Zmiana stawek podatku i doprecyzowanie przedmiotu opodatkowania w trakcie roku

Niekiedy przepisy prawa nie zakazują gminom uchwalania w trakcie roku podatkowego stawek podatku od nieruchomości czy też uszczegóławiania obowiązującego przedmiotu opodatkowania.

Powyższą tezę postawił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 października 2013 r. (sygn. II FSK 2772/11).

W analizowanej sprawie Rada Gminy Somianka w lutym 2011 r. podjęła uchwałę w sprawie zmiany uchwały z grudnia 2010 r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości. W uchwale określono stawkę podatku od „budynków letniskowych (budynków rekreacji indywidualnej) lub użytkowanych na te cele”.

Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie stwierdziło nieważność uchwały, wskazując, że rada gminy określa wysokość rocznych stawek podatku od nieruchomości, które nie mogą być zmieniane w ciągu roku podatkowego. Tak samo jak nie można wyodrębniać nowych kategorii przedmiotów opodatkowania w trakcie roku podatkowego.

WSA w Warszawie oddalił skargę Rady Gminy, a sprawa ostatecznie została skierowana do NSA. Sąd kasacyjny nie podzielił stanowiska Kolegium RIO ani sądu I instancji. Stwierdził, że uchwała zmieniająca nie narusza prawa, gdyż po pierwsze obowiązuje od dnia wejścia jej w życie a nie od początku roku, po drugie w stosunku do „budynków letniskowych (budynków rekreacji indywidualnej) lub użytkowanych na te cele” w istocie wprowadziła taką samą wysokość stawki podatku jak uchwała podstawowa z grudnia 2010 r. w zakresie „budynków pozostałych”, do których budynki letniskowe były zaliczone.

Odnosząc się do pierwszej kwestii, NSA przywołał treść art. 5 ust. 1 oraz art. 20 a) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (u.p.o.l.), z których wynika, że stawki podatku od nieruchomości określa w uchwale rada gminy, będąc związana granicami wskazanymi w ustawie, a w przypadku gdy rada nie uchwali stawek stosuje się stawki obowiązujące w roku poprzedzającym. Zdaniem sądu pojęcie „rada nie uchwali stawek” oznacza, iż przepis ten ma zastosowanie tylko w przypadku niepodjęcia uchwały na dany rok do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy. Jeżeli rada spóźni się z uchwaleniem stawek i będzie chciała je uchwalić w następnym roku (od dnia 1 stycznia) – to nie będzie już uprawniona, gdyż z mocy prawa obowiązywać będą stawki obowiązujące w poprzednim roku kalendarzowym.

Z powyższej argumentacji NSA wyprowadził pogląd, iż wskazane przepisy nie wprowadzają zakazu uchwalania przez radę gminy stawek podatku od nieruchomości także w trakcie roku podatkowego. Jeżeli więc rada gminy uchwali stawki (zmieni stawki podatku już uchwalone na dