Brak opodatkowania przy umorzeniu zaległego czynszu

Dnia 27 lutego 2017 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów (przychodów) z tytułu umorzenia należności pieniężnych związanych z użytkowaniem lokalu mieszkalnego (Dz. U. poz. 380).

Powyższe rozporządzenie powoduje, że jednostki samorządu terytorialnego nie będą zobowiązane do sporządzenia i przekazania rocznych informacji PIT-8C w odniesieniu do przychodu uzyskanego z tytułu umorzenia należności pieniężnych związanych z użytkowaniem lokalu mieszkalnego.

Zgodnie bowiem z zasadami ogólnymi, przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przez nieodpłatne świadczenie organy podatkowe i sądy administracyjne uważają wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Na tej podstawie uznaje się, że umarzane przez jednostki samorządu terytorialnego należności z tytułu czynszu najmu lokalu stanowi dla tych osób przysporzenie skutkujące powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu (zob. wyrok NSA z 21.09.2011 r. sygn. II FSK 534/10). Skutkuje to koniecznością  wystawiania przez jednostki samorządu terytorialnego z tego tytułu informacji PIT-8C.

Omawiane rozporządzenie zawiera regulacje, które skutkują zaniechaniem poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) z tytułu umorzenia przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego należności pieniężnych związanych z użytkowaniem lokali mieszkalnych. Dotyczą one:

• zaległej opłaty z tytułu czynszu najmu lokalu mieszkalnego,
• zaległej opłaty za dostawy do lokalu mieszkalnego energii, gazu, wody oraz za odbiór ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych,
• odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego,
• odsetek od ww. należności,
• nieuregulowanych kosztów dochodzenia i egzekucji należności, o których mowa powyżej w tym zasądzonych prawomocnym tytułem wykonawczym wraz z kosztami postępowania sądowego i egzekucyjnego.

Rozporządzenie dotyczy należności umorzonych w latach 2016-2017.