Wieloletnia korekta VAT od inwestycji – czekamy na stanowisko unijnego Trybunału

W niektórych sytuacjach rozliczenie gminnych inwestycji na gruncie VAT jest przedmiotem wątpliwości.

Przykładowo dotyczą one trybu odliczenia VAT w przypadku, gdy przesłanki prawa do odliczenia zaktualizują się po oddaniu inwestycji do użytkowania.

W powyższej kwestii, w ostatnim czasie Naczelny Sąd Administracyjny [dalej: NSA, sąd] sformułował pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sprawa Minister Finansów przeciwko Gminie Międzyzdroje została zarejestrowana pod sygnaturą C-500/13 i oczekuje na rozstrzygnięcie.

W sprawie, w której złożono przedmiotowe pytanie, Gmina Międzyzdroje zwróciła się do Ministra Finansów z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego. Wskazała, że zrealizowała inwestycję, której przedmiotem było rozbudowanie hali sportowej. Początkowo z hali korzystała szkoła, której Gmina powierzyła budynek w trwały zarząd, co uznano za okoliczność wyłączającą odliczenie VAT. Następnie, po upływie roku od oddania hali w użytkowanie, w Gminie wystąpiła sprzedaż opodatkowana VAT – obiekt został wydzierżawiony utworzonej przez Gminę spółce prawa handlowego, co uznano za okoliczność aktualizującą odliczenie (tzw. zmiana prawa do odliczenia). Gmina zapytała Ministra o to, na jakich zasadach będzie uprawniona do korekty podatku naliczonego związanego z ww. inwestycją.

Gmina stanęła na stanowisku, że będzie uprawniona do dokonania odpowiedniej korekty i odliczenia podatku naliczonego w deklaracji złożonej za okres, w którym oddała halę sportową w dzierżawę (korekta jednorazowa). Minister Finansów z kolei wskazał, że korekta winna dotyczyć 1/10 kwoty podatku naliczonego związanego z przeprowadzoną inwestycją, za każdy kolejny rok, począwszy od roku, w którym miała miejsce zmiana prawa do odliczenia – do upływu 10 lat liczonych od roku, w którym inwestycję oddano do użytkowania (korekta wieloletnia).

Gmina, nie zgadzając się z wydaną interpretacją, wezwała Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa, a następnie po otrzymaniu negatywnej odpowiedzi, wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie [dalej: WSA, sąd]. WSA podzielił stanowisko Ministra Finansów i wskazał, że korekta winna dotyczyć 1/10 kwoty podatku naliczonego w związku z wydatkami na rozbudowę za każdy rok, którego dotyczy, aż do rozliczenia przez Gminę 9/10 całej kwoty podatku naliczonego. WSA zastrzegł, iż Gmina nie jest uprawniona do odliczenia pierwszej części dziesiątej podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji, która odnosi się do okresu, w którym Gmina nie wykonała czynności opodatkowanych VAT. W skardze kasacyjnej do NSA Gmina Międzyzdroje podtrzymała swoje stanowisko.

NSA uznał, że przyjęte w polskich przepisach rozwiązanie rodzi wątpliwość co do zgodności z przepisami unijnej dyrektywy regulującej VAT. Odwołując się do orzecznictwa Trybunału w innych sprawach, NSA wskazał, że „o ile państwa członkowskie dysponują pewnym zakresem swobody przy ustalaniu trybów zwrotu nadwyżki podatku VAT, o tyle tryby te nie mogą podważać zasady neutralności systemu podatku VAT, przenosząc na podatnika, w całości lub w części, ciężaru tego podatku”. Co do zasady bowiem, z uwagi na zasadę neutralności VAT, prawo do odliczenia powinno być realizowane niezwłocznie. Unijny Trybunał rozstrzygnie, czy 10 letni okres, który wyznacza prawa i obowiązki podatnika VAT związane ze zmianą przeznaczenia dobra inwestycyjnego (dopuszczalny w świetle Dyrektywy VAT), czyni dopuszczalnym także rozłożenie na proporcjonalne roczne raty odliczenia VAT w przypadku, gdy taka zmiana przeznaczenia nastąpi (i skutkować będzie aktualizacją odliczenia).

Wyroku w tej sprawie można się spodziewać za kilkanaście miesięcy.