Gminny VAT znowu w TSUE

Naczelny Sąd Administracyjny po raz kolejny postanowił zadać Trybunałowi Sprawiedliwości UE pytanie prejudycjalne w sprawie gminy chcącej odliczyć VAT (I FSK 972/15).

Tym razem sprawa dotyczy gminy, która chciała uzyskać interpretację podatkową w zakresie prawa oraz trybu odliczenia podatku naliczonego związanego z inwestycją świetlicy wiejskiej. Co ciekawe stan faktyczny sprawy jest w zasadzie analogiczny w stosunku do tego, w którym uchwałę wydać ma powiększony skład NSA (pisaliśmy o tym: „VAT-owskiej huśtawki ciąg dalszy”). Oznacza to, że wątpliwości co do charakteru, w jakim występuje gmina realizując inwestycję służącą do wykonywania zadań własnych, mają złożony. W drugiej już sprawie NSA podkreśla, że ocena działania w charakterze podatnika VAT na etapie realizacji inwestycji jest kwestią pierwotną, której rozstrzygnięcie przesądzać będzie, czy gminie w momencie późniejszego wystąpienia sprzedaży opodatkowanej przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami poniesionymi na tę inwestycję.

Wobec istotnych wątpliwości NSA zadał TSUE trzy pytania prejudycjalne o następującej treści:

1. Czy w świetle przepisów Dyrektywy VAT oraz zasady neutralności gminie przysługiwać będzie prawo do odliczenia (poprzez dokonanie korekty) podatku naliczonego związanego z jej wydatkami inwestycyjnymi w sytuacji, gdy:

• w początkowym okresie po wytworzeniu (nabyciu) dobro inwestycyjne wykorzystywane było na cele działalności niepodlegającej opodatkowaniu (w ramach realizacji przez gminę zadań organu władzy publicznej w zakresie przysługującego mu imperium);
• sposób wykorzystania dobra inwestycyjnego uległ zmianie i będzie ono wykorzystywane przez gminę również do wykonywania czynności opodatkowanych.

2. Czy dla odpowiedzi na pytanie, o którym mowa w pkt 1, istotne jest to, że w momencie wytworzenia lub nabycia dobra inwestycyjnego zamiar wykorzystania w przyszłości tego dobra przez gminę do wykonywania czynności opodatkowanych nie był wyraźnie wskazany?

3. Czy dla odpowiedzi na pytanie, o którym mowa w pkt 1, istotne jest to, że dobro inwestycyjne będzie wykorzystywane zarówno do wykonywania czynności opodatkowanych, jak i niepodlegających opodatkowaniu (w ramach realizacji zadań organu władzy publicznej) i nie ma możliwości obiektywnego przypisania konkretnych wydatków inwestycyjnych do jednej z wyżej wymienionych grup czynności?

Oceniając możliwe do wystąpienia skutki wynikające z zadanych pytań, wskazać trzeba przede wszystkim, że ze względu na doniosłość analizowanej sprawy wszystkie samorządowe sprawy dotyczące analogicznych stanów faktycznych będą w trybie odpowiednich przepisów zawieszane, aż do momentu wydania rozstrzygnięcia przez TSUE. To samo tyczy się wspomnianej sprawy, w której uchwałę wydać ma powiększony skład NSA. Uwzględniając tryb procedowania przed TSUE rozstrzygnięcia spodziewać możemy się za ok 2 lata, oznacza to, że samorządy po „centralizacyjnej rewolucji” nadal nie mogą być pewne co do swojego statusu w VAT. Ewentualna, kolejna już rewolucja w samorządowym VAT zależeć będzie w głównej mierze od treści przyszłego rozstrzygnięcia TSUE. W sytuacji, w której Trybunał uzna, że  gmina w sferze publicznej, w żadnym przypadku (nawet w sytuacji zakłócenia konkurencji) nie może działać w charakterze podatnika, pojawi się pytanie o możliwość przełożenia tego stanowiska na rozliczenia podatku należnego.