Radny niebędący przewodniczącym rady gminy, nie posiada indywidualnego interesu prawnego do skarżenia uchwały rady gminy ustalającej wysokość diety dla jej przewodniczącego.

Rada gminy w drodze uchwały ustaliła maksymalne wysokości diet przysługujących radnym tej gminy, w tym miesięczną dietę dla przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady.

Radny wezwał radę gminy do usunięcia naruszenia prawa wobec niewskazania w ww. uchwale szczegółowych zasad przyznawania diety przewodniczącemu i wiceprzewodniczącemu rady, a w szczególności zasad zwrotu diety w sytuacji, gdy osoby te nie wykonują swej funkcji przez dłuższy okres czasu. Przedmiotem wezwania było również nieuzasadnione różnicowanie sposobu ustalania diet radnych i przewodniczącego.

Z uwagi na nieuwzględnienie jego wezwania, radny wniósł na powyższą uchwałę skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie w zakresie, w jakim ustalała ona wysokość diety dla przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady. Skarżący wskazał, że zapisy te są sprzeczne z art. 25 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym, ponieważ przyjęcie diety w stałej miesięcznej wysokości powoduje, że ma ona charakter ryczałtu miesięcznego, a więc traci w ten sposób charakter rekompensacyjny, stając się stałym, miesięcznym wynagrodzeniem. Wskazał również, że ma interes prawny w zaskarżeniu ww. uchwały, ponieważ jest radnym rady gminy. Zdaniem skarżącego, jego interes prawny „przejawia się również w tym, aby wszystkich radnych obowiązywały jednakowe zasady dotyczące diet, jako zwrotu kosztów za udział w posiedzeniach rady i utraconych zarobków”.

Wyrokiem z dnia 9 lipca 2015 r. (sygn. II SA/Sz 487/15) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że skarga radnego złożona została w trybie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym. Przepis ten stanowi, że każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może – po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia – zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego. Oznacza to, że rozpoznając skargę, podstawowym obowiązkiem Sądu jest zbadanie legitymacji czynnej strony skarżącej poprzez ustalenie, czy będąca przedmiotem skargi uchwała narusza jej prawem chroniony interes lub uprawnienie. WSA w Szczecinie, powołując się na wcześniejsze orzecznictwo sądów administracyjnych w tym zakresie, wskazał, że posiadanie interesu prawnego w postępowaniu administracyjnym oznacza de facto ustalenie przepisu prawa powszechnie obowiązującego, na podstawie którego można skutecznie żądać czynności organu, z zamiarem zaspokojenia jakiejś potrzeby albo żądać zaniechania lub ograniczenia czynności organu sprzecznych z potrzebami danej osoby. Jednocześnie Sąd wskazał, że przy wnoszeniu skargi w trybie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym, naruszenie interesu prawnego podmiotu wnoszącego tę skargę musi mieć charakter bezpośredni, zindywidualizowany, obiektywny i realny.

W niniejszej sprawie, zdaniem WSA w Szczecinie, wykonywanie mandatu radnego samo w sobie nie daje uprawnienia do zaskarżania uchwał rady gminy do sądu administracyjnego. Brak jest bowiem takiego upoważnienia w przepisach ustawy o samorządzie gminnym.

Jak wskazał Sąd, przesłanką konieczną dla skutecznego wniesienia skargi w trybie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym jest konieczność wykazania przez skarżącego, że w tym konkretnym przypadku istnieje związek pomiędzy jego własną „prawnie gwarantowaną” (a nie wyłącznie „faktyczną”) sytuacją a zaskarżaną uchwałą, polegający zwłaszcza na tym, że uchwała ta narusza (czyli pozbawia lub ogranicza) właśnie „jego interes prawny lub uprawnienie”.

Zdaniem WSA w Szczecinie, z uwagi na to, że skarżący radny nie pełni w radzie gminy ani funkcji przewodniczącego, ani wiceprzewodniczącego, nie może być mowy o jakimkolwiek naruszeniu jego interesu prawnego lub uprawnienia. Brak jest bowiem, zdaniem Sądu, związku pomiędzy kwestionowanymi postanowieniami uchwały a naruszeniem indywidualnej sytuacji prawnej skarżącego.

Jednocześnie Sąd wskazał, że z uwagi na nieposiadanie przez skarżącego interesu prawnego, o którym mowa w art. 101 ustawy o samorządzie gminnym, nie została zbadana zgodność zaskarżonej uchwały z prawem, bowiem drogę do takiej kontroli otwiera dopiero skutecznie złożona skarga, tj. skarga, w której skarżący wykaże swoją legitymację skargową.

W związku z powyższym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę radnego na uchwałę rady gminy ustalającą maksymalne wysokości diet przysługujących radnym tej gminy w zakresie ustalenia wysokości diety dla przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady.

Wyrok jest nieprawomocny – została wniesiona od niego skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Powyższy wyrok dotyczy zagadnienia ryczałtowego określenia diety dla przewodniczącego rady gminy, poruszanego już na łamach Portalu PrawoDlaSamorządu.pl. W wyroku z dnia 7 listopada 2013 r. (sygn. II SA/Op 316/13) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu – odnosząc się do meritum (badając istotę sprawy) – wskazał, że diety przyznawane radnym (a więc również przewodniczącemu) stanowić mają rekompensatę za utracone zarobki w związku z wykonywaniem mandatu, w związku z czym nie mogą być określane ryczałtowo bez systemu potrąceń w przypadku niewykonywania swej funkcji (więcej w artykule: „Ryczałtowe określenie diety dla przewodniczącego rady gminy?”).

___________________________________________________________________________
Szukasz pomocy prawnej w opisanym przez nas zakresie?
Sprawdź naszą PROPOZYCJĘ.