Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

19.03.2014

Jak zmienić zakres zadań spółki komunalnej?

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

NSA odniósł się do możliwości modyfikacji przez radę gminy w drodze uchwały zadań własnych przekazanych własnym jednostkom organizacyjnym.

Rada gminy w drodze uchwały powierzyła własnej spółce komunalnej, w której posiada 100% udziałów, obowiązkowe zadanie własne gminy w zakresie utrzymania czystości i porządku na swoim terenie. W podstawie prawnej powołano przepisy ustawy o samorządzie gminnym (art. 18 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 pkt 3), ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, pkt 3 -10, art. 3 ust. 3 pkt 3, art. 3b ust. 1, art. 3c ust. 1, art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. a, art. 6c ust. 1, art. 6d ust. 1, 3 oraz 4, art. 6f, art. 6g, art. 9n ust. 1, art. 9z ust. 1, 2 i 4), ustawy z 2011 r. inicjującej tzw. „rewolucję śmieciową” (art. 19) oraz ustawy o gospodarce komunalnej (art. 2 i art. 4 ust. 1 pkt 1) przy uwzględnieniu dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi. Uchwałą tą rada gminy powierzyła swojej spółce szereg nowych zadań wynikających ze znowelizowanej w 2011 r. ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w szczególności w zakresie objęcia wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi, nadzorowania gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym realizacji zadań powierzonych podmiotom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, ustanawiania selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz tworzenia punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób zapewniający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy.

Na powyższą uchwałę skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego wniósł wojewoda działający jako organ nadzoru. Wojewoda zarzucił radzie gminy podjęcie uchwały bez podstawy prawnej oraz wskazał, że podstawą funkcjonowania gminnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest uchwała organu stanowiącego gminy będąca aktem założycielskim spółki, a wykonywanie przez gminę zadań publicznych (także o charakterze komunalnym) we własnym zakresie przez utworzoną w tym celu jednostkę organizacyjną, w tym także gminną spółkę prawa handlowego, wiąże się z powierzeniem tych zadań na podstawie aktu założycielskiego lub statutu tej jednostki. W związku z tym gmina nie mogła dokonać powierzenia zadania własnego na podstawie uchwały swojego organu stanowiącego, gdyż poszerzenie powierzonych zadań publicznych realizowanych przez jednostki organizacyjne gminy, a także gminną spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością może nastąpić jedynie poprzez zmianę aktu wyznaczającego zakres zadań takiej jednostki.

Ponadto wojewoda zarzucił radzie gminy podjęcie uchwały z naruszeniem art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym poprzez dokonanie niezgodnej z prawem modyfikacji przepisu ustawowego polegającego na utożsamianiu pojęcia „spółki” z pojęciem „organu wykonawczego jednostki organizacyjnej lub innego podmiotu określonego w art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym”.

Organ nadzoru stwierdził również, że skarżona przez niego uchwała nie stanowi aktu prawa miejscowego, gdyż nie spełnia kryteriów uznania jej za taki akt. Nie zawiera bowiem w swojej treści norm o charakterze abstrakcyjnym, które odnosiłyby się do bliżej nieokreślonych adresatów.

Wyrokiem z dnia 24 czerwca 2013 r. (sygn. II SA/Wr 210/13) Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały w całości, podzielając zarzuty wskazane przez wojewodę.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniosła rada gminy, wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie skargi wojewody.

Wyrokiem z dnia 26 listopada 2013 r. (sygn. II OSK 2283/13) Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez WSA we Wrocławiu.

Sąd II instancji stwierdził, iż nieprawidłowy jest pogląd WSA we Wrocławiu stwierdzający, że powierzenie wykonywania zadań gminy może nastąpić jedynie w drodze powołania spółki, modyfikacja zaś tych zadań następuje w trybie określonym Kodeksie spółek handlowych i należy do wójta.

NSA wskazał, że gospodarką komunalną w świetle art. 1 ustawy o gospodarce komunalnej jest wykonywanie przez jednostki samorządu terytorialnego zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Ponadto, jak stanowi art. 4 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego postanawiają o wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej, co oznacza, że domniemanie kompetencji w tym zakresie przysługuje organom stanowiącym JST w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że z uwagi na nowelizację ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 1 lipca 2011 r. gmina władna była zmienić i dostosować przedmiot działalności własnej spółki, gdyż zdaniem Sądu dotychczasowe rodzaje wykonywanej działalności tej spółki nie były wystarczająco doprecyzowane, by można było mówić o możliwości wykonywania przez tę spółkę zadań nałożonych na gminy w świetle znowelizowanej regulacji ustawowej.

Podsumowując, Sąd II instancji stwierdził, że nie sposób, co do zasady, uznać za wadliwą zaskarżoną przez wojewodę uchwałę w przedmiocie powierzenia spółce komunalnej obowiązkowego zadania własnego gminy utrzymania czystości i porządku na terytorium gminy, jako podjętą bez podstawy prawnej. NSA nie oddalił jednak skargi organu nadzoru z uwagi na konieczność rozważenia przez WSA we Wrocławiu, czy nadmiernie rozbudowana przywołana w powyższej uchwale podstawa prawna, jak też sposób ujęcia przez organ uchwałodawczy w treści tej uchwały przekazywanych spółce zadań jest dotknięte wadliwością uzasadniającą stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w całości.

Powyższy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w sposób wyraźny wskazuje, iż wyborem sposobu prowadzenia gospodarki komunalnej będzie również rozstrzygnięcie JST w kwestii zmiany, jaka w zakresie przekazanych zadań i kompetencji, prowadzić będzie do modyfikacji katalogu powierzonych uprzednio danemu podmiotowi zadań. Jest to o tyle istotne, iż potwierdza, że, jeżeli nawet dany podmiot wykonywał już wcześniej na terenie jst określone zadanie własne tej jednostki, to kwestia dokonania zmian w tym zakresie wymaga podjęcia stosownej uchwały przez organ stanowiący danej jednostki i nie wymaga zmiany ani aktu założycielskiego spółki, ani statutu tej jednostki. Jest to pogląd odmienny niż przedstawiony przez Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, który przedstawiliśmy w artykule z dnia 10 września 2013 r. „W jakiej formie gmina powinna przekazać zadania związane z prowadzeniem gospodarki komunalnej?”.

Wyrok ten jest powiązany z innym wyrokiem NSA, w którym Sąd dopuścił możliwość upoważnienia zarządu spółki komunalnej do podejmowania szeregu czynności z zakresu administracji publicznej. O wyroku tym pisaliśmy w artykule z dnia 21 lutego 2014 r. „Zarząd spółki komunalnej organem administracji publicznej”.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Autorzy artykułu

Maciej Kiełbus

Partner, prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego

Więcej z Wokandy §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj