Jedynie organ wykonawczy gminy ma uprawnienie do prowadzenia gminnej ewidencji zabytków

Zdaniem Wojewody Mazowieckiego przepisy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, a także orzecznictwo jednoznacznie rozstrzygają, że prawo do prowadzenia gminnej ewidencji zabytków przysługuje jedynie organom wykonawczym gminy.

Wojewoda Mazowiecki rozstrzygnięciem nadzorczym z 31 marca 2017 r.
(nr LEX-R.4131.8.2017.MN) stwierdził nieważność uchwały rady gminy w sprawie wyłączenia Gminnej Ewidencji Zabytków domu drewnianego.

Rada gminy, powołując się na art. 18 ust. 2 pkt 8, art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w związku z art. 22 ust. 4 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami podjęła uchwałę w sprawie wyłączenia z Gminnej Ewidencji Zabytków drewnianego domu z II ćw. XX wieku.

Wojewoda Mazowiecki rozstrzygnięciem nadzorczym stwierdził, że uchwała jest niezgodna z obowiązującym prawem, gdyż narusza art. 22 ust. 4 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Z treści tej regulacji wynika bowiem, że "wójt (burmistrz, prezydent miasta) prowadzi gminną ewidencję zabytków w formie zbioru kart adresowych zabytków nieruchomości". Oznacza to bowiem, iż ustawodawca powołał do prowadzenia gminnej ewidencji zabytków organ wykonawczy gminy, zatem rada gminy w świetle tej regulacji nie miała do tego uprawnień.

Dodatkowo, co zauważył organ nadzoru, żaden z przepisów ustawowych nie daje radzie gminy uprawnień do dokonywania zmian, a tym bardziej wykreślenia obiektów z gminnej ewidencji zabytków.

Wojewoda podkreślił, że wszelkie zasady prowadzenia ewidencji jak i procedurę wykreślenia obiektów z gminnej ewidencji zabytków normuje w sposób szczegółowy ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Dodatkowo organ przytoczył tez orzecznictwo NSA (II OSK 2329/14), w którym potwierdzono, że do prowadzenia ewidencji upoważniony jest jedynie organ wykonawczy gminy.