Jak usprawnić procedurę wyborczą, czyli słów kilka o projektach noweli Kodeksu wyborczego

W Sejmie trwają obecnie prace nad dwoma projektami nowelizacji Kodeksu wyborczego mającymi usprawnić procedurę wyborczą w Polsce.

Pierwszy z nich – poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy (druk nr 3099) – wpłynął do Sejmu dnia 4 grudnia 2014 r. i został złożony przez grupę posłów SLD. Jak wskazują w uzasadnieniu projektodawcy, projekt dotyczy m.in. następujących kwestii:

-ustalania wyników wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego w oparciu o system Saint-Laguë (zamiast dotychczasowego systemu d’Hondta);

– podawania w dokumentach z wyborów przyczyny nieważności głosów;

– nałożenia na Państwową Komisję Wyborczą obowiązku ustalenia procedur postępowania w przypadku awarii systemu informatycznego przesyłania wyników głosowania;

-wprowadzenia obowiązku rejestrowania przy użyciu kamer przebiegu głosowania w lokalu wyborczym oraz ustalaniu wyników głosowania.

Natomiast drugi z przedłożonych projektów – przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy (druk nr 3084) – wpłynął do Sejmu dnia 8 stycznia 2015 r.

Prezydencki projekt dotyczy z kolei zmian w zakresie procedury wyborczej, zwłaszcza w odniesieniu do funkcjonowania organów wyborczych, usprawnienia technicznej strony głosowania oraz wzmocnienia przejrzystości ustalania wyników wyborów m.in. poprzez:

– zobowiązanie wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do imiennego powiadamiania wyborców o najbliższych wyborach, najpóźniej w 10 dniu przed głosowaniem; 

– wprowadzenie dziewięcioletniej kadencji członków Państwowej Komisji Wyborczej;

– wprowadzenie klasyfikowania głosów nieważnych poprzez podawanie przyczyn nieważności oddanych głosów; 

– możliwość rejestracji pracy obwodowych komisji przez mężów zaufania po zakończeniu głosowania;

– wprowadzenie przezroczystych urn.

Oba ww. projekty zostały skierowane w styczniu 2015 r. do I czytania na posiedzeniu Sejmu.

Jednocześnie wskazać należy, że po krytyce wzorów kart do głosowania stosowanych przy zeszłorocznych wyborach samorządowych Państwowa Komisja Wyborcza dnia 12 stycznia 2015 r. w drodze uchwały zmieniła wzory kart do głosowania w wyborach do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m.st. Warszawy oraz w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. W nowej wersji karty na pierwszej stronie ma być umieszczony wyłącznie tytuł oraz instrukcja, jak głosować. Strona 2 ma z kolei zawierać spis treści, a dopiero na następnych stronach mają być umieszczane nazwiska kandydatów.