Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

21.04.2016

Nie każda gmina uzgadnia zasady korzystania z przystanków

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share
"

Zgodnie z Konstytucją RP samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej – pomagamy wdrożyć tą zasadę w życie.

"

Dowiedz się więcej:

Spory przed organami nadzoru i sądami administracyjnymi

Zgodnie z ustawą o publicznym transporcie zbiorowym, zasady korzystania z przystanków komunikacyjnych uzgadnia się jedynie w przypadku przystanków położonych w granicach administracyjnych miast.

Wyrokiem z dnia 5 stycznia 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie (sygn. II SA/Rz 1434/15) stwierdził nieważność § 2 ust. 3 uchwały Rady Gminy Czarna z dnia 29 lipca 2014 r. nr LVII/467/2014 w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest Gmina Czarna, udostępnionych dla przewoźników oraz warunków i zasad korzystania z tych obiektów [dalej: uchwała z 2014 r.].

Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym. W załączniku do przedmiotowej uchwały określono wykaz przystanków komunikacyjnych, których Gmina Czarna jest właścicielem lub zarządzającym i które udostępnia przewoźnikom. W uchwale ustanowiono natomiast procedurę, zgodnie z którą miałoby następować udostępnienie. Określono również limit przepustowości przystanku oraz zdefiniowano pojęcie „braku możliwości zatrzymania się środka transportu na przystanku o wnioskowanej godzinie”.

Skarżący pismem oznaczonym na 27 lipca 2015 r. wezwał Radę Gminy do usunięcia naruszenia prawa spowodowanego podjęciem przedmiotowej uchwały. Jego zdaniem uchwała przekracza upoważnienie wynikające z art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym [dalej u.p.t.z.], który przewiduje jedynie uprawnienie do określenia warunków i zasad korzystania z tych obiektów. Są to działania zmierzające do dokonania uzgodnienia warunków i zasad korzystania z tych obiektów, co nie jest tożsame z uprawnieniem do wyrażenia zgody bądź odmowy jej udzielenia, a tym bardziej definiowania limitu przepustowości. Ograniczenie w korzystaniu z przystanków komunikacyjnych odbywa się natomiast na etapie uzgodnień uregulowanych przepisami powszechnie obowiązującymi – art. 32 ust. 3 pkt 2 i 3 u.p.t.z. Jak podniósł skarżący, ocena zaktualizowania przesłanek zawartych w art. 32 ust. 3 pkt 2 i 3 u.p.t.z. powinna być każdorazowo dokonywana w momencie wystąpienia przez przedsiębiorcę z wnioskiem o dokonanie uzgodnienia, a nie na etapie podejmowania przez Radę Gminy uchwały. Zarzucono również naruszenie art. 22a ustawy o transporcie drogowym [dalej u.t.d.], który to przepis reguluje zasady odmowy udzielenia lub zmiany zezwolenia na wykonywanie przewozów regularnych i regularnych specjalnych w krajowym transporcie drogowym.

Wskutek wezwania do usunięcia naruszenia prawa, Rada Gminy Czarna w dniu 11 września 2015 r. podjęła uchwałę nr XIV/118/2015 w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest Gmina Czarna, udostępnionych dla przewoźników oraz warunków i zasad korzystania z tych obiektów, która została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego w dniu 18 września 2015 r. Zawarto w niej przepis, który uchylał poprzednią uchwałę.

Skarżący wniósł dnia 14 września 2015 skargę do WSA, w której podniósł zarzut naruszenia w uchwale z 2014 r. art. 15 ust. 2 i art. 32 ust. 3 u.p.t.z., 22a u.t.d. oraz art. 9 ust. 1 pkt 5 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (nadużycie pozycji dominującej poprzez przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji). Jego zdaniem doszło do przekroczenia przez Radę Gminy upoważnienia ustawowego. Ponadto, Gmina posiadając pozycje monopolistyczną w zakresie udostępniania przystanków komunikacyjnych może przeciwdziałać ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji. Zdaniem skarżącego największym zainteresowaniem cieszą się kursy o godzinach dojazdu (oraz powrotu) do placówek oświatowych oraz zakładów pracy o zmianowym systemie czasu pracy, w związku z czym ukształtowana przez Radę Gminy Czarna sytuacja spowoduje dla kolejnych przewoźników konieczność wykonywania kursów z pominięciem tych godzin, a w konsekwencji świadczenie usług o obniżonej rentowności.

W odpowiedzi na skargę Rada Gminy Czarna wniosła o jej odrzucenie, względnie oddalenie. Uzasadniając wniosek o odrzucenie skargi wskazała na fakt wniesienia skargi przed upływem terminu do wypowiedzenia się Rady Gminy Czarna w sprawie wezwania do usunięcia naruszenia prawa, oraz na fakt wydania uchwały, która w całości uwzględnia zarzuty Skarżącego. Uzasadniając z kolei oddalenie skargi organ wskazał, że nie jest prawdą, iż zaskarżona przez Skarżącego uchwała odmawiała przewoźnikom udostępnienia przystanków komunikacyjnych na terenie Gminy Czarna. Zadaniem własnym gminy jest między innymi obowiązek organizacji ruchu drogowego i tym samym dbałość o bezpieczeństwo na drogach położonych na terenie ich właściwości, w tym bezpieczeństwo komunikacyjne - art. 7 ust. 1 pkt 2 i pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym [dalej: u.s.g.].

Rozpatrując sprawę, WSA nie uwzględnił zarzutu przedwczesności złożonej skargi. Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa skarżący skierował bowiem w dniu 28 lipca 2015 r., skarga do WSA za pośrednictwem organu wpłynęła natomiast w dniu 15 września 2015 r. Sąd wskazał, iż aktualnie w orzecznictwie nie budzi wątpliwości, że z dniem wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa rozpoczyna bieg termin sześćdziesięciu dni na wniesienie skargi.

WSA uznał również, iż organ nie ma racji twierdząc, że nowa uchwała w całości uwzględnia żądania skarżącego. Z jej treści wynika bowiem, iż uchwała z 2014 r. traci moc dopiero w momencie wejścia w życie nowej uchwały, czyli że wywiera do tego momentu skutki prawne (pozbawienie mocy ex nunc). Sąd wskazał ponadto, że uchwała z 2014 r. zawiera uchybienia w odniesieniu do zasad techniki prawodawczej.

Sąd stwierdził ponadto, iż przywołane w odpowiedzi na skargę przepisy nakładają obowiązek realizacji określonych zadań i są rozwijane przez uregulowania szczególne. Nie są jednak samodzielną podstawą do wydawania aktów prawa miejscowego. W art. 15 ust. 2 u.p.t.z. ustawodawca przewidział natomiast upoważnienie do wydania uchwały określającej przystanki komunikacyjne i dworce, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, udostępnione dla operatorów i przewoźników oraz warunki i zasady korzystania z tych obiektów.

Ustawodawca, kształtując upoważnienie rady gminy do wydania przedmiotowej uchwały, wskazał, które kwestie pozostawił regulacji jednostki samorządu terytorialnego. Rada gminy obowiązana jest przestrzegać zakresu udzielonego przez ustawę upoważnienia przy tworzeniu przepisów wykonawczych (nie może tego upoważnienia przekraczać). Z istoty aktu prawa miejscowego wynika niedopuszczalność takiego działania organu realizującego delegację ustawową, które polega na przetwarzaniu bądź modyfikacji wiążących go norm o charakterze powszechnie obowiązującym.

Ustalenia dotyczące przepustowości przystanku, powiązane z możliwością odmowy jego udostępnienia jest niedopuszczalne. To bowiem art. 32 ust. 3 u.p.t.z. reguluje kwestię, kiedy należy uzgodnić zasady korzystania z przystanków komunikacyjnych lub dworców [„właściciel przystanku komunikacyjnego położonego w granicach administracyjnych miast lub dworca albo zarządzający tymi obiektami, uzgadnia zasady korzystania z tych obiektów w przypadku, gdy proponowany rozkład jazdy: 1) zawiera przystanki komunikacyjne lub dworce: a) o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 7, b) wskazane w uchwale, o której mowa w art. 15 ust. 2; 2) nie ograniczy przepustowości przystanków komunikacyjnych lub dworców; 3) nie spowoduje zagrożenia dla organizacji lub bezpieczeństwa ruchu”]. Zdaniem sądu, wychodząc od zasady racjonalnego ustawodawcy należy uznać, że prawo do uzgodnienia udostępnienia (a zarazem odmowy zgody na udostępnienie) przystanków dotyczy jedynie gmin o statusie miasta. W przypadku gmin, które nie posiadają tego statusu, nie istnieje możliwość dokonania uzgodnienia zasad korzystania z przystanków.

WSA stwierdził ponadto, iż również przepisy u.t.d. ani art. 40 ust. 2 u.s.g. nie stanowią kompetencji dla podjęcia przedmiotowej uchwały [„Na podstawie niniejszej ustawy organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie: 1) wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych; 2) organizacji urzędów i instytucji gminnych; 3) zasad zarządu mieniem gminy; 4) zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej”]. Mimo, iż art. 40 ust. 2 u.s.g. jest niewątpliwie podstawą do podejmowania aktów prawa miejscowego, to zdaniem Sądu rozpoznającego tę sprawę, zaskarżony przepis nie określa zasad korzystania z przystanku. W związku z powyższym Rada Gminy Czarna, która ma status wsi, określając przypadki odmowy zgody na korzystanie z przystanków komunikacyjnych przekroczyła delegację określoną w art. 15 ust. 2 ustawy, czym istotnie naruszyła art. 7 Konstytucji RP oraz art. 32 ust. 3 cyt. wyżej ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.

Orzeczenie jest prawomocne.

WSA w Rzeszowie słusznie uznał, iż przepisy u.p.t.z. nie przewidują kompetencji do stanowienia aktów prawa miejscowego określających zasady odmowy udostępniania przystanków komunikacyjnych. Kwestia ta bowiem została uregulowana w akcie rangi ustawowej, którego przepisy nakazują zindywidualizowaną ocenę każdego przypadku w sytuacji, gdy przedsiębiorca stara się o uzgodnienie zasad korzystania z przystanku. Na gruncie u.p.t.z. czym innym jest bowiem określenie warunków i zasad korzystania z przystanku, a czym innym określenie zasad odmowy uzgodnienia zasad korzystania z przystanku.

Jednakże stwierdzenie sądu, iż jedynie gminy o statusie miasta uzgadniają udostępnienie przystanków komunikacyjnych lub dworców, jest nieprecyzyjne. Art. 32 ust. 3 u.p.t.z. stanowi bowiem wyraźnie o „granicach administracyjnych miast”. Oznacza to, że również gminy miejsko – wiejskie uzgadniają, w określonych w ustawie przypadkach, zasady korzystania z przystanków komunikacyjnych lub dworców będących w ich zarządzie lub będących ich własnością oraz położonych w mieście.

__________________________________________________________________________
Szukasz pomocy prawnej w opisanym przez nas zakresie?
Sprawdź naszą PROPOZYCJĘ.

"

Zgodnie z Konstytucją RP samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej – pomagamy wdrożyć tą zasadę w życie.

"

Dowiedz się więcej:

Spory przed organami nadzoru i sądami administracyjnymi

Autor artykułu

Adrian Misiejko

Doktor nauk prawnych, specjalizuje się w zakresie prawa samorządu terytorialnego ze szczególnym uwzględnieniem ustroju j.s.t. i publicznego transportu zbiorowego

Więcej z Wokandy §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń
"

Zgodnie z Konstytucją RP samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej – pomagamy wdrożyć tą zasadę w życie.

"

Dowiedz się więcej:

Spory przed organami nadzoru i sądami administracyjnymi