiedzy w przedsięwzięcia prowadzone w ramach PPP. Wydaje się, że omówione poniżej rozwiązania mają – zgodnie z intencją ustawodawcy - odwrócić tę tendencję i zmierzają do uproszczenia procedury.

 

Realizacja umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym

Na mocy ustawy uchylony został dotychczasowy art. 13, który wprowadzał zakaz dokonywania istotnych zmian postanowień zawartej umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym w stosunku do treści oferty, chyba że możliwość dokonania takiej zmiany została przewidziana w dokumentacji postępowania w sprawie wyboru partnera prywatnego. Taki krok ustawodawcy – jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy – podyktowany był nowelizacją ustawy Prawo zamówień publicznych z 22 czerwca 2016 r. Znowelizowany art. 144 Pzp dopuszcza dokonywanie zmian postanowień zawartej umowy w znacznie szerszym zakresie niż to wynikało z art. 13. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy utrzymanie art. 13 w aktualnym brzmieniu jest nieuzasadnione, zwłaszcza mając na uwadze specyfikę umów PPP jako kontraktów wieloletnich[PK1] . Jednocześnie ustawodawca nie zdecydował się na zastąpienie dotychczasowego art. 13 innym przepisem. Należy jednak zwrócić uwagę na treść znowelizowanego art. 4, zgodnie z którym do wyboru partnera prywatnego i umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym w zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się przepisy ustawy Pzp. Tym samym dokonywanie zmian postanowień umowy o PPP  będzie możliwe w oparciu o przesłanki wymienione w art. 144 ustawy Prawo zamówień publicznych.

Rozszerzono również uprawnienia kontrolne podmiotu publicznego. Na mocy ustawy
o zmianie ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz niektórych innych ustaw podmiot publiczny może kontrolować stan techniczny składnika majątkowego wykorzystywanego
do realizacji przedsięwzięcia, a w razie uzasadnionej potrzeby wezwać partnera prywatnego do przywrócenia odpowiedniego stanu technicznego składnika majątkowego. W celu zapewniania większej efektywności kontroli partner prywatny będzie obowiązany
do składania raportów o stanie realizacji przedsięwzięcia, jak i stanie składnika majątkowego.  Składnik ten po zakończeniu czasu trwania umowy powinien być co do zasady przekazany podmiotowi publicznemu. Oczywiście umowa może regulować tę kwestię odmiennie, o czym stanowi art. 11 ust. 1 ustawy.

Istotne zmiany ujęte zostały w dodanym art. 7a. Regulacja ta umożliwia zawarcie i wykonanie umowy z zawiązaną po wyborze najkorzystniejszej oferty jednoosobową spółką partnera prywatnego albo spółką kapitałową, której jedynymi wspólnikami są partnerzy prywatni.
Z kolei zgodnie z art. 7b ust. 1 umowa o PPP może wyłączyć stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego o odpowiedzialności inwestora  - w tym przypadku podmiotu publicznego - za wynagrodzenie należne podwykonawcy. Wówczas odpowiedzialność ponosił będzie partner prywatny bądź spółka zawiązana w celu realizacji przedsięwzięcia, o czym stanowi art. 7b ust. 2.

Specyfika przedsięwzięć realizowanych w formule PPP polega na wykorzystywaniu w dużej mierze finansowania zewnętrznego. Z tego względu ustawodawca zdecydował się
na wprowadzenie do ustawy swoistej gwarancji dla podmiotu finansującego, niebędącego stroną umowy partnerstwa publiczno-prywatnego w zakresie zapewniania realizacji inwestycji. Kwestię tą reguluje wprowadzony ustawą art. 10a. Przepis ten stanowi podstawę do przejęcia przez podmiot finansujący wynikających z umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym obowiązków partnera prywatnego związanych z realizacją przedsięwzięcia, jeżeli jego prawidłowe wykonanie byłoby zagrożone. Oczywiście możliwość taką musi przewidywać sama umowa.

 

Zadania ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego

Ustawa wprowadza także nowe rozwiązania w zakresie kontroli nad wykorzystywaniem formuły partnerstwa publiczno-prywatnego. Zadania ministra uregulowane są obecnie
w art. 3 ustawy, zgodnie z którym do jego kompetencji należy m.in. promowanie partnerstwa publiczno-prywatnego oraz dokonywane analiz i ocen jego funkcjonowania. Ogólne brzmienie dotychczasowych przepisów – jak wynika z uzasadnienia – było niewystarczające dla efektywnego rozwoju rynku PPP. Artykuł 16a ust. 2 ustawy o zmianie ustawy PPP rozszerza katalog kompetencji ministra jako jednostki odpowiedzialnej za wdrażanie formuły PPP. W celu zapewnienia skutecznej realizacji zadań na podmiot publiczny nałożono obowiązek informowania o wszczęciu postępowania w sprawie wyboru partnera czy o zawarciu umowy, a także udzielania informacji i wyjaśnień dotyczących wykonania umowy.

Nadto podmiot publiczny zyskał uprawnienie do wystąpienia do ministra o wydanie opinii na temat zasadności realizacji inwestycji w formule PPP. Do wniosku takiego podmiot publiczny będzie obowiązany dołączyć ocenę efektywności realizacji przedsięwzięcia w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Ocena obejmować ma w szczególności analizę przebiegu inwestycji, która realizowana byłaby bez udziału partnera prywatnego, przy wykorzystaniu wyłącznie środków publicznych. Należy jednak zaznaczyć – jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy – brak wiążącego charakteru wydanej na tej podstawie opinii.

---