19 października 2014 r. weszła w życie nowela[i] wprowadzająca szereg istotnych zmian do ustawy Prawo zamówień publicznych. Zmiany te są daleko idące oraz stanowią próbę rozwiązania wielu problemów, z którymi od dawna borykają się zamawiający.
Z uwagi na obszerność noweli oraz relewantność wprowadzonych nią zmian, przemawiającą za poświęceniem tym zagadnieniom większej uwagi, niniejszy artykuł publikować będziemy w kolejnych częściach, w których omówimy istotniejsze oraz wybrane spośród przedmiotowych zmian legislacyjnych.
Nowe zasady postępowania o udzielenie zamówienia na usługi o charakterze niepriorytetowym o wartości mniejszej niż „progi unijne”
Celem noweli jest udostępnienie zamawiającym jeszcze dalej idących uproszczeń przy udzielaniu zamówień na tzw. usługi niepriorytetowe. Powyższe usługi wymienia, przede wszystkim[ii], załącznik nr 2 do rozporządzenia z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie wykazu usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym. Przykładowymi usługami niepriorytetowymi są: usługi hotelarskie i restauracyjne, usługi transportu kolejowego, usługi transportu wodnego, usługi prawnicze, usługi rekrutacji i pozyskiwania personelu, usługi edukacyjne i szkoleniowe - o konkretnie wskazanych w ww. rozporządzeniu kodach Wspólnego Słownika Zamówień.
Nowe zasady i wynikające z nich uproszczenia dotyczą tylko zamówień o wartości mniejszej niż tzw. „progi unijne”, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia Prawo zamówień publicznych [dalej: ustawa pr.z.p.]. Dla jednostek samorządu terytorialnego aktualny będzie w tym wypadku „próg unijny” wynoszący 207.000 euro.
Uproszczenia (które wprowadza art. 5a ustawy pr.z.p.) sprowadzają się przede wszystkim do:
Jak zauważa Urząd Zamówień Publicznych [dalej: UZP] w swej opinii[iii], nowa regulacja nie wprowadza generalnego wyłączenia stosowania przepisów ustawy pr.z.p. do zamówień udzielanych zgodnie z art. 5a ustawy pr.z.p. Z UZP zgodzić się można na pewno o tyle, że wyłączenie stosowania do procedury przewidzianej art. 5a ustawy pr.z.p. pozostałych przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych nie jest wyraźne. UZP twierdzi także, że przebieg procedury prowadzonej zgodnie z art. 5a ustawy pr.z.p. powinien odpowiadać ogólnym regułom rządzącym postępowaniami o udzielenie zamówienia publicznego, z uwzględnieniem specyfiki postępowania z art. 5 ust. 2-4 ustawy pr.z.p. i własnych reguł wprowadzonych do niego przez zamawiającego. Zdaniem UZP, do udzielania zamówienia na podstawie art. 5a ustawy pr.z.p. nie będą miały zastosowania przepisy Działu III (Przepisy szczególne) oraz część przepisów Działu II (Postępowanie o udzielenie zamówienia). Pozostałe przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych, co do zasady, będą miały odpowiednie zastosowanie, jednak odpowiednie stosowanie tych przepisów wymaga opracowania przez zamawiających procedury dostosowanej do regulacji zawartych w art. 5a ustawy pr.z.p. - podaje UZP. Według opinii UZP, przy udzielaniu zamówień na usługi niepriorytetowe w oparciu o art. 5a ust. 2-4 ustawy pr.z.p., zastosowanie powinny znaleźć przepisy art. 14-21 ustawy pr.z.p. (m.in. odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego, wspólne udzielanie zamówień, wyłączenia ze względu na konflikt interesów, zasady ponoszenia odpowiedzialności za przeprowadzenie postępowania i powoływania komisji przetargowej), a także przepisy dotyczące opisu przedmiotu zamówienia, szacowania wartości zamówienia, obowiązku sporządzenia protokołu postępowania o udzielenie zamówienia oraz obowiązku zawarcia informacji w zakresie tych zamówień w rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach. Do umów zawieranych w wyniku postępowania przeprowadzonego na podstawie art. 5a ust. 2-4 ustawy pr.z.p., jak podaje UZP, zastosowanie znajdą przepisy Działu IV ustawy Pzp (Umowy w sprawach zamówień publicznych), w szczególności art. 144 zawierający przesłanki dopuszczalnej w świetle przepisów ustawy zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego.
O ile zamawiający nie zdecyduje się skorzystać z uproszczeń wynikających z art. 5a ustawy pr.z.p. (co jest prawem zamawiającego a nie jego obowiązkiem), cały czas obowiązywać będą wyłączenia, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy pr.z.p. tj. brak obowiązku stosowania przepisów ustawy pr.z.p. dotyczących: terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminów składania ofert, obowiązku żądania wadium, obowiązku żądania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, zakazu ustalania kryteriów oceny ofert na podstawie właściwości wykonawcy oraz przesłanek wyboru trybu negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego oraz licytacji elektronicznej. Dotychczasowe wyłączenia, wynikające z art. 5 ust. 1 ustawy pr.z.p., będę mieć w praktyce największe znaczenie przy udzielaniu zamówień, których wartość będzie równa lub przekroczy „progi unijne”.
Pozacenowe kryteria oceny ofert - niemal zawsze obowiązkowe
Gruntowną, z punktu widzenia praktyki zamawiających, zmianę stanowi to, że, od dnia 19 października 2014 r., zamawiający może zastosować cenę jako jedyne kryterium oceny ofert tylko co do przedmiotów zamówienia powszechnie dostępnych na rynku i o ustalonych standardach jakościowych (za wyjątkiem zamówienia udzielanego w trybie licytacji elektronicznej). W pozostałych sytuacjach (za wyjątkiem trybu zapytania o cenę) oprócz kryterium ceny, zamawiający przy wyborze najkorzystniejszej oferty ma obowiązek zastosować także inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia. Doboru poszczególnych kryteriów, jak i przypisania im odpowiedniej wagi, należy dokonać stosownie do okoliczności danego przypadku, przy uwzględnieniu specyfiki przedmiotu zamówienia oraz potrzeb zamawiającego. W związku z powyższymi zmianami ustawodawczymi, warto zapoznać się z opinią, którą opublikował Urząd Zamówień Publicznych[iv].
Komentując pokrótce zmiany dotyczące pozacenowych kryteriów oceny ofert, w kontekście zajętego przez UZP stanowiska, wskazać należy, iż:
[i] Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1232).
[ii] Usługi niepriorytetowe w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa wymienia też rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu usług w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym (Dz.U. z 2012 r., poz. 1361).
[iii] „Udzielanie zamówień publicznych na tzw. usługi niepriorytetowe o wartości poniżej progów unijnych”, opinia Urzędu Zamówień Publicznych, opublikowana na stronie www.uzp.gov.pl, w dniu 06 października 2014 r.
[iv] „Kryteria oceny ofert w świetle przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych po nowelizacji z dnia 29 sierpnia 2014 r.”, opinia Urzędu Zamówień Publicznych, opublikowana na stronie www.uzp.gov.pl, w dniu 22 października 2014 r.
[v] Zgodnie z zakazem tzw. wykładni homonimicznej, w obrębie danego aktu prawnego tym sam zwrotom nie należy przypisywać odmiennego znaczenia.
[vi] „Nabywanie usług w trybie zapytania o cenę”, opinia Urzędu Zamówień Publicznych, opublikowana na stronie www.uzp.gov.pl, w dniu 16 września 2010 r.
Autorzy artykułu
radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie zamówień publicznych i partnerstwie publiczno-prywatnym oraz negocjacjach i opracowywaniu kontraktów.
radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa cywilnego i gospodarczego ze szczególnym uwzględnieniem prawa zamówień publicznych
26.03.2024
13.03.2024
06.03.2024