Portal prowadzi ZIEMSKI&PARTNERS KANCELARIA PRAWNA
Kostrzewska, Kołodziejczak i Wspólnicy sp. k.
Ziemski & Partners
Portal prowadzi ZIEMSKI&PARTNERS KANCELARIA PRAWNA
Kostrzewska, Kołodziejczak i Wspólnicy sp. k.
Ziemski & Partners

Koniec sporu o Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla Mazowsza

27.04.2018
Uwaga: ten artykuł ma więcej niż 3 miesiące. Sprawdź aktualny stan prawny lub skontaktuj się z autorem.
Koniec sporu o Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla Mazowsza

Naczelny Sąd Administracyjny ostatecznie zakończył spór dotyczący Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Mazowieckiego stwierdzając, że Wojewoda Mazowiecki prawidłowo stwierdził nieważność tego planu z uwagi na istotne uchybienia formalne

Koniec długiego sporu

Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2018 roku (sygn. II OSK 235/18) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił w całości skargę Województwa Mazowieckiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 października 2018 roku (sygn. IV SA/Wa 837/17) oddalającego skargę na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Mazowieckiego stwierdzające nieważność w całości uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego w sprawie w sprawie uchwalenia Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2022 oraz uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego w sprawie wykonania Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2022.

Sprawa ta była szczegółowo opisywana na łamach naszego Portalu we wcześniejszych artykułach:

Ciąg dalszy batalii o WPGO;

Rzetelne konsultacje społeczne a uchwalanie WPGO;

Ciąg dalszy sporu o WPGO dla Mazowsza.

Zastrzeżenia Wojewody

Spór ostatecznie zakończony wyrokiem NSA dotyczył rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Mazowieckiego, w którym organ nadzoru zakwestionował dwie uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego z uwagi na błędy proceduralne popełnione podczas uchwalania WPGO. W szczególności zarzuty Wojewody dotyczyły:

  1. Podjęcia uchwały bez zaopiniowania ostatecznej wersji projektu przez ministra właściwego do spraw środowiska w zakresie wprowadzonych do Planu gospodarki odpadami zmian, już po zaopiniowaniu go przez ministra oraz po uzgodnieniu z nim Planu inwestycyjnego;

  2. Pominięcia szeregu czynności związanych ze strategiczną oceną oddziaływania na środowisko;

  3. Niezapewnienia udziału społeczeństwa w procedurze poprzez poddanie konsultacjom ostatecznej wersji projektów uchwał;

  4. Pozbawienia udziału w procedurze tworzenia WPGO podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi

Szerzej:

B. Rozczyński, M. Kiełbus Ciąg dalszy batalii o WPGO.

Ocena WSA w Warszawie

Rozstrzygnięcie nadzorcze w powyższym zakresie zostało zaskarżone przez Województwo Mazowieckie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Sąd ten wyrokiem z dnia 10 października 2018 roku (sygn. IV SA/Wa 837/17) w całości oddalił skargę uznając tym samym za prawidłowe działanie Wojewody dotyczące zakwestionowania WPGO.

Zdaniem Sądu mimo zmian wprowadzonych w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami, sejmik województwa nie przesłał do Ministra projektu WPGO oraz projektu Planu inwestycyjnego  w celu wydania opinii i uzgodnienia. W związku z powyższymi ustaleniami, WSA wskazał, iż Minister nie miał możliwości opiniowania i uzgadniania ostatecznych projektów w tym zakresie.

Sąd I instancji dopatrzył się także naruszenia art. 34 ust. 1 ustawy o odpadach, zwłaszcza w zakresie zasady bliskości. Wspomniany przepis zakłada hierarchię sposobów postępowania z odpadami oraz zasadę samowystarczalności i bliskości.

Zdaniem Sądu zasadny jest także zarzut Wojewody co do naruszenia art. 38a ustawy o odpadach w związku z art. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie w jakim pozbawiono przedsiębiorców udziału w procedurze tworzenia WPGO.

WSA poparł także stanowisko Wojewody, który wskazał iż udział społeczeństwa w uchwalaniu WPGO gwarantowany przez art. 74 ust. 4 Konstytucji oraz art. 39 i art. 54 ust. 2 i 3 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku miał miejsce jedynie w początkowym okresie opracowywania Planu. 

Szerzej:

M. Warzańska, M. Kiełbus, Rzetelne konsultacje społeczne a uchwalanie WPGO

M. Warzańska, M. Kiełbus, Ciąg dalszy sporu o WPGO dla Mazowsza

Ostateczne rozstrzygnięcie NSA

Z powyższym wyrokiem WSA w Warszawie nie zgodziło się Województwo Mazowieckie, które wniosło skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2018 roku (sygn. II OSK 235/18) skargę tą w całości oddalił.

W ustnych motywach rozstrzygnięcia sędzia sprawozdawca odnoszą się do kwestii merytorycznych wskazał, iż NSA podziela zarzuty formułowane na wcześniejszych etapach postępowania dotyczące znaczenia braku ponownie opiniowania i konsultacji, zwłaszcza w sytuacji w której wprowadzane zmiany miały charakter istotny. Jest to istotne nawet wówczas, gdy opinia nie ma charakteru wiążącego dla organu podejmującego ostateczne rozstrzygnięcie w danej sprawie. Powyższe zagadnienie można było ocenić odmiennie – zdaniem Sądu – gdyby wprowadzone do projektu zmiany były konsekwencją uwzględnienia opinii i uwag podmiotów biorących udział w procedurze opiniowania i konsultacji. Z taką sytuacją nie mamy jednak do czynienia w przedmiotowym postępowaniu.

Za szczególnie istotne należy uznać wywody Sądu w zakresie ograniczenia ilości podmiotów mogących prowadzić określony rodzaj działalności gospodarczej. Zdaniem NSA rozstrzygnięcie Sejmiku Województwa w tym zakresie nie może mieć charakteru arbitralnego – nie może być dowolne. Organ podejmujący decyzję w tym zakresie musi wskazać racjonalne powody ograniczenia względem niektórych przedsiębiorców możliwości prowadzenia przez nich działalności. Organ w takiej sytuacji winien wskazać kryteria którymi się kieruje umożliwiając prowadzenie działalności jednym podmiotom, a uniemożliwiając jej prowadzenia innym. Rozstrzygnięcia organów administracji publicznej w tym zakresie muszą być należycie uzasadnione.

Odnosząc się do kwestii formalnych sędzia sprawozdawca wskazał, iż niezasadny jest zarzut Województwa dotyczący tego, iż Sąd I instancji błędnie dokonywał oceny uchwał Sejmiku Województwa, a nie rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody. Zdaniem NSA ocena rozstrzygnięcia nadzorczego wymaga oceny zakwestionowanej przez organ nadzoru uchwały. Tym samym nie da się ocenić legalności rozstrzygnięcia nadzorczego bez pośredniej oceny zakwestionowanej tym rozstrzygnięciem uchwały.

Zdaniem NSA na uchylenie zakwestionowanego wyroku Sądu I instancji nie mógł także wpłynąć zarzut dotyczący dopuszczenia do udziału w przedmiotowym postępowaniu sądowoadministracyjnym dodatkowych podmiotów. Zdaniem NSA błąd formalny w tym zakresie nie wpływa na prawidłowość wydanego rozstrzygnięcia. NSA podkreślił, iż podziela ugruntowany w orzecznictwie pogląd zgodnie z którym w sprawach inicjowanych skargami na rozstrzygnięcie nadzorcze jedynymi stronami postępowania są organ nadzoru oraz organ, który wydał zakwestionowany w trybie nadzorczym akt. NSA zwrócił przy tym uwagę, iż WSA nie był związany argumentami podnoszonymi przez błędnie dopuszczony do udziału w postępowaniu podmiot.

NSA odniósł się także do podniesionej w orzeczeniu WSA w Warszawie zasady bliskości wskazując, iż zasada ta nie ma charakteru bezwzględnego i w określonych sytuacjach możliwe jest od niej odstępstwo.

Zdaniem NSA w przedmiotowej sprawie nie ma także znaczenia podnoszona na etapie postępowania kasacyjnego kwestia braku uchwały Sejmiku Województwa o wniesieniu skargi kasacyjnej. Zdaniem NSA wystarczająca jest w tym zakresie uchwała organu, którego akt został zakwestionowany w trybie nadzorczym o zaskarżeniu rozstrzygnięcia do sądu. Umożliwia to zarówno wniesienie skargi do WSA, jak i ewentualne późniejsze wniesienie skargi kasacyjnej do NSA.

Sędzia sprawozdawca odnosząc się do naruszenia w przedmiotowej sprawie art. 6 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa) uznał, iż przepis ten nie może być samodzielną podstawą do dopuszczenia do udziału w postępowaniu przedsiębiorców będących zainteresowanych jego wynikiem.

Odnosząc się do kwestii uzasadnienia rozstrzygnięcia nadzorczego NSA uznał, iż mogłoby być lepsze, jednakże pozwala na ocenę prawidłowości podjętego rozstrzygnięcia, które w przedmiotowej sprawie nie budzi zastrzeżeń Sądu.

Wyrok NSA jest ostateczny. Województwo Mazowieckie nie ma możliwości jego dalszego kwestionowania.

Podsumowanie

Omawiany w niniejszym artykule wyrok ma niezwykle doniosłe znaczenie. Dotyczy on bowiem procedury uchwalania WPGO oraz naruszeń procedury, które mogą wpłynąć na jego wyeliminowanie z obrotu prawnego. Rozważania Sądu w tym zakresie – które już wkrótce szczegółowo przedstawione zostaną w pisemnym uzasadnieniu wyroku – będą istotnym punktem odniesienia przy procedowaniu kolejnych planów gospodarki odpadami, zwłaszcza że w kilku województwach prace te są już prowadzone. Rozważania NSA w tym zakresie mogą okazać się niezwykle istotne także w kontekście innych uchwał podejmowanych w złożonej procedurze przez organy samorządu terytorialnego.

Jednocześnie przedmiotowym wyrok NSA i dokonana w nim wykładnia obowiązujących przepisów służyć będzie jako swoisty punkt odniesienia w przypadku ewentualnego kwestionowania innych planów gospodarki odpadami. Przyszłe zarzuty w tym zakresie z pewnością dotyczyć będą nie tylko merytorycznych rozwiązań przyjętych w poszczególnych planach, ale także procedury ich uchwalania (w tym procedury statutowej określonej w statucie danego województwa).

Zagadnienia skrótowo omówione przez sędziego sprawozdawcę w ustnym uzasadnieniu z pewnością zostaną szczegółowo uzasadnione w jego pisemnej wersji. Pisemne uzasadnienie wyroku powinno być sporządzone w terminie trzydziestu dni. O jego treści będziemy szczegółowo informować w kolejnych artykułach na naszym Portalu.

Portal tworzony przez prawników
ZIEMSKI&PARTNERS KANCELARIA PRAWNA
Kostrzewska, Kołodziejczak i Wspólnicy sp. k.

Przejdź do strony >>