Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Gmina, która uważa się za poszkodowaną w wyniku błędnej dystrybucji wpływów z podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC) powinna wystąpić z powództwem cywilnym do sądu powszechnego.

Dnia 8 listopada 2017 roku Naczelny Sąd Administracyjny wydał postanowienie o sygn. II FSK 2864/17 oddalające skargę kasacyjną miasta, które zakwestionowało prawidłowość przekazania innemu miastu całości wpływów z PCC zapłaconego tytułem sprzedaży przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo to składało się z wielu zakładów górniczych, które położone były na terenie wielu gmin, w tym na terenie skarżącego miasta.

Notariusz będąc na podstawie art. 10 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych płatnikiem podatku przy zawarciu umowy sprzedaży pobrał w odpowiedniej wysokości podatek oraz przekazał go właściwemu organowi podatkowemu wraz z informacją, że należy się on gminie, na terenie której znajduje się siedziba przedsiębiorstwa. Organ podatkowy (naczelnik urzędu skarbowego), który otrzymał te środki, przekazał je, zgodnie z informacją notariusza, wskazanej gminie na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Skarżące miasto podnosiło, że skoro na jego terenie znajduje się część przedsiębiorstwa, to i ono w części powinno partycypować w zapłaconym podatku, ponieważ beneficjentem pobranego i zapłaconego podatku PCC może być więcej niż jedna gmina. W związku z tym wniosło o przeprowadzenie postępowania, mającego na celu stwierdzenie niezgodnego z prawem rozdysponowania wpływów z podatku i przekazanie ich właściwym gminom, czego organ odmówił. Zdaniem naczelnika urzędu skarbowego płatnik - notariusz prawidłowo wskazał gminę, na której terenie znajduje się siedziba przedsiębiorstwa jako jedynego beneficjenta wpływów z podatku. 

Skarga wniesiona do WSA w Gliwicach na czynność materialno-techniczną organu, czyli na przekazanie całej kwoty podatku innemu miastu, została przez ten sąd odrzucona. WSA stwierdził, że sprawa ta nie należy do właściwości sądu administracyjnego.

NSA oddalił wniesiony przez stronę środek zaskarżenia, podzielając argumentację sądu I instancji. Skonstatował dodatkowo, że nie istnieją przepisy, które przyznawałyby organom podatkowym uprawnienia do weryfikacji prawidłowości czynności płatnika - w tym przypadku notariusza - a to na płatniku ciąży obowiązek ustalenia udziałów poszczególnych gmin w dochodach z PCC. Urzędy skarbowe uzyskują zbiorcze informacje o należnych gminom kwotach bez powiązania z poszczególnymi czynnościami, z którymi związany był pobór podatku. Organy podatkowe są zatem związane informacją uzyskaną od płatnika o kwotach PCC przypadających poszczególnym gminom.

Powyższe ustalenia nie zamykają jednak gminie drogi do ochrony swoich praw. Postanowienie sądu odwoławczego potwierdza bowiem, że nie ma przeszkód prawnych ku temu, aby kreowane w ramach jednej czynności cywilnoprawnej (jednego aktu notarialnego) stosunki cywilnoprawne powodowały, że beneficjentem pobranego i wpłaconego podatku będzie więcej niż jedna gmina. To punkt wyjścia do tezy wyrażonej zresztą przez sądy obu instancji, że gmina może dochodzić swoich roszczeń do całości lub części wpływów z PCC przed sądem powszechnym w drodze postępowania cywilnego, m.in. w zakresie bezpodstawnego wzbogacenia. 

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj