Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Jeżeli organ podatkowy zakwestionuje prawidłowość złożonej korekty deklaracji wraz z wnioskiem o nadpłatę nie musi zawsze wszczynać postępowania wymiarowego. Tak orzekł NSA w uchwale „siódemkowej”.

Uchwała podjęta została na wniosek Prezesa NSA, w którym zwrócono uwagę na istotne rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych w zakresie ustalenia wzajemnych relacji pomiędzy postępowaniem o stwierdzenie nadpłaty a postępowaniem określającym wysokość zobowiązania podatkowego.

Uogólniając, do tej pory część składów orzekających wskazywała, że postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty powinno być zawsze poprzedzone postępowaniem, w którym zostanie określone zobowiązanie podatkowe, a dopiero wynik postępowania wymiarowego pozwoli na rozstrzygnięcie o nadpłacie.

Z kolei inne sądy administracyjne wypowiadały się przeciwko każdorazowemu, obowiązkowemu i wcześniejszemu wydawaniu przez organy podatkowe decyzji określającej przed rozpoznaniem wniosku o stwierdzenie nadpłaty.

Powiększony skład NSA w uchwale z dnia 27 stycznia 2014 r. (sygn. II FPS 5/13), dokonując analizy treści obowiązujących przepisów, także z uwzględnieniem wykładni historycznej uznał, że „w przypadku zakwestionowania prawidłowości skorygowanej deklaracji podatkowej złożonej wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty (…), organ podatkowy nie ma obowiązku przed rozpatrzeniem tego wniosku wszczynać w każdej sprawie postępowania celem określenia wysokości zobowiązania podatkowego”

Uzasadniając powyższą tezę wskazał, że pierwszymi czynnościami postępowania w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty wszczynanego na wniosek podatnika są czynności sprawdzające. Wynika to z tego, że jeżeli do wniosku o stwierdzenie nadpłaty załączona jest skorygowana deklaracja podatkowa, to - jak każda deklaracja - podlega ona badaniu przez organ podatkowy, między innymi w obszarze poprawności formalnej, jak również ustalenia stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami. Jeżeli wyniki tych czynności uzasadniają, że prawidłowość wykazującej nadpłatę skorygowanej deklaracji nie budzi wątpliwości, organ zwraca nadpłatę bez wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę.

Nie oznacza to jednak, że w przeciwnym przypadku tj. w sytuacji zakwestionowania deklaracji podatkowej złożonej wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty potrzebne, a przez to uzasadnione będzie wszczynanie za każdym razem postępowania określającego wysokość zobowiązania.

Sąd podkreślił, że nadpłata podatku nie zawsze musi wynikać z błędnej subsumcji, może być bowiem wynikiem np. błędnego wyliczenia podatku czy nieprawidłowego wypełnienia deklaracji, co niewątpliwie nie wymaga przeprowadzenia postępowania wymiarowego. Wszczynanie za każdym razem postępowania określającego wysokość zobowiązania mogłoby prowadzić do zbędnego zaangażowania podatnika w różne postępowania, zwiększenia kosztów, a przede wszystkim odwlekałoby czas merytorycznego rozstrzygnięcia o nadpłacie.

Jeżeli jednak podatnik wraz z wnioskiem o nadpłatę składa zeznanie podatkowe, w którym koryguje całość albo znaczną część samoobliczenia podatku, wówczas organ powinien z urzędu wszcząć postępowanie określające.

W założeniu celem uchwały było rozstrzygnięcie wątpliwości pojawiających się w omawianym zakresie. NSA nie sprecyzował jednak, co należy rozumieć przez „skorygowanie całości lub znacznej części podatku”. Powoduje to, że nie jest jasne, gdzie dokładnie przebiega granica wskazująca, kiedy postępowanie ma być wszczynane z urzędu, a kiedy nie jest to konieczne. Czy przykładowo skorygowanie deklaracji na podatek od nieruchomości (mającej wymiar roczny) poprzez całkowite wyłączenie przez przedsiębiorcę jednej z kilku posiadanych budowli, oznacza że skorygowano „całość lub znaczną część podatku”? Możliwe zatem, że stanowisko NSA nie zakończy sporów organów podatkowych z podatnikami w omawianym zakresie.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj