Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

17.02.2015

Czy powstanie sejmowa komisja nadzwyczajna do spraw przeglądu i oceny systemu funkcjonowania samorządu terytorialnego?

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

W Sejmie trwają prace nad powołaniem nadzwyczajnej komisji do spraw przeglądu i oceny systemu funkcjonowania samorządu terytorialnego.

Nowa inicjatywa sejmowa

W dniu 20 stycznia 2015 roku Prezydium Sejmu – po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów – przedstawiło Sejmowi zapowiadany od kilku miesięcy projekt uchwały w sprawie powołania i wyboru składu osobowego Komisji Nadzwyczajnej do spraw przeglądu i oceny, systemu funkcjonowania samorządu terytorialnego (druk sejmowy 3096).

Do zakresu działania Komisji ma należeć:

  1. przegląd i analiza przepisów regulujących funkcjonowanie samorządu terytorialnego, w szczególności ustawy o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 poz. 594, z późn. zm.) w celu wskazania regulacji niejasnych, niespójnych wewnętrznie i systemowo;
  2. ocena funkcjonowania systemu samorządu terytorialnego w okresie ostatnich 25 lat;
  3. przygotowanie, w oparciu o przegląd i analizę przepisów określonych w pkt l, tez dotyczących niezbędnych zmian w ustawodawstwie;
  4. występowanie z inicjatywą ustawodawczą w celu realizacji tez, o których mowa w pkt 3;
  5. rozpatrzenie projektów ustaw powstałych w wyniku przeglądu ustaw dotyczących samorządu terytorialnego: przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 1699) oraz rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 2656).

Jednocześnie projekt uchwały zakłada, iż powołana Komisja przedstawi Sejmowi sprawozdanie zawierające wnioski systemowe oraz kierunki niezbędnych zmian w ustawodawstwie, o którym mowa powyżej w terminie 4 miesięcy od daty pierwszego posiedzenia.

W uzasadnieniu projektu uchwały wskazano, iż wyłączenie powyższych spraw z zakresu działania stałej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej wynika ze znacznego obciążenia, pracami legislacyjnymi tej komisji, co uniemożliwia jej szybką realizację zadań przewidzianych dla komisji nadzwyczajnej.

Jednocześnie podkreślono, iż komisja nadzwyczajna dokonać ma przeglądu i analizy przepisów najważniejszych ustaw regulujących funkcjonowanie samorządu terytorialnego, m.in. ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ustawy dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych, ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym, ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy, ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych.

Na zakończenie w uzasadnieniu projektu uchwały wskazano, iż „Komisja Nadzwyczajna, we współpracy z ekspertami i przedstawicielami samorządów, przygotuje sprawozdanie, zawierające wnioski i oceny, a także propozycje niezbędnych zmian w ustawodawstwie dotyczącym samorządu terytorialnego”.

Projekt został skierowany do I czytania w Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich.

Na dzień dzisiejszy (tj. 14-02-2015r.) rozpatrzenie projektu uchwały nie jest ujęte w porządku obrad 87. posiedzenia Sejmu, które ma się odbyć w dniach 18-20 lutego 2015 roku.

Kontrowersje wokół powstania komisji

Koncepcja powołania sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do spraw przeglądu i oceny  systemu funkcjonowania samorządu terytorialnego od dawna budzi liczne wątpliwości, które częściowo zostały wyartykułowane podczas styczniowego posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Przeciwko powołaniu komisji wypowiedział się m.in. poseł Piotr Zgorzelski, przewodniczący Komisji ds. Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Cezary Gabryjączyk - starosta łaski i współprzewodniczący KWRiST ze strony samorządowej reprezentujący Związek Powiatów Polskich. Negatywne stanowisko zajął także Związek Gmin Wiejskich RP. Uczestnicy dyskusji wskazali na zasadność wzmacnianie KWRiST oraz uwzględnianie informacji o poselskich projektach w ramach prac Komisji, by mogła się ona do nich odnieść, a nawet przeprowadzić dyskusję na ten temat. (szerzej: H. Hendrysiak, Z Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego).

Prezentowane są także pozytywne opinie na temat koncepcji powołania przedmiotowej komisji nadzwyczajnej. Przykładowo zdaniem Agaty Dąbskiej z Forum Od-Nowa „Plusem nowego organu byłoby skoncentrowanie obecnie rozproszonych działań dotyczących wspólnot w jednym ośrodku oraz wyznaczenie konkretnego celu prac: stworzenia przeglądu prawa samorządowego. To dobra odpowiedź na palący problem przeregulowania wspólnot czy bałaganu legislacyjnego, z którym do tej pory nikt się nie zmierzył.” Autorka ta wskazuje, iż „Należy (…) mieć nadzieję, że powołanie speckomisji to sygnał ze strony rządu o faktycznym zainteresowaniu sprawami samorządów. Warto ją wówczas stworzyć, gdyż będzie skuteczniejsza od dotychczasowych działań, zbierze w jednym miejscu najważniejsze propozycje zmian oraz – mając silne umocowanie – ułatwi wprowadzenie reform w życie”. (szerzej: A. Dąbska, Potrzeba speckomisji samorządowej, Forbes).

Próba oceny inicjatywy powołania komisji nadzwyczajnej

Mając na uwadze dotychczasowy sposób procedowania istotnych dla funkcjonowania samorządu terytorialnego projektów ustaw należy wyrazić wątpliwość w stosunku do koncepcji powołania sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do spraw przeglądu i oceny systemu funkcjonowania samorządu terytorialnego. Gwoli przykładu przywołać można:

a)      obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (druk sejmowy 19), wniesiony do Sejmu 9 sierpnia 2011 roku – ostatnie posiedzenie podkomisji odbyło się 2 lutego 2014 roku;

b)      prezydencki projekt ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz o zmianie niektórych ustaw (druk sejmowy nr 1699), wniesiony do Sejmu 30 sierpnia 2013 roku – ostatnie posiedzenie podkomisji odbyło się 24 lipca 2014 roku;

c)      rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2656), wniesiony do Sejmu 25 lipca 2014 roku – pierwsze i zarazem ostatnie posiedzenie podkomisji odbyło się 10 września 2014 roku.

Skoro zatem prace nad powyższymi projektami, trwające kilka bądź kilkanaście miesięcy nie przyniosły żadnych konkretnych rezultatów, nie można oczekiwać, iż nowa komisja zaczynająca swoje prace „od zera” podoła temu zadaniu w zaledwie 4 miesiące, zajmując się jednocześnie analizą innych ustaw samorządowych. Nawet przy założeniu, iż zostaną wykorzystane dotychczasowe analizy i ekspertyzy pamiętać należy, iż mają one charakter ogólny i odnoszą się do wybranych aspektów procedowanych projektów, nie obejmując szczegółowo całości zagadnienia.

Jednocześnie wątpliwości budzi uzasadnienia projektu przedmiotowej uchwały. Jeżeli przyczyną powołania nowej komisji nadzwyczajnej jest zbyt duża ilość obowiązków spoczywających na członkach obecnej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, należy przypuszczać, iż posłowie wchodzący w jej skład – z założenia posiadający największą wiedzę i doświadczenie w zakresie spraw samorządowych – nie będą uczestniczyć w pracach nowego gremium sejmowego, lecz zajmą się dokończeniem obecnych projektów w dotychczasowej komisji. Tym samym w skład komisji nadzwyczajnej powinni wejść inni posłowie. Jeśli jednak będą to te same osoby to niezrozumiałym staje się sytuacja, w której mogą one zajmować się sprawami wskazanymi w projekcie przedmiotowej uchwały w ramach dwóch różnych komisji, a nie w ramach jednej.

Najpoważniejsze wątpliwości budzi jednak termin wyznaczony na zakończenie prac komisji nadzwyczajnej. Okres czterech miesięcy jest zdecydowanie zbyt krótki by wypracować rzetelne propozycje zmian w prawie samorządowym, które pozwolą na stworzenie stabilnych fundamentów prawa samorządowego. Tym bardziej czas pozostały do końca obecnej kadencji parlamentu jest niewystarczający, aby prace w tym zakresie skutecznie zakończyć. Jest to tym bardziej wątpliwe, gdy pod uwagę weźmie się czekające nas w tym roku dwie ogólnokrajowe kampanie wyborcze, które z pewnością wpłyną na tempo prac parlamentu.

Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem wydaje się powołanie Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Samorządowego, która mogłaby stanowić rzeczywisty ośrodek przygotowania całościowej koncepcji zmian w prawie samorządowym (szerzej: Czemu ma służyć Komisja Kodyfikacyjna Prawa Samorządowego?). Projekt zmian opracowany przez ekspertów, przy udziale przedstawicieli środowisk samorządowych, organów nadzoru, organizacji społecznych, mógłby trafić do parlamentu w kolejnej kadencji Sejmu i stać się rzeczywistym przedmiotem prac legislacyjnych.

Najbliższe tygodnie pokażą, w którym kierunku pójdą dalsze prace parlamentu związane z prawem samorządowym. Należy mieć nadzieję, iż będzie do kierunek dobry dla wszystkich zainteresowanych środowisk.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj
DZIAŁY:
Ustrój

Autor artykułu

Maciej Kiełbus

Partner, prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Więcej z Przepisów §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj