Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

01.02.2016

Nieprawidłowe ustalenie stawek opłaty śmieciowej

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share
"

System gospodarki odpadami komunalnymi nie musi być problemem dla gminy / związku międzygminnego – wystarczy znaleźć optymalne rozwiązania dostosowane do warunków lokalnych oraz zgodne z ciągle zmieniającymi się przepisami.

"

Dowiedz się więcej:

Gospodarka odpadami komunalnymi

Zdaniem WSA w Poznaniu ustalenie przez radę gminy stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości innej aniżeli wynikało to z kalkulacji opracowanych przez wójta, bez ponownej analizy kosztów funkcjonowania systemu, stanowi podstawę stwierdzenia nieważności uchwały w tej sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 26 listopada 2015 roku (sygn. III SA/Po 610/15) stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały rady gminy w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki tej opłaty.

Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym:

Burmistrz, działając na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach [dalej: ucpg], przedłożył Radzie Miejskiej projekt uchwały w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki tej opłaty raz z wyliczeniami i uzasadnieniem. Dokumenty te były przedmiotem obrad komisji Rady. Ostatecznie Rada Miejska podczas sesji, na wniosek jednego z radnych, ustaliła stawki opłat w niższej wysokości niż zaproponowane przez Burmistrza (12 zł od osoby za odpady zmieszane oraz 7 zł od osoby za odpady zbierane selektywnie). Jednocześnie decyzja Rady w tym zakresie nie była umotywowana dodatkowymi wyliczeniami i analizami kosztów funkcjonowania systemu gospodarki odpadami komunalnymi.

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a następnie – wobec jego nieskuteczności – skargę do WSA w Poznaniu, wniósł jeden z mieszkańców gminy, będący właścicielem nieruchomości na jej terenie zobowiązanym do uiszczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Zaskarżonej uchwale zarzucił naruszenie art. 6r ust. 2 ucpg poprzez „ustalenie stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, gdy nie są one zbierane i odbierane w sposób selektywny w kwocie niewystarczającej na pokrycie kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi: oraz art. 6 k ust. 2 ucpg poprzez „brak uwzględnienia rzeczywistej liczby mieszkańców zamieszkujących gminę w dniu podjęcia uchwały, zignorowanie posiadanych danych w zakresie ilości wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych, co doprowadziło w efekcie do nieuwzględnienia w niej kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, o których mowa w art. 6 r ust. 2 - 2b i 2d [wytł. M.K.]”. Skarżący podniósł, iż „uchwała narusza zasadę równości traktowania mieszkańców gminy, bowiem powoduje, że część mieszkańców gminy, która segreguje odpady będzie ponosiła w całości koszty systemu.”. W skardze wskazano także, iż „Rada Gminy podejmując uchwałę nie oparła swojego rozstrzygnięcia o szacunkowe dane przedstawione przez Burmistrza Gminy ..., albowiem brak jest uzasadnienia do podjęcia takich stawek opłaty za gospodarowanie. Rada nie dokonała kalkulacji kosztów działalności systemu zgodnie z art. 6k ust 2 ustawy.”.

WSA w Poznaniu wyrokiem z dnia 26 listopada 2015 roku (sygn. III SA/Po 610/15) w całości uwzględnił wniesioną skargę stwierdzając nieważność zaskarżonej uchwały. W uzasadnieniu wyroku Sąd uznał, iż Skarżący będący właścicielem nieruchomości na terenie gminy zobowiązanym do uiszczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest legitymowany do skutecznego wniesienia skargi w trybie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym. Tym samym Sąd uznał, iż interes prawny skarżącego został naruszony przedmiotową uchwałą.

Odnosząc się do zarzutów zawartych w skardze WSA w Poznaniu stwierdził, iż „rada gminy podejmując uchwałę w przedmiocie stawek opłaty za gospodarowanie odpadami jest zobowiązana do dokonania rzetelnej i wnikliwej kalkulacji wysokości stawki, tak, aby pobierane opłaty pokrywały rzeczywiste koszty związane z funkcjonowaniem systemu zagospodarowania odpadami na terenie gminy. Prawidłowo skalkulowana opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinna z jednej strony zapewniać sprawne funkcjonowanie systemu odbioru odpadów na terenie gminy, z drugiej zaś nie powinna stanowić źródła dodatkowych zysków gminy.”. Tym samym WSA w Poznaniu przychyli się do prezentowanej w orzecznictwie tezy zapoczątkowanej nieprawomocnym wyrokiem WSA w Białymstoku z dnia z dnia 6 listopada 2013 roku (sygn. I SA/Bk 127/13).

