Zdaniem Wojewody Lubelskiego w obecnie obowiązujących przepisach prawnych brak jest podstaw do nadawania urzędowi gminy statutu.
Rozstrzygnięciem nadzorczym Nr PN-II.4131.33.2018 z dnia 31 stycznia 2018 r. Wojewoda Lubelski stwierdził nieważność uchwały rady gminy w sprawie nadania statutu urzędowi gminy.
Powyższy akt nadzoru zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.
Rada gminy w drodze uchwały nadała statut urzędowi gminy. Podstawą prawną do podjęcia tej uchwały stały się przepisy ustawy o samorządzie gminnym (art. 40 ust. 2 pkt 2 i art. 41 ust. 1) oraz ustawy o finansach publicznych (art. 11 ust. 2).
Powyższe przepisy – zdaniem organu nadzoru – nie mogły stanowić jednak podstawy do podjęcia tego typu uchwały. Jak wskazał bowiem Wojewoda Lubelski, w jego ocenie, w obecnie obowiązujących przepisach prawnych brak jest podstaw do nadawania urzędowi gminy statutu. Zgodnie z zawartym w podstawie prawnej przepisem art. 40 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym, na podstawie tej ustawy organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie organizacji urzędów i instytucji gminnych. Drugi z przywołanych przepisów, tj. art. 41 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, stanowi z kolei, że akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały. Z art. 11 ust. 2 ustawy o finansach publicznych wynika natomiast, że jednostka budżetowa działa na podstawie statutu określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę i przedmiot działalności.
W uzasadnieniu wydanego rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewoda zaznaczył, że regulacje odnoszące się do urzędu gminy ustawodawca zawarł w art. 33 ustawy o samorządzie gminnym. W ust. 1 tego przepisu wskazano, że wójt wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy. Stosownie natomiast do ust. 2 tego przepisu, organizację i zasady funkcjonowania urzędu gminy określa regulamin organizacyjny, nadany przez wójta w drodze zarządzenia. Tak uregulowana struktura prawna urzędu – zdaniem wojewody – wynika z faktu, że urząd gminy jest aparatem pomocniczym wójta w zakresie realizowania jego obowiązków wykonywanych w imieniu gminy.
Organ nadzoru zauważył przy tym, że przepisy ustawy o samorządzie gminnym mają pierwszeństwo przed przepisami ustawy o finansach publicznych. Wojewoda powołał się w tym zakresie na orzecznictwo sądów administracyjnych, gdzie wskazuje się, że urząd gminy nie może zostać zaliczony do jednostki budżetowej, o jakiej stanowi przepis art. 11 ustawy o finansach publicznych. Urząd gminy funkcjonuje bowiem z samej istoty funkcjonowania gminy i nie ma możliwości jego likwidacji takiej, jak jednostki budżetowej.
Mając powyższe na uwadze, Wojewoda Lubelski stwierdził nieważność uchwały rady gminy w sprawie nadania statutu urzędowi gminy.
"Zgodnie z Konstytucją RP samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej – pomagamy wdrożyć tą zasadę w życie.
"
Dowiedz się więcej:
Spory przed organami nadzoru i sądami administracyjnymiAutor artykułu
prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego
24.05.2023
17.05.2023
08.05.2023