Odwołania dyrektora szkoły w trakcie roku szkolnego bez wypowiedzenia

Zdaniem NSA, odwołanie dyrektora szkoły w trakcie roku szkolnego bez wypowiedzenia jest możiwe wyłacznie z uwagi na zagrożenie dla interesu publicznego i dalszego funkcjonowania szkoły.

Wyrokiem z dnia 25 listopada 2015 r. (sygn. I OSK 1942/15) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną powiatu  od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 14 kwietnia 2015 r., (sygn. III SA/Kr 88/15) w sprawie skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały zarządu powiatu w sprawie odwołania ze stanowiska dyrektora szkoły.

Powyższy wyrok zapadł  w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Zarząd powiatu, działając na podstawie ustawy o systemie oświaty, w drodze uchwały odwołał ze stanowiska dyrektora szkoły. W odniesieniu do tej uchwały wojewoda wydał rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające jej nieważność.

Wyrokiem z 14 kwietnia 2015 r., (sygn. III SA/Kr 88/15) Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę powiatu na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały zarządu powiatu.

W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze jest zgodne z prawem. Zostało ono bowiem wydane z naruszeniem art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty [dalej również: „u.s.o.“], zgodnie z którym organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce, może w przypadkach szczególnie uzsadnionych, odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Sąd przyjął, że istotą sporu w niniejszej sprawie jest wykładnia zwrotu „przypadki szczególnie uzasadnione”, który zasadniczo stanowi podstawę do odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. WSA przychylił się do twierdzenia organu nadzoru, który podnosił iż ustalenie negatywnej oceny pracy oraz wykonywania zadań, jest podstawą do obligatoryjnego odwołania nauczyciela ze stanowiska a nie do odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia, o którym stanowi treść ww. przepisu. Ponadto, Sąd I instancji wskazał, że zaniedbania po stronie nauczyciela które maja prowadzić do odwołania go ze stanowiska muszą być szczegółowo i zasadnie wykazane w postępowaniu poprzedzającym podjęcie zarządzenia o odwołaniu. WSA podkreślił również wymóg natychmiastowości działania organu zaznaczając, że brak szybkiej reakcji organu prowadzącego szkołę na postępowanie jej dyrektora w naturalny sposób osłabia, a nawet z upływem czasu znosi, możliwość odwołania z funkcji dyrektora na podstawie omawianego przepisu, przewidzianego dla przypadków wymagających natychmiastowego przeciwdziałania. 

Skargę na powyższe orzeczenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł powiat  żądając jego uchylenia.

Wyrokiem z dnia 25 listopada 2015 r. (sygn. I OSK 1942/15) Naczelny Sąd Administracyjny podzielił stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 14 kwietnia 2015 r., (sygn. III SA/Kr 88/15) w sprawie skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały zarządu powiatu w sprawie odwołania ze stanowiska dyrektora szkoły i oddalił skargę kasacyjną powiatu.

W uzasadnieniu NSA przychylił się do wykładni prawa zaprezentowanej przez WSA w Krakowie w sprawie  regulacji prawnej art. 38 ust. 1 pkt 2 u.s.o. wyznaczającej przesłanki dopuszczalności odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Wskazał, że ograniczenie oparte  na negatywnej ocenie pracy lub negatywnej ocenie wykonywania zadań w „przypadkach szczególnie uzasadnionych”, wymaga przyjęcia wykładni zawężającej do kwalifikowanych sytuacji, w których ze względu na stopień naruszeń obowiązków nie jest możliwe pełnienie przez nauczyciela funkcji kierowniczych i zachodzi konieczność natychmiastowego przerwania wykonywania funkcji dyrektora z uwagi na zagrożenie dla interesu publicznego i dalszego funkcjonowania szkoły.

Biorąc pod uwagę całość ww. okoliczności sprawy NSA oddalił skargę kasacyjną powiatu.