Latarnie w pasie drogi a podatek od nieruchomości

Serią czterech wyroków oddalających skargi kasacyjne wydanych dnia 2 sierpnia 2017 roku (sygnatury spraw II FSK 1870/15, II FSK 1871/15, II FSK 1872/15, II FSK 1873/15) Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził fakt, że przesłanka zlokalizowania przydrożnej latarni należącej do spółki energetycznej w pasie drogowym nie jest wystarczającą do zwolnienia owej budowli z obowiązku zapłacenia podatku od nieruchomości.

Praprzyczyną postępowań kasacyjnych były decyzje burmistrza – otrzymane przez skarżącą spółkę świadczącą usługi oświetleniowe – określające wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za lata 2010-2013. W decyzjach tych wskazano, że spółka w deklaracjach nie wykazała do opodatkowania posiadanych latarni ulicznych.

Spółka nie zgadzając się z decyzjami burmistrza podnosiła, że lampy oświetleniowe zlokalizowane w pasach drogowych powinny być zwolnione z opodatkowania podatkiem od nieruchomości na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Przywołany przepis stanowi, iż opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie polegają grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle – z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja autostrad płatnych.

Oznacza to, że zwolnienie wystąpi wyłącznie, gdy:

• budowle będą położone w pasie drogi publicznej oraz
• nie będą związane z prowadzenie działalności gospodarczej innej niż eksploatacja płatnych autostrad.

Natomiast zdaniem spółki wystarczającym powodem zwolnienia budowli od podatku od nieruchomości jest jej usytuowanie na gruntach, które nie służą do prowadzenia działalności gospodarczej, a zatem w pasie drogowym. Dodatkowo podkreślała, że słupy oświetleniowe są elementem składowym drogi jako urządzenia techniczne służące bezpieczeństwu ruchu na drodze (jednakże miało to znaczenie w stanie prawnym obowiązującym do 2007 r.).

Z wykładnią prezentowaną przez spółkę oraz jej argumentacją nie zgodziły się zarówno samorządowe kolegium odwoławcze jak i sądy obu instancji. Podkreślały, że z analizowanego przepisu wynika, iż nawet jeśli budowla jest usytuowana w pasie drogi publicznej, ale jest w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą to będzie opodatkowana. W przeciwnym razie ze zwolnienia korzystałyby np. tablice reklamowe.

W rozpatrywanym stanie faktycznym w celu zwolnienia latarni ulicznych od opodatkowania podatkiem od nieruchomości spełniona została jedynie przesłanka posiadania przez nich cech budowli zlokalizowanych w pasie drogowym. Fakt związania ich z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja autostrad (co w rozpatrywanej sprawie miało miejsce) wyklucza możliwość zwolnienia ich od opodatkowania. Zdaniem sądu nie ma znaczenia również fakt realizowania przez spółkę zadań gminy polegających na zapewnieniu oświetlenia, gdyż spółka jest przedsiębiorcą i  na podstawie umów pobiera opłaty za swoją działalność. Zwolnieniu od opodatkowania latarnie podlegałyby jedynie w przypadku, jeśli znajdowałyby się w posiadaniu podmiotu nie będącego przedsiębiorcą lub innego podmiotu nie prowadzącego działalności gospodarczej (np. gminy), albo jeżeli działalność gospodarcza podmiotu, w którego posiadaniu by się znajdowały, polegałaby  na eksploatacji autostrad płatnych.

Omawiane wyroki wpisują się w dotychczasową linię orzeczniczą w zakresie opodatkowania zlokalizowanych w pasach drogowych dróg publicznych budowli w postaci słupów oświetleniowych. Istotne znaczenie dla ich opodatkowania miała nowelizacja, która weszła w życie 1 stycznia 2007 r. Obecna treść przepisu wyraźnie wskazuje jakie warunki należy spełnić, aby móc skorzystać ze zwolnienia. Należy pamiętać, że przy interpretacji przepisów podatkowych istotne znaczenie ma ich literalne brzmienie, a wyjątków (zwolnień) nie należy interpretować rozszerzająco.