Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

03.02.2015

Samorządowy VAT - praktyka wraca do punktu wyjścia

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Utarta przez ostatnie lata zasada – mająca oparcie w uchwale NSA z 24 października 2011 r. (sygn. akt I FPS 9/10) – w myśl której wykonywane przez jednostkę samorządu czynności administracyjnoprawne nie wpływają na zakres prawa do odliczenia VAT, została zakwestionowana.

W wyroku z dnia 28 listopada 2014 r. (sygn. akt I SA/Po 196/14) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał, że ww. uchwała w odniesieniu do jednostek samorządu terytorialnego nie znajduje zastosowania. W opinii sądu gmina winna dokonać ścisłego powiązania wydatków z czynnościami opodatkowanymi – prawo do rozliczenia podatku naliczonego przysługuje jej bowiem wyłącznie od nabyć bezpośrednio związanych z czynnościami opodatkowanymi i tylko w zakresie bezpośrednio i ściśle związanym z takimi czynnościami. Dodatkowo, WSA stwierdził, że urząd gminy i wydatki z nim związane służą wyłącznie działalności gminy jako organu władzy samorządowej. Z tego względu wydatki te nie mają związku z działaniami gminy jako podatnika VAT i nie podlegają odliczeniu.

W tym miejscu przypomnieć wypada, że w dotychczasowej praktyce w zasadzie bezspornie przyjmowano, że w przypadku braku możliwości bezpośredniego przyporządkowania wydatków (podatku naliczonego) do czynności odpłatnych opodatkowanych VAT oraz działań administracyjnoprawnych, samorządy posiadały pełne prawo do odliczenia. Natomiast, gdy takie wydatki związane były z czynnościami opodatkowanymi, zwolnionymi i niepodlegającymi VAT, możliwe było dokonanie odliczenia przy zastosowaniu proporcji obrotu (współczynnika sprzedaży). Przy odliczaniu z zastosowaniem wspomnianej proporcji, do obliczenia wartości wskaźnika nie należało uwzględniać czynności niepodlegających opodatkowaniu.

Powodowało to, że jeśli gmina nie wykonywała sprzedaży zwolnionej z VAT – w odniesieniu do wydatków bieżących dotyczących urzędu (np. kosztów mediów, materiałów biurowych, czy środków czystości) – dysponowała pełnym prawem do odliczenia. Z kolei w przypadku wykonywania obok czynności opodatkowanych i niepodlegających VAT również czynności zwolnionych, odliczała VAT przy zastosowaniu wskaźnika proporcji.

W przywołanej na wstępie sprawie sąd odmówił gminie prawa do odliczenia według powyższych zasad.

WSA wskazał, że prawo do odliczenia nie przysługuje od wydatków poniesionych w związku z czynnościami niepodlegającymi VAT. Przyznanie gminie prawa do odliczenia wg zasady przyjętej w uchwale NSA stanowiłoby naruszenie systemu VAT. Co najistotniejsze, WSA przyjął, że rzeczona uchwała została wydana w sprawie, której stroną była spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, przez co nie może mieć zastosowania w stosunku do gminy (która jest przede wszystkim organem władzy samorządowej i działalność podlegającą VAT wykonuje sporadycznie).

W konsekwencji, w celu dokonania odliczenia, Gmina powinna dokonać bezpośredniego i ścisłego przyporządkowania podatku naliczonego wyłącznie do czynności opodatkowanych. Sąd w żaden sposób bliżej nie wskazał, w jaki sposób, i przy użyciu jakich metod takiego przyporządkowania należy dokonać.

W istocie omawiany wyrok wskazuje, że w celu odliczenia podatku naliczonego związanego z wydatkami bieżącymi, gmina powinna dokonać jego rozliczenia w dwóch etapach. Najpierw, według bliżej nieokreślonego współczynnika (niewynikającego z przepisów), należy pominąć podatek naliczony związany z działalnością administracyjnoprawną (niepodlegającą VAT). Następnie, w odniesieniu do pozostałej kwoty podatku naliczonego, należy zastosować wskaźnik proporcji (proporcja obrotu).

Powyższe wpisuje się w tendencję ograniczania jednostkom samorządu zakresu prawa do odliczenia. Jednocześnie wskazuje, że w najbliższym czasie, samorządy mogą spodziewać się sporów z organami podatkowymi w stosunku do – jak się wydawało – bezspornej już kwestii. Poszukiwanie narzuconej reguły odliczania – niewskazanej w  ustawie o VAT – rodzi bowiem prawdopodobieństwo kwestionowania dotychczasowych zasad rozliczeń i możliwą dowolność interpretacyjną. W całej niejasności nowego podejścia wiadomo tylko tyle, że indywidualnie poszukiwany klucz (współczynnik) odliczenia powinien być miarodajny i uzasadniony.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj
DZIAŁY:
Podatki

Autorzy artykułu

Dr n. pr. Paweł Grzybowski

Doktor nauk prawnych, w Kancelarii Prawnej Ziemski & Partners w Poznaniu specjalizuje się w zakresie prawa podatkowego, ze szczególnym uwzględnieniem procedury podatkowej

Michał Kostrzewa

Partner, radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie optymalnych zasad rozliczeń podatku od towarów i usług, a także w funduszach unijnych.

Więcej z Wokandy §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj