Nowe zasady ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego – cz. III

Dnia 30 stycznia 2016 r. została uchwalona przez Sejm ustawa o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego.

W pierwszej części analizy przepisów ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego omówiony został zakres przedmiotowy i podmiotowy nowej ustawy (zob.: „Nowe zasady ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego – cz. I”).

Część druga artykułu dotyczyła natomiast wyłączeń i ograniczeń zawartych w przepisach tejże ustawy oraz form udostępniania informacji sektora publicznego (zob.: „Nowe zasady ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego – cz. II”).

W trzeciej (niniejszej) części analizy omówione zostaną takie zagadnienia, jak zasady udostępniania i przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania, warunki ponownego wykorzystywania oraz opłaty za ponowne wykorzystywanie.

Ostatnia część poświęcona będzie procedurze ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego przekazywanych na wniosek.

Zasady udostępniania i przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania

Zgodnie z przepisami ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego podmiot zobowiązany udostępnia lub przekazuje informacje sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania uwzględniając trzy zasady: zasadę niedyskryminacji (art. 7 ustawy), zasadę niewyłączności (art. 8 ustawy) oraz zasadę przejrzystości (art. 10 ustawy). Zasady te obowiązują również na gruncie ponownego wykorzystywania informacji publicznej uregulowanego w Rozdziale 2a ustawy o dostępie do informacji publicznej, który to ma zostać uchylony z dniem wejścia w życie ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego.

Jak wskazuje się w uzasadnieniu do projektu ustawy, zgodnie z zasadą niedyskryminacji udostępnienie lub przekazanie informacji sektora publicznego nie powinno odbywać się na warunkach, które wyeliminowałyby lub ograniczały konkurencję. Ustawodawca wskazał w tym zakresie w art. 7 ustawy, że podmiot zobowiązany w porównywalnych sytuacjach udostępnia lub przekazuje informacje sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania na takich samych zasadach, również wtedy, gdy użytkownikiem jest podmiot wykonujący zadania publiczne, ale w ramach działalności wykraczającej poza realizację takich zadań.

Wyrażona w art. 8 ustawy zasada niewyłączności zawiera generalny zakaz zawierania umów na wyłączność. Zgodnie z tym zakazem warunki ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego nie mogą wprowadzać ograniczenia korzystania z tej informacji przez innych użytkowników, a zawarcie umowy wyłącznej jest dopuszczalne jedynie wyjątkowo, w sytuacji, gdy jest to niezbędne do prawidłowego wykonywania zadań publicznych.

W art. 10 ustawy ustawodawca zawarł zasadę przejrzystości, zgodnie z którą podmiot zobowiązany udostępnia na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej w menu przedmiotowym w kategorii „Ponowne wykorzystywanie” szereg informacji dotyczących ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego takich m.in., jak: warunki ponownego wykorzystywania, jeżeli zostały przez niego określone (pkt 1); informację o wysokości opłat za ponowne wykorzystanie (pkt 2), czy też informację o środkach prawnych przysługujących w przypadku odmowy wyrażenia zgody na ponowne wykorzystywanie oraz o prawie do sprzeciwu (pkt 4). Jednocześnie w ust. 4 tego przepisu wskazano, że brak informacji o warunkach ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego udostępnionych w Biuletynie Informacji Publicznej lub w centralnym repozytorium uważa się za udostępnienie informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania bez warunków.

Warunki ponownego wykorzystywania

Generalną zasadą wynikającą z art. 12 ustawy jest bezwarunkowe udostępnianie lub przekazywanie informacji sektora publicznego w celu jej ponownego wykorzystywania. Obowiązek określenia warunków dotyczy ponownego wykorzystywania takich informacji, które mają cechy utworu lub przedmiotu praw pokrewnych w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych lub stanowiących bazę danych w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie baz danych, do których przysługują mu autorskie prawa majątkowe lub prawa pokrewne. W pozostałych przypadkach podmiot zobowiązany może (ale nie musi) określić warunki ponownego wykorzystywania, które mogą dotyczyć:

1. obowiązku poinformowania o źródle, czasie wytworzenia i pozyskania informacji od podmiotu zobowiązanego;
2. obowiązku poinformowania o przetworzeniu informacji ponownie wykorzystywanej;
3. zakresu odpowiedzialności podmiotu zobowiązanego za udostępniane lub przekazywane informacje.

Jednocześnie w ust. 2 tego przepisu ustawodawca wskazał, że muzea państwowe, muzea samorządowe, biblioteki publiczne, biblioteki naukowe i archiwa mogą określać inne niż wyżej wymienione warunki ponownego wykorzystywania ograniczające wykorzystywanie informacji sektora publicznego:

1. w działalności komercyjnej lub na określonych polach eksploatacji, jeżeli dotyczą zbiorów o charakterze martyrologicznym oraz zawierają godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej Polskiej, a także herby, reprodukcje orderów, odznaczeń lub odznak honorowych, odznak lub oznak wojskowych bądź innych odznaczeń;
2. do działalności niekomercyjnej, jeżeli są powiązane z obiektami objętymi roszczeniami osób trzecich lub niebędącymi własnością podmiotu zobowiązanego.

Podobnie ustawodawca uregulował warunki ponownego wykorzystywania w art. 23b ustawy o dostępie do informacji publicznej, w zakresie ponownego wykorzystywania informacji publicznej.

Jednocześnie podmiot zobowiązany określając warunki ponownego wykorzystywania, zgodnie z art. 14 ustawy, nie może w sposób nieuzasadniony ograniczać możliwości ponownego wykorzystywania.

Opłaty za ponowne wykorzystywanie

Co do zasady, zgodnie z art. 15 ustawy, informacje sektora publicznego udostępnia się lub przekazuje w celu ich ponownego wykorzystywania bezpłatnie.

Podmioty zobowiązane mogą jednak, zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy, nałożyć opłatę za ponowne wykorzystywanie, jeżeli przygotowanie lub przekazanie informacji w sposób lub w formie wskazanych we wniosku o ponowne wykorzystywanie wymaga poniesienia dodatkowych kosztów. Analogiczne rozwiązanie zawiera art. 23c ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, w zakresie ponownego wykorzystywania informacji publicznej.

Ustalając wysokość opłaty podmiot zobowiązany uwzględnia koszty przygotowania lub przekazania informacji sektora publicznego w określony sposób i w określonej formie oraz inne czynniki, które będą brane pod uwagę przy rozpatrywaniu nietypowych wniosków o ponowne wykorzystywanie, które mogą mieć wpływ w szczególności na koszt lub czas przygotowania lub przekazania informacji. Łączna wysokość opłaty nie może jednak przekroczyć sumy kosztów poniesionych bezpośrednio w celu przygotowania lub przekazania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania w określony sposób i w określonej formie.

Ponadto w art. 17 ustawy prawodawca wprowadził możliwość nakładania i pobierania opłat wyższych niż suma kosztów poniesionych bezpośrednio w celu przygotowania lub przekazania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania w określony sposób i w określonej formie, w odniesieniu do muzeów państwowych i muzeów samorządowych w przypadku udostępniania lub przekazywania informacji sektora publicznego do ponownego wykorzystywania w celach innych niż niekomercyjne o charakterze badawczym, naukowym lub edukacyjnym. W takim przypadku podmioty te, ustalając wysokość opłaty, uwzględniają koszty gromadzenia, produkowania, reprodukowania, rozpowszechniania, ochrony i ustalania praw, jednakże łączna wysokość opłaty nie może przekroczyć sumy tych kosztów wraz z rozsądnym zwrotem z inwestycji, jednak nie wyższym niż 5 punktów procentowych powyżej stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego. Maksymalne stawki w tym zakresie będą określone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego wydanym w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji.

Jednocześnie w art. 18 ustawy wskazano, że podmiot zobowiązany, umożliwiając ponowne wykorzystywanie, w sposób stały i bezpośredni w czasie rzeczywistym, informacji sektora publicznego gromadzonych i przechowywanych w jego systemie teleinformatycznym, może nałożyć opłatę za ponowne wykorzystywanie, uwzględniającą koszty wynikające z dostosowania systemu teleinformatycznego oraz warunków technicznych i organizacyjnych do realizacji wniosku o ponowne wykorzystywanie.

Wskazać również należy, że w przypadku stosownego żądania wnioskodawcy podmiot zobowiązany ma obowiązek wskazania sposobu obliczenia opłaty za ponowne wykorzystywanie w odniesieniu do złożonego wniosku o ponowne wykorzystywanie (art. 19 ustawy).

W ostatniej części artykułu przedstawiona będzie procedura ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego przekazywanych na wniosek.

*****

Zobacz również:

1. „Nowe zasady ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego – cz. I”;
2. „Nowe zasady ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego – cz. II”;
3. „Nowe zasady ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego – cz. IV”.

_________________________________________________________________________

Szukasz pomocy prawnej w opisanym przez nas zakresie?

Sprawdź naszą PROPOZYCJĘ.