WSA w Poznaniu podkreślił przy tym, iż „ze znajdujących się w aktach sprawy szacunków wysokości opłat wynika bowiem, że z przedstawionych do analizy szacunków wynikały w istocie inne stawki opłat, niż ostatecznie uchwalono. Z przedstawionych w sprawie dokumentów nie wynika natomiast, że ostatecznie przyjęte przez Radę Gminy stawki opłat były w istocie wynikiem rzetelnej kalkulacji, uwzględniającej, w szczególności, zebrane dane szacunkowe oraz koszty funkcjonowania całego systemu gospodarowania odpadami, w konsekwencji zaś, czy wysokość stawek opłat została ustalona tak, by pokryła prognozowane koszty funkcjonowania tego systemu, co było przedmiotem zarzutu podniesionego w skardze. Nie sposób zatem , tym samym, dokonać oceny , czy w istocie zaskarżona uchwała uwzględnia przesłanki wynikające z ww. przepisów.”.

Sąd odniósł się także do zarzutu braku uzasadnienia zaskarżonej uchwały. Jego zdaniem powoduje to  brak możliwości dokonania oceny, czy postanowienia uchwały w zakresie przyjętych stawek opłat odpowiadają wskazanym wyżej przepisom prawa/. W ocenie Sądu „wymóg uzasadnienia projektu aktu prawa miejscowego wynika z § 143 w zw. z § 131 ust. 1 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz. U. Nr 100, poz. 908). Ponadto, w orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że organ wydający akt prawa miejscowego ma obowiązek sporządzenia uzasadniania aktów prawa miejscowego nie tylko ze względu na § 131 w zw. z § 143 ww. rozporządzenia, ale też dlatego, że uzasadnienie takie warunkuje kontrolę organów nadzoru i kontrolę sprawowaną przez sądy administracyjne.”.

Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 26 listopada 2015 roku (sygn. III SA/Po 610/15) nie jest prawomocny.

Argumentacja przedstawiona w omawianym powyżej orzeczeniu – w przypadku uprawomocnienia się wyroku i podzielenia jej przez inne sądy administracyjne – może mieć niezwykle istotne znaczenie dla wielu innych gmin w całej Polsce. Powszechnie wiadomo bowiem, iż przypadki w których wysokość stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi była wynikiem decyzji politycznej rady (niekiedy skonfliktowanej z wójtem) oderwanej od przesłanek merytorycznych, nie należały do rzadkości. Zarówno więc w przypadku, gdy organ wykonawczy gminy przedkładał radzie projekt uchwały w sprawie stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi bez prawidłowo sporządzonej kalkulacji, jak i w przypadku gdy rada gminy nie brała tych materiałów pod uwagę ustalały wysokość opłat w innej wysokości (bez zmian po stronie kosztowej funkcjonowania systemu) należy liczyć się z możliwością zakwestionowania podjętych uchwał i to ze skutkiem ex tunc (tj. z mocą wsteczną od dnia ich podjęcia). Sytuacje takie mogą mieć daleko idące skutki dla gmin i być źródłem poważnych problemów prawno-finansowych. Jednocześnie omawiany wyrok – podobnie jak wcześniejsze orzeczenia zawierające podobne tezy – wskazuje na nieprawidłowości w działaniach organów nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego – regionalnych izb obrachunkowych - które w trybie nadzorczym nie kwestionowały tego typu uchwał przed ich wejściem w życie. O ile zgodzić można się z teza, iż organy nadzoru nie posiadają instrumentów pozwalających na precyzyjne ustalenie strony kosztowej gminnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi, o tyle stwierdzić należy, iż mogą one zweryfikować fakt sporządzenia kalkulacji kosztów przez wójta, treść uzasadnienia projektu uchwały oraz inne materiały z procesu uchwałodawczego, z których wynikają przesłanki podjęcia konkretnej uchwały. Brak tego typu materiałów albo podjęcie uchwały w całkowitym oderwaniu od nich powinno skutkować podjęciem rozstrzygnięcia nadzorczego. Uchroniłoby top szereg gmin przed problemami, które mogą je spotkać w przyszłości.

"

System gospodarki odpadami komunalnymi nie musi być problemem dla gminy / związku międzygminnego – wystarczy znaleźć optymalne rozwiązania dostosowane do warunków lokalnych oraz zgodne z ciągle zmieniającymi się przepisami.

"

Dowiedz się więcej:

Gospodarka odpadami komunalnymi

Autor artykułu

Maciej Kiełbus

Partner, prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Więcej z Wokandy §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń
"

System gospodarki odpadami komunalnymi nie musi być problemem dla gminy / związku międzygminnego – wystarczy znaleźć optymalne rozwiązania dostosowane do warunków lokalnych oraz zgodne z ciągle zmieniającymi się przepisami.

"

Dowiedz się więcej:

Gospodarka odpadami komunalnymi