Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

30.07.2014

Nowe zasady udzielania zamówień dotyczących bibliotek szkolnych

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Od 8 lipca 2014 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące udzielania zamówień z zakresu działalności oświatowej.

Powyższą nowelizacją powinny zainteresować się z całą pewnością szkoły publiczne, które zmuszone będą przeorganizować w związku z nią swoje procedury zakupowe w zakresie dotyczącym bibliotek szkolnych.

Zmiana wprowadzona z dniem 8 lipca 2014 r. do ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych [dalej również: ustawa pr.z.p. lub ustawa Prawo zamówień publicznych] polega na tym, iż przy udzielaniu zamówień z zakresu działalności oświatowej, opisanych w nowododanym do ustawy pr.z.p. przepisie art. 4 pkt 8c), zamawiający nie ma obowiązku stosowania ustawy pr.z.p.[i].

Powyższemu towarzyszą zmiany w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty [dalej również: ustawa o systemie oświaty lub u.s.o.] rodzące obowiązek stosowania uproszczonego trybu zawierania przez szkołę umów, o których mowa w art. 4 pkt 8c) ustawy pr.z.p., jeżeli ich wartość przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 30.000 euro. Szczegóły dotyczące ww. uproszczonej procedury uregulowano w przepisach od art. 22az do art. 22azc u.s.o.

Ogólnie rzecz biorąc, powyższa procedura obejmuje następujące elementy:

a) obowiązek zamieszczenia ogłoszenia o udzielanym zamówieniu na stronie internetowej szkoły lub stronie internetowej organu prowadzącego (np. gminy),

b) obowiązek zapewnienia przejrzystości, równego traktowania podmiotów zainteresowanych wykonaniem zamówienia oraz z uwzględnieniem okoliczności mogących mieć wpływ na jego udzielenie,

c) ograniczenia związane z możliwością udostępnienia przez szkołę informacji związanych z zamówieniem, stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa,

d) obowiązek podania do publicznej wiadomości, na stronie internetowej szkoły lub stronie internetowej organu prowadzącego, informacji o udzieleniu zamówienia albo o jego nieudzieleniu. Rozwiązanie to jest analogiczne do regulacji wprowadzonej z datą 16 kwietnia 2014 r. do ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, w zakresie dotyczącym zamówień z zakresu działalności kulturalnej, które to zamówienia opisane są w art. 4 pkt 8b) ustawy pr.z.p. oraz do ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki, odnośnie zamówień służących do celów prac badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych tj. zamówień, które określa przepis art. 4 pkt 8a) ustawy pr.z.p.

Nowe wyłączenie obowiązku stosowania ustawy pr.z.p. dotyczy zamówień, które spełniają łącznie następujące wymogi wynikające z brzmienia  przepisu art. 4 pkt 8c) ustawy pr.z.p.:

  1. przedmiotem zamówienia jest „dostawa” lub „usługa” w rozumieniu ustawy pr.z.p.;
  2. ww. dostawa lub usługa jest odpowiednio dostawą lub usługą „z zakresu działalności oświatowej”;
  3. ww. dostawa lub usługa jest odpowiednio dostawą lub usługą związaną z gromadzeniem w bibliotekach szkolnych podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, o których mowa w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.);
  4. zamówienie nie służy wyposażaniu zamawiającego w środki trwałe przeznaczone do bieżącej obsługi jego działalności;
  5. wartość „zamówienia” jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pr.z.p. (czyli mniejsza niż wartość tzw. „progów unijnych”).

Analizując wymienione wyżej wymogi, poczynić można następujące spostrzeżenia:

ad. 1)  „dostawa” lub „usługa” w rozumieniu ustawy pr.z.p.

Warto pamiętać, iż w świetle art. 2 pkt 2 ustawy pr.z.p. pojęcie „dostawy” jest bardzo szerokie, obejmuje ono bowiem nabywanie rzeczy, praw oraz innych dóbr, w szczególności na podstawie umowy sprzedaży, dostawy, najmu, dzierżawy oraz leasingu. „Usługami” na gruncie ustawy pr.z.p. są z kolei wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie są roboty budowlane lub dostawy, a są usługami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 2a lub art. 2b ustawy pr.z.p. (art. 2 pkt 10 ustawy pr.z.p.).

ad. 2)  dostawa lub usługa „z zakresu działalności oświatowej”

Zdefiniowane w ustawie pr.z.p. ani w ustawie o systemie oświaty nie zostało pojęcie „działalności oświatowej”. W oparciu o reguły wykładni językowej, wywnioskować można natomiast, iż w zakres pojęcia „dostaw lub usług z zakresu działalności oświatowej” wejdą przede wszystkim dostawy lub usługi służące realizacji zadań z dziedziny kształcenia i wychowania.

ad. 3)  dostawa lub usługa związana z gromadzeniem w bibliotekach szkolnych podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych

„Podręcznikiem” w rozumieniu ustawy o systemie oświaty jest podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego (art. 3 pkt 23 u.s.o.). Poprzez „materiał edukacyjny” należy rozumieć materiał zastępujący lub uzupełniający podręcznik, umożliwiający realizację programu nauczania, mający postać papierową lub elektroniczną (art. 3 pkt 24 u.s.o.).

Wedle art. 3 pkt 25 u.s.o. „materiałem ćwiczeniowym” jest materiał przeznaczony dla uczniów, służący utrwalaniu przez nich wiadomości i umiejętności. Zasadnym jest przyjęcie, iż warunkiem wyłączenia określonego zamówienia spod obowiązku stosowania ustawy pr.z.p., na podstawie art. 4 pkt 8c) ustawy pr.z.p., będzie bezpośrednie funkcjonalne związanie takiego zamówienia z gromadzeniem podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych przez biblioteki szkolne.

W tym kontekście, zamówienie powinno bezpośrednio służyć gromadzeniu ww. materiałów w bibliotece szkolnej. Pojęcie „biblioteki szkolnej”, w której gromadzone będą podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe, nie budzi większych wątpliwości - w świetle art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Tekst jednolity: Dz.U. z 2012 r., poz. 642, ze zm.) [dalej również: u.b. lub ustawa o bibliotekach] biblioteki szkolne oraz biblioteki innych placówek systemu oświaty służą realizacji programów nauczania i wychowania, edukacji kulturalnej i informacyjnej dzieci i młodzieży oraz kształceniu i doskonaleniu nauczycieli - w tym celu w każdej szkole publicznej jest prowadzona biblioteka szkolna. Zgodnie z orzecznictwem, biblioteka szkolna jest pracownią szkoły, a jej organizacja i stworzenie uczniom możliwości korzystania z niej są obligatoryjne[ii].

Pewną wątpliwość powziąć można natomiast, co do tego, jaki dokładnie zakres czynności kryje się pod pojęciem „gromadzenie” podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych przez biblioteką szkolną. Niekoniecznie jasnym dla zamawiających może być mianowicie, czy „gromadzenie” w rozumieniu art. 4 pkt 8c) ustawy pr.z.p. obejmować powinno wyłącznie czynności dotyczące pozyskiwania podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, polegające przede wszystkim na zakupie tych rzeczy do biblioteki szkolnej, wykonywane zgodnie z art. 22aj ust. 2 u.s.o. przez dyrektora szkoły, czy też stosować można w tym wypadku, bardziej ryzykowną, wykładnię rozszerzającą, a w ślad za nią, przedmiotowym wyłączeniem objąć również czynności przechowywania, ewentualnie gospodarowania zbiorami bibliotecznymi. W praktyce wątpliwości co do możliwości objęcia wyłączeniem z art. 4 pkt 8c) ustawy pr.z.p. określonych zamówień związanych z działalnością biblioteki szkolnej mnożyć może fakt wykonywania przez biblioteką szkolną, jako bibliotekę w rozumieniu ustawy o bibliotekach, również innych, niż wskazane wyżej, zadań, mogących potencjalnie wiązać się z gromadzeniem materiałów bibliotecznych.

Rozważając powyższy problem warto zauważyć, iż w świetle przepisu art. 4 ust. 1 pkt 1 u.b., jednymi z podstawowych zadań biblioteki, którą jest również biblioteka szkolna, są gromadzenie, opracowywanie, przechowywanie i ochrona materiałów bibliotecznych. Analiza przepisu art. 4 ust. 1 pkt 1 u.b., pod kątem jego wykładni literalnej, prowadzi do wniosku, iż zadanie polegające na „gromadzeniu” materiałów bibliotecznych nie obejmuje zadania dotyczącego „przechowywania” tych materiałów, skoro oba te zadania wymienione zostały w treści tego przepisu jako dwa odrębne zadania biblioteki. Odnosząc się z kolei do reguł wykładni językowej, twierdzić można, iż w zakres pojęcia „gromadzenie” materiałów wchodzi zbieranie takich materiałów w jednym miejscu. Za węższym rozumieniem pojęcia „gromadzenie” z art. 4 pkt 8c) ustawy pr.z.p. przemawia, jak się wydaje, także ratio legis wprowadzenia przedmiotowego przepisu do ustawy Prawo zamówień publicznych. Zgodnie z uzasadnieniem rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Sejm RP VII kadencji, Nr druku: 2315), dodającej do ustawy Prawo zamówień publicznych przepis art. 4 pkt 8c) ustawy pr.z.p., zmiany legislacyjne podyktowane były przede wszystkim potrzebą zwiększenia dostępności podręczników dla uczniów, cyt.: „Potrzeba wprowadzenia zmian w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), przewidzianych w projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, wynika z konieczności poprawy warunków realizacji konstytucyjnego prawa do nauki (art. 70 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej) oraz obowiązku zapewnienia przez władze publiczne obywatelom powszechnego i równego dostępu do wykształcenia (art. 70 ust. 4), przez zwiększenie dostępności podręczników dla uczniów, co pozwoli w pełniejszym stopniu urzeczywistnić ogólnie ujęty w art. 70 ust. 2 Konstytucji RP nakaz nieodpłatnego nauczania w szkołach publicznych”. W powyższym uzasadnieniu projektu ustawy nowe zasady udzielania zamówień z zakresu działalności oświatowej opisano przy tym jako, cyt.: „Wyłączenie zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych oraz materiałów ćwiczeniowych do bibliotek szkolnych spod rygorów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907, z późn. zm.) (art. 22azb-22aze ustawy o systemie oświaty oraz art. 2 projektu ustawy) (...)”. W świetle treści ww. uzasadnienia projektu ustawy, twierdzić można, iż intencją nowego wyłączenia w ustawie pr.z.p. było przede wszystkim ułatwienie nabycia podręczników do bibliotek szkolnych, nie zaś wprowadzenie dalej idących uproszczeń w gospodarowaniu materiałami bibliotecznymi.

ad. 4)  brak możliwości wyposażania zamawiającego w środki trwałe przeznaczone do bieżącej obsługi jego działalności

Ustawodawca zastrzegł, iż zamówienie objęte wyłączeniem wynikającym z art. 4 pkt 8c) ustawy pr.z.p. nie może służyć wyposażaniu zamawiającego w środki trwałe przeznaczone do bieżącej obsługi jego działalności. Nie sposób nie odnieść wrażenia, iż powyższy wymóg może być w praktyce źródłem pewnych wątpliwości. Przy jego analizie, konieczne jest ustalenie znaczenia pojęć „środki trwałe” oraz „bieżąca obsługa działalności zamawiającego”. Niezależnie od tego, iż definicję legalną pojęcia „środki trwałe” odnaleźć można w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, jako środki trwałe zakupywane, między innymi, przez szkołę (i finansowane z dotacji) przepis art. 80 ust. 3d pkt 2 lit. a) i b) u.s.o. wskazuje „książki i inne zbiory biblioteczne” oraz „środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach, przedszkolach i placówkach”. Niewątpliwie, pominięcie w ramach wyłączenia wynikającego z art. 4 pkt 8c) ustawy pr.z.p. kwestii zakupu podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych byłoby niekonsekwentne, przy założeniu, że intencją tego wyłączenia miało być ułatwienie nabywania podręczników do bibliotek szkolnych. W tej sytuacji, jedynym racjonalnym wytłumaczeniem wydaje się być, iż pojęcie „środki trwałe przeznaczone do bieżącej obsługi działalności zamawiającego”, w intencji ustawodawcy, to nie środki trwałe służące prowadzeniu działalności statutowej zamawiającego, lecz środki trwałe służące administrowaniu daną jednostką. W tym sensie, pojęcie „bieżącej obsługi działalności zamawiającego” nie powinno obejmować czynności (obsługi) służących realizacji celów statutowych zamawiającego, lecz bieżące czynności administracyjne, o charakterze pomocniczym względem statutowej działalności jednostki.

ad. 5) wartość zamówienia poniżej „progów unijnych”

Tytułem przypomnienia, „próg unijny” dla dostaw lub usług, mający zastosowanie do zamawiających będących jednostkami sektora finansów publicznych (w tym np. jednostką budżetową, jaką jest szkoła), dla których organem założycielskim lub nadzorującym jest jednostka samorządu terytorialnego, wynosi aktualnie 207.000 euro. Z uwagi na obowiązujący od dnia 1 stycznia 2014 r. średni kurs złotego w stosunku do euro stanowiący podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych (4,2249), w wypadku ww. zamawiających „próg unijny” opiewa więc na kwotę 874.554,30 zł (bez podatku od towarów i usług).

Lektura tekstu noweli prowadzi do wniosku, iż ustawodawca, wbrew obowiązkom wynikającym z rozporządzenia z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej" (§ 30 ust. 2 pkt 1 i 4 ww. rozporządzenia), pominął przepisy przejściowe rozstrzygające:

  • sposób zakończenia postępowań o udzielenie zamówienia publicznego spełniającego przesłanki określone w art. 4 pkt 8c) ustawy pr.z.p., wszczętych przed dniem 8 lipca 2014 r. i niezakończonych przed tą datą; oraz
  • jakie przepisy należy stosować do umów w sprawie zamówień publicznych, spełniających przesłanki określone w art. 4 pkt 8c) ustawy pr.z.p., zawieranych po dniu wejścia w życie noweli w następstwie postępowań o udzielenie zamówienia wszczętych przed dniem wejścia w życie ww. noweli.

Analizowana nowelizacja przemawia za odrębnym potraktowaniem przez szkoły publiczne, w ramach wewnętrznych procedur udzielania zamówień, umów o wartości do 30.000 euro oraz umów objętych wyłączeniem z art. 4 pkt 8c) ustawy pr.z.p., tym bardziej, iż tą drugą z ww. kategorii umów regulują wprowadzone nowelą przepisy szczególne tj. art. 22az - art. 22azc u.s.o. Rozdzielenie dwóch powyższych grup zamówień będzie również istotne z punktu widzenia obowiązku składania rocznych sprawozdań o udzielanych zamówieniach wynikającego z art. 98 ustawy pr.z.p. - doprecyzowanego w przepisach rozporządzenia z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie zakresu informacji zawartych w rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach, jego wzoru oraz sposobu przekazywania - oraz prowadzonej na te potrzeby ewidencji zamówień wyłączonych spod obowiązku stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych.


[i] Zmiany omawiane w niniejszym artykule wprowadza ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 811).

[ii] Wyrok z dnia 16 stycznia 2013 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, sygn. akt. I OSK 2473/12 - http://orzeczenia.nsa.gov.pl

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Autor artykułu

Michał Prętnicki

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie zamówień publicznych i partnerstwie publiczno-prywatnym oraz negocjacjach i opracowywaniu kontraktów.

Więcej z Przepisów §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj