Dopuszczalność nadania statutu urzędowi gminy

Zdaniem Wojewody Podlaskiego w obecnie obowiązujących przepisach prawa brak jest podstawy do nadania urzędowi gminy statutu.

Rozstrzygnięciem nadzorczym nr NK-II.4131.152.2016.DM z dnia 29 września 2016 r. Wojewoda Podlaski stwierdził nieważność uchwały rady gminy w sprawie statutu urzędu gminy.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Rada gminy w drodze uchwały postanowiła o nadaniu urzędowi gminy statutu.

W toku prowadzonego postępowania nadzorczego Wojewoda Podlaski stwierdził, że przyjęcie przez radę gminy regulacji w powyższym zakresie pozbawione jest wymaganej podstawy prawnej. W konsekwencji nie istnieją, w obowiązującym systemie prawa, normatywne podstawy do nadania statutu urzędowi gminy.

W uzasadnieniu organ nadzoru wskazał ponadto, że podstawą do nadania urzędowi gminy statutu nie jest również powoływany przez radę gminy w podstawie prawnej uchwały art. 11 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, bowiem urząd gminy nie jest jednostką budżetową. Jest to aparat pomocniczy organu wykonawczego, a więc zorganizowana struktura zapewniająca obsługę administracyjną, organizacyjną i techniczna wójta gminy.

Wojewoda Podlaski zaznaczył przy tym również, że podstawą działania urzędu gminy jest regulamin organizacyjny, który nadawany jest przez wójta w drodze zarządzenia. Tym samym, zdaniem organu nadzoru, niedopuszczalne jest działanie rady gminy w tym zakresie. Przyjęcie bowiem, że urząd gminy jest jednostka budżetową, w stosunku do której dopuszczalne jest nadanie przez radę gminy jej statutu, oznaczałoby w konsekwencji, że rada gminy mogłaby również w każdej chwili zlikwidować urząd gminy.

Tym samym, Wojewoda uznał, ze uchwała rady gminy w sprawie statutu urzędu gminy przyjęta została z naruszeniem art. 7 Konstytucji RP, który stanowi, że organy władzy publicznej – do których zalicza się również organy JST – działają na podstawie i w granicach prawa. Z uwagi na to, że w obecnie obowiązujących przepisach prawa bak jest odpowiedniego upoważnienia ustawowego do nadania urzędowi gminy statutu, organ nadzoru był zobowiązany do stwierdzenia nieważności kwestionowanej przez niego uchwały.

Kwestia dopuszczalności nadawania urzędowi gminy statutu była już niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć sądów administracyjnych (na co zwrócił uwagę również Wojewoda Podlaski w ww. rozstrzygnięciu nadzorczym), które jednoznacznie przyjęły, że działanie takie jest niedopuszczalne (tak m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 marca 2013 r., sygn. IV SA/Gl 632/12 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 20 października 2009 r., sygn. I SA/Kr 1078/09).