Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

17.04.2014

Zwolnienia przedmiotowe w „opłacie śmieciowej” a wyrok TK

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Sądy negują możliwość wprowadzania przez gminy zwolnień przedmiotowych w okresie działania klauzuli odraczającej utratę mocy obowiązującej części przepisów „ustawy śmieciowej”.

Rada miasta w czerwcu 2013 r. w drodze uchwały, będącej aktem prawa miejscowego, zmieniła uchwałę w sprawie dokonania wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia stawki takiej opłaty wprowadzając, na podstawie art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, preferencje określane przez siebie mianem „zwolnień przedmiotowych”. Wprowadzone zwolnienie polegało na określeniu niższych stawek opłaty za trzecie i kolejne dziecko w rodzinie.

Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu, będącej organem nadzoru nad działalnością gminną w zakresie spraw finansowych, w drodze uchwały z lipca 2013 r. stwierdziło nieważność uchwały rady gminy w całości zarzucając jej przekroczenie delegacji ustawowej zawartej w art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach poprzez wprowadzenie zwolnień podmiotowych, nieprzewidzianych w przepisach ustawy.

Na uchwałę Kolegium RIO skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu złożyła rada miasta, wnosząc o jej uchylenie.

Skarga została podpisana przez Przewodniczącego Rady Miasta, co w ocenie RIO stanowiło przesłankę odrzucenia skargi. W trakcie postępowania sądowoadministracyjnego Gmina została wezwana do usunięcia braków formalnych skargi polegających na braku podpisu osoby upoważnionej do reprezentacji Gminy, którą w tym przypadku był Prezydent Miasta. Wykładnia sądu nawiązywała w tym kontekście do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 listopada 2012 roku (sygn. I OPS 3/12) [więcej na temat reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego przed sądami patrz: artykuł opublikowany w Portalu PrawoDlaSamorządu.PL z dnia 5 sierpnia 2013 r.: „Kto reprezentuje gminę przed sądem administracyjnym?”, jak również: M. Kiełbus, Reprezentacja JST przed sądem, Wspólnota, nr 5/2014, s. 37 i nast.].

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 26 lutego 2014 r. (sygn. III SA/Po 1675/13) oddalił skargę rady miasta, utrzymując tym samym w mocy wydane rozstrzygnięcie nadzorcze.

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie, Sąd nie odniósł się jednak w żaden sposób do zarzutów stawianych uchwale rady miasta przez Kolegium RIO, ograniczając swoje rozważania wyłącznie do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 listopada 2013 r. (sygn. K 17/12 – szerzej: artykuł z dnia 29 listopada 2013 r., pt. „Trybunał Konstytucyjny zakwestionował część ustawy śmieciowej” oraz artykuł z dnia 27 stycznia 2014 r., pt. „Uzasadnienie wyroku TK w sprawie ustawy śmieciowej”).

W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w zakresie, w jakim upoważnia radę gminy do wprowadzenia zwolnienia przedmiotowego, jest niezgodny z art. 168 w związku z art. 217 Konstytucji RP.

Zdaniem WSA w Poznaniu powyższy wyrok TK ma istotne znaczenie przy ocenie zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego, albowiem Kolegium RIO w Poznaniu dokonywało oceny legalności przedmiotowej uchwały z punktu widzenia jej zgodności z delegacją ustawową określoną m.in. w art. art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Sąd ponadto wskazał, że choć w wyroku Trybunału Konstytucyjnego określono, że przepis art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach utraci swoją moc obowiązującą z upływem osiemnastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej (tj. od dnia 19 grudnia 2013 r. – patrz: Dz. U. poz. 1593), to jednak sam fakt ogłoszenia wyroku nie jest pozbawiony prawnego znaczenia dla postępowań toczących się przed organami lub sądami na tle przepisów dotkniętych niekonstytucyjnością bowiem już z momentem publicznego ogłoszenia wyroku następuje uchylenie domniemania konstytucyjności przepisu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny ponadto wskazał, iż sąd administracyjny rozpatrujący sprawę w okresie działania klauzuli odraczającej utratę mocy obowiązującej niekonstytucyjnego aktu, czy przepisu może odmówić jego zastosowania z uwagi na obalenie domniemania konstytucyjności tego aktu, czy przepisu przez Trybunał Konstytucyjny.

W związku z powyższym WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 26 lutego 2014 r. (sygn. III SA/Po 1675/13) oddalił skargę rady gminy na uchwałę Kolegium RIO w Poznaniu stwierdzającą nieważność uchwały rady gminy w przedmiocie wprowadzenia zwolnień przedmiotowych, z uwagi na niekonstytucyjność przepisu art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, stwierdzoną w wyroku TK z dnia z dnia 28 listopada 2013 r. (sygn. K 17/12).

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu jest nieprawomocny.

Co ciekawe, ten sam Sąd (WSA w Poznaniu) 2 miesiące wcześniej, również w nieprawomocnym wyroku z dnia 10 grudnia 2013 r. (sygn. II SA/Po 928/13) w podobnej sytuacji uchylił rozstrzygnięcie nadzorcze Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu stwierdzające nieważność uchwały rady gminy ustalającej zwolnienia przedmiotowe wprowadzone na podstawie art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

W uzasadnieniu Sąd ten wskazał, że z uwagi na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 listopada 2013 r. (sygn. K 17/12), Kolegium RIO w Poznaniu nie było uprawnione do wydania rozstrzygnięcia nadzorczego, gdyż w momencie jego wydawania zastosowany przepis ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach utracił domniemanie konstytucyjności.

Jednocześnie WSA w Poznaniu stwierdził, że przedmiotem postępowania sądowoadministracyjnego było jedynie rozstrzygnięcie nadzorcze a nie uchwała rady gmina, której to rozstrzygnięcie dotyczyło, bowiem w przedmiotowej sprawie Sąd nie był uprawniony do orzekania o zgodności z przepisami prawa tej uchwały.

Takie rozbieżne stanowiska sądów administracyjnych powodują problem w stosowaniu przez gminy przepisu art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w okresie działania klauzuli odraczającej utratę mocy obowiązującej niekonstytucyjnego aktu. Wskazówką w tym zakresie może być opinia o skutkach prawnych wyroku TK z dnia 28 listopada 2013 r., sygn. K 17/12, sporządzona na zlecenie Rządowego Centrum Legislacji. Wskazano w niej, że organy gminy powinny powstrzymać się w miarę możliwości od podejmowania „uchwał śmieciowych” ustalających stawki „opłat śmieciowych”, oraz rozważyć możliwość zmiany aktów prawa miejscowego w celu zrezygnowania z tych postanowień, których podstawą są niekonstytucyjne normy zawarte w art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a więc normy dot. zwolnień przedmiotowych oraz dopłat.

Odrębną kwestią, wykraczającą poza ramy niniejszego artykułu, pozostaje ocena orzeczeń sądów administracyjnych odmawiających stosowania obowiązujących przepisów ustawy, które pomimo orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego nadal pozostają w obrocie prawnym. 

____________________________________________________________________________________

Jeśli interesuje Cię ta tematyka i potrzebujesz wsparcia merytorycznego, ODWIEDŹ STRONĘ:

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Autorzy artykułu

Maciej Kiełbus

Partner, prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego

Więcej z Wokandy §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj