Czy rada gminy może nałożyć na mieszkańców obowiązek selektywnego zbierania odpadów komunalnych?

Przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie dają podstaw do wprowadzania dla właścicieli nieruchomości obowiązku zbierania odpadów komunalnych wyłącznie w sposób selektywny.

Uchwałą z grudnia 2013 r. rada gminy w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego uchwaliła regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie tej gminy, którym zawarła m.in. zapis, że w budynkach wielorodzinnych wszyscy właściciele mają złożyć deklaracje o selektywnej zbiórce odpadów oraz przestrzegać zasady takiej zbiórki.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu na powyższą uchwałę wniósł Wojewoda Dolnośląski, zarzucając m.in. powyższym zapisom naruszenie przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz Konstytucji RP. Organ nadzoru wniósł jednocześnie o stwierdzenie nieważności uchwały w kwestionowanym przez siebie zakresie.

Wojewoda w pierwszej kolejności wskazał, że ustawodawca w art. 6k ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobligował radę gminy do określenia niższych stawek za gospodarowanie odpadami komunalnymi zbieranymi i odbieranymi w sposób selektywny. Zdaniem organu nadzoru oznacza to, że w sytuacji, gdy przepisy ustawy w sposób wyraźny przewidują obowiązek różnicowania stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na stawkę niższą i wyższą, to rada gminy nie może zobowiązywać właścicieli nieruchomości w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy do zbierania odpadów w sposób wyłącznie selektywny.

Jednocześnie zdaniem wojewody poprzez to, że kwestionowany przez niego zapis odnosi się wyłącznie do budynków wielorodzinnych, w sposób nieuzasadniony różnicuje sytuację różnych kategorii właścicieli. Jednocześnie prawodawca lokalny nie posiada uprawnienia do wprowadzania takich zapisów, bowiem ustawodawca wyraźnie dopuszcza zbieranie selektywne i nieselektywne, czego odzwierciedleniem jest możliwość dobrowolnego deklarowania określonego sposobu zbierania odpadów w deklaracjach śmieciowych.

Wyrokiem z dnia 8 października 2014 r. (sygn. II SA/Wr 546/14) Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały w powyższym zakresie oraz w zakresie pozostałych zapisów kwestionowanych przez organ nadzoru.

Podzielając argumenty przedstawione przez wojewodę, WSA we Wrocławiu wskazał, że ustanowiony treścią art. 4 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zakres regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy na charakter zamknięty, co oznacza, że rada gminy nie może w tym regulaminie określać kwestii, które nie zostały zamieszczone w zakresie ustawowym.

Powyższe oznacza, że rada gminy nie była uprawniona do zobowiązywania właścicieli nieruchomości w budynkach wielorodzinnych do zbierania odpadów komunalnych wyłącznie w sposób selektywny, bowiem ustawodawca w żaden sposób nie upoważnił do egzekwowania wyłącznie takiego sposobu zbierania odpadów. Zdaniem WSA we Wrocławiu rada gminy nie może obligować właścicieli nieruchomości w drodze zapisów regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy do czynności, których ustawodawca nie uwzględnił w upoważnieniu ustawowym do wydania tej uchwały.

Wyrok jest prawomocny.