Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

W Sejmie trwają prace nad prezydenckim projektem nowelizacji ustawy – Prawo o zgromadzeniach zakazującym uczestnictwa m.in. osób z zakrytą twarzą.

Dnia 18 listopada zeszłego roku Prezydent RP skierował, po raz drugi w przeciągu dwóch lat, projekt nowelizacji ustawy – Prawo o zgromadzeniach, który zakłada zakaz uczestnictwa w zgromadzeniach osób, których identyfikacja z powodu ubioru, zakrycia twarzy lub zmiany jej wyglądu nie jest możliwa. Zmiany te są istotne z punktu widzenia organów gminy, gdyż, jak stanowi art. 5 ust. 1 ustawy – Prawo o zgromadzeniach postępowanie w sprawach dotyczących zgromadzeń należy do zadań zleconych organów gminy.

Pierwszy taki projekt został skierowany przez Prezydenta RP do Sejmu dnia 24 listopada 2011 r. (patrz: druk sejmowy nr 35 obecnej VII kadencji Sejmu). Mimo że ostatecznie ustawa ta została podjęta przez Sejm i podpisana przez Prezydenta (patrz: ustawa z dnia 14 września 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo o zgromadzeniach), zapisy dotyczące zakazu m.in. zakrywania twarzy w czasie uczestnictwa w zgromadzeniu zostały wyeliminowane w trakcie prac sejmowych. Jako główny argument wskazywano stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wyrażone w wyroku z dnia 10 listopada 2004 r., sygn. Kp 1/04, w którym Trybunał uznał za niezgodny z Konstytucją RP zapis zakazujący uczestnictwa w zgromadzaniu „osobom, których wygląd wewnętrzny uniemożliwia ich identyfikację”.

Wolność pokojowych zgromadzeń zagwarantowana jest przepisami Konstytucji RP, jednakże wraz z możliwością jej ograniczania w drodze ustawy. Art. 31 ust. 3 Konstytucji RP stanowi, że ograniczenie wolności może zostać wprowadzone, gdy jest konieczne w demokratycznym państwie, dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego albo wolności i praw innych osób. Jak wskazują projektodawcy nowelizacji konstytucyjna gwarancja wolności zgromadzeń powinna podlegać ograniczeniom, kiedy cel lub przebieg zgromadzenia wskazują na potrzebę ochrony tak istotnych wartości jak zdrowie, życie ludzkie czy mienie w znacznych rozmiarach.

W związku z powyższym obecnie proponowana regulacja nie przewiduje bezwzględnego zakazu udziału w zgromadzeniach osób, których identyfikacja jest niemożliwa. Proponuje się wprowadzenie zapisu zobowiązującego organizatora zgromadzenia do wskazania w zawiadomieniu o jego organizacji związku pomiędzy celem zgromadzenia a uczestnictwem w nim osób, których identyfikacja z powodu ubioru, zakrycia twarzy lub zmiany jej wyglądu nie jest możliwa, o ile organizator przewiduje uczestnictwo takich osób w zgromadzeniu.

Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy jej celem jest stworzenie warunków do rozróżnienia osób przebywających w miejscu zgromadzenia, dla których niemożność ich identyfikacji jest środkiem ułatwiającym zakłócanie pokojowego przebiegu zgromadzenia oraz takich, którzy ukrywają tożsamość lub utrudniają jej ustalenie z innych powodów, adekwatnych do celu pokojowego zgromadzenia.

W przypadku, gdy organ gminy nie dostrzeże związku pomiędzy niemożnością identyfikacji osób uczestniczących w zgromadzeniu z jego celem, będzie on zobowiązany do niezwłocznego wezwania organizatora do odstąpienia od zastosowania sposobów ukrycia tożsamości uczestników zgromadzenia. Odmowa odstąpienia ma stanowić przesłankę do wydania decyzji zakazującej zgromadzenia publicznego.

Ponadto proponuje się wprowadzenie zapisu zobowiązującego przewodniczącego zgromadzenia do żądania opuszczenia zgromadzenia przez osobę (osoby), która uniemożliwia swoją identyfikację poprzez użycie ubioru, zakrycie twarzy lub poprzez zmianę swojego wyglądu. W razie niepodporządkowania się żądaniu, przewodniczący będzie miał obowiązek zwrócenia się o pomoc policji lub straży miejskiej.

Jak wskazują projektodawcy proponowana nowelizacja przepisów ustawy – Prawo o zgromadzeniach powinna wzmocnić gwarancje dla wolności pokojowych zgromadzeń poprzez eliminację realnych zagrożeń ze strony osób, których nie można zidentyfikować i dla których cel zgromadzenia jest obojętny lub wrogi, a ponadto które uniemożliwiają odbycie zgromadzenia albo zmierzają do zakłócenia jego przebiegu.

Przedstawione przez Prezydenta RP regulacje stanowią godną do rozważenia propozycję rozwiązania istotnego problemu zakłócania przebiegu legalnie organizowanych zgromadzeń. Obecnie projekt ustawy znajduje się na etapie opiniowania przez organizacje samorządowe i czeka na nadanie mu dalszego biegu (nadania numeru druku sejmowego) i skierowanie do I czytania.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj