Czy możliwe jest nadanie nazwy projektowanym ulicom?

Wojewoda Śląski w rozstrzygnięciu nadzorczym uznał, że brak jest podstaw prawnych do nadawania w drodze uchwały nazwy ulicom znajdującym się w fazie projektu. 

Rada gminy podjęła uchwałę w przedmiocie nadania nazw projektowanym ulicom. Kompetencję do podjęcia wspomnianej uchwały rada gminy wywiodła z art. 18 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym [u.s.g.], który stanowi' iż do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach herbu gminy, nazw ulic i placu będących drogami publicznymi lub nazw dróg wewnętrznych w rozumieniu ustawy o drogach publicznych [u.d.p.], a także wznoszenia pomników. 

Wojewoda Śląski w wydanym przez siebie rozstrzygnięciu nadzorczym z dnia 6 października 2017 r. (NR NPII.4131.1.571.2017)  stwierdził nieważność powyższego aktu. Organ nadzoru badanej uchwale zarzucił istotne naruszenie art. 18 ust. 2 pkt 13 u.s.g. w zw. z art. 4 pkt 2 i pkt 3 u.d.p. i art. 7 Konstytucji RP. Zdaniem Wojewody, przywołane przepisy u.s.g. jednoznacznie wskazują, iż ustawodawca przyznał radzie gminy kompetencję nadania nazwy jedynie w odniesieniu do ulicy czy placu będących drogami publicznymi, bądź też do dróg wewnętrznych. 

Ustawa o drogach publicznych określa drogę publiczną, jako drogę zaliczoną na podstawie ustawy do jednej z kategorii dróg (krajowa, wojewódzka, powiatowa, gminna), z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych (art. 1 u.d.p.). Natomiast drogi, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowych tych dróg są drogami wewnętrznymi (art. 8 u.d.p.). W ustawie jako droga zdefiniowana została również sama ulica. Zgodnie z art. 4 pkt 3 u.d.p. ulicą jest droga na terenie zabudowy lub przeznaczonym do zabudowy zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Z kolei o drodze można mówić w kontekście budowli wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowanej w pasie drogowym (art. 4 pkt 2 u.d.p.), przez który należy rozumieć: wydzielony granicami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem zabezpieczeń i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą (art. 4 pkt 1 u.d.p.). 

Według Wojewody Śląskiego, powyższe regulacje dowodzą, iż o drogach możemy mówić jedynie w przypadku istniejących już obiektów, które spełniają wymogi techniczne określone w u.d.p. – tylko takie budowle w świetle obowiązującego prawa nazwane mogą być drogami. Organ nadzoru podkreślił, że do zrealizowania przez radę gminy upoważnienia wynikającego z art. 18 ust. 2 pkt 13 u.s.g. do nadania nazw ulicom, placom i drogom, konieczne jest, by były to drogi publiczne lub wewnętrzne w rozumieniu u.d.p. Wojewoda wskazał, że nie wystarczy by były to drogi dopiero projektowane. W wydanym przez siebie rozstrzygnięciu nadzorczym organ wskazał na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, zdaniem którego „musi to być droga istniejąca a nie droga, która jeszcze nie została zbudowana i której status jest niejasny” (wyrok z dnia 29 czerwca 2011 r., sygn. II OSK 633/11). 

W związku z powyższym Wojewoda stwierdził nieważność uchwały rady gminy w przedmiocie nadania nazw projektowanym ulicom. Organ nadzoru wskazał, iż jest to przekroczenie upoważnienia ustawowego znajdującego się w przepisach u.s.g. Art. 18 ust. 3 pkt 13 u.s.g. upoważnia radę gminy do nadania nazwy ulicom, będącymi drogami w rozumieniu u.d.p., a więc takim, które już istnieją, a ponadto są urządzone zgodnie z wymaganiami stawianymi przez ustawę o drogach publicznych. Podjęcie uchwały, zdaniem Wojewody, należy uznać za przedwczesne, a działanie rady gminy w tym przedmiocie za nieuprawnione wobec braku faktycznej podstawy do podjęcia uchwały. 

Mając na uwadze powyższe Wojewoda stwierdził, iż w rozpatrywanej sprawie doszło do przekroczenia upoważnienia ustawowego. Uchwała rady gminy w sposób istotny narusza przepis art. 18 ust. 2 pkt 13 u.s.g. w zw. z art. 4 pkt 2 i 3 u.d.p. i art. 7 Konstytucji RP, dlatego jak wskazuje organ nadzoru, niemożliwym jest dalsze funkcjonowanie uchwały w obrocie prawnym.