Przedawnienie orzekania o zwrocie nienależnie uzyskanej części oświatowej subwencji ogólnej

Błędy techniczne stosowania algorytmu podziału części oświatowej subwencji ogólnej JST stanowią często o wydaniu przez organ decyzji o jej zwrocie. Sposób obliczenia granicznego terminu wydania takiej decyzji jest zatem istotny. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, w przypadku gdy ustalona dla jednostki samorządu terytorialnego [dalej: JST] część oświatowa subwencji ogólnej jest wyższa od należnej, minister finansów w drodze decyzji między innymi zobowiązuje do zwrotu nienależnej kwoty tej części subwencji. Decyzja w tym zakresie nie może być wydana po upływie 5 lat, licząc od końca roku budżetowego, za który sporządzono sprawozdanie z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego, zawierające dane stanowiące podstawę do wyliczenia subwencji. Ten właśnie 5-letni okres stanowi w istocie o uprawnieniu orzekania organu, wyznaczając zakres przedawnienia prawa do wydania decyzji. W praktyce powstają jednak wątpliwości, czy termin 5 letni winien zostać dochowany jedynie przez organ wydający decyzję w I instancji, czy również przez organ wyższego stopnia, rozpatrujący wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy? Obecnie w zakresie przedawnienia zobowiązań publicznoprawnych (pojętych szeroko), a także uprawnienia do orzekania o ich wysokości (zwłaszcza w zakresie należności o charakterze podatkowym, w przypadku których reguły przedawnienia określają przepisy działu III Ordynacji podatkowej do których odpowiedniego stosowania odsyła również art. 67 ustawy o finansach publicznych w zakresie spraw w nim wskazanych) dominują dwa zasadnicze poglądy. Pierwszy – obejmujący przedawnienie należności o charakterze deklaratoryjnym –  wskazujący na brak możliwości prowadzenia, po upływie terminu przedawnienia, postępowania administracyjnego (podatkowego) także przez organ II instancji i braku uprawnienia orzekania w przedmiocie ostatecznego wymiaru należności publicznoprawnej wobec zobowiązania, które wygasło uprzednio wskutek zapłaty stosownej należności. Drugi – dotyczący zobowiązań o charakterze konstytutywnym powstających wskutek doręczenia stosownej decyzji indywidualnej – wskazujący na możliwość prowadzenia działań przez organ wyższego stopnia, także po upływie terminu przedawnienia do wydania decyzji, o ile należność ustalona została decyzyjnie przez organ I instancji wskutek doręczenia decyzji przed upływem terminu 5–letniego. Przybliżając pierwszy z powyższych poglądów sygnalizacyjnie warto zauważyć, że istotne tezy związane z jego ukształtowaniem zostały przedstawione w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego wydanej w sprawie II FPS 4/13 z dnia 29 września 2014 r. W uchwale tej NSA wskazał między innymi, że zasada zaufania do stanowionego przez państwo prawa i zakaz tworzenia instytucji niesprawiedliwych sprzeciwiają się takiemu rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej (art