Pre-współczynnik VAT zbliża się wolniejszymi krokami…

Nowelizacja ustawy o VAT, zakładająca istotne ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego, ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.

Chodzi oczywiście o tzw. pre-współczynnik, którego wprowadzenie do ustawy ma na celu nałożenie na samorządy obowiązku stosowania dodatkowej (wstępnej) proporcji w procesie odliczania podatku naliczonego. Konieczność stosowania tej dodatkowej proporcji nie ma przy tym dotyczyć wszystkich wydatków JST, a wyłącznie wydatków (podatku naliczonego) niepodzielnie związanych z działalnością podlegającą oraz niepodlegającą opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z projektem nowelizacji przewiduje się wprowadzenie czterech przykładowych metod obliczania wstępnej proporcji (pre-współczynnika). Wybór konkretnej metody i w konsekwencji sposób określenia proporcji powinien odpowiadać najbardziej specyfice prowadzonej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

W stosunku do jednostek sektora finansów publicznych zastrzega się jednak – jako pierwszoplanową – metodę opierającą się na danych finansowych, w tym budżetowych. Zgodnie z założeniami, obliczenie pre-współczynnika powinno nastąpić jako stosunek rocznego obrotu z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane odpowiednio przychody lub dochody – w rozumieniu ustawy o finansach publicznych – z innej działalności w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie prowadzonej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza.

Jak wspomniano, powyższa metoda dla jednostek sektora finansów publicznych ma charakter pierwszoplanowy. Dopiero gdyby jej zastosowanie nie odpowiadało specyfice prowadzonej przez podatnika działalności, jednostka będzie mogła zastosować inny sposób określenia proporcji (a więc taki, który będzie bardziej reprezentatywny).

Te inne sposoby określenia wstępnej proporcji mogą opierać się na analizie:

1. średniorocznej liczby osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących pracę w ramach działalności gospodarczej i poza nią,
2. średniorocznej liczby roboczogodzin przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie roboczogodzin przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza nią,
3. średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza nią.

Skonsultowanie wybranego przez podatnika sposobu określenia wstępnej proporcji będzie mogło nastąpić w drodze uzyskania interpretacji indywidualnej wydanej przez Ministra Finansów w trybie i na zasadach określonych w ustawie Ordynacja podatkowa (a nie jak pierwotnie zakładano w drodze decyzji wydawanej przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego).

Pre-współczynnik ma być określany procentowo i ma mieć zastosowanie do wydatków niepodzielnie i jednocześnie związanych z:

1. działalnością opodatkowaną VAT wg poszczególnych stawek VAT i niepodlegającą VAT,  albo
2. działalnością opodatkowaną VAT wg poszczególnych stawek VAT, zwolnioną z VAT oraz niepodlegającą VAT.

W odniesieniu do drugiej z wyżej wymienionych kategorii wydatków, po ustaleniu wartości podatku naliczonego do odliczenia w wyniku zastosowania pre-współczynnika, konieczne będzie zastosowanie jeszcze drugiej proporcji – a więc proporcji sprzedaży (współczynnika sprzedaży), o której mowa w art. 90 ustawy o VAT.

Należy również zauważyć, że nowelizacja zakłada inne, specyficzne zasady rozliczania VAT m.in. od wydatków na nabycie lub wytworzenie nieruchomości. W tym zakresie zastosowanie będzie mieć zmieniony art. 86 ust. 7b ustawy o VAT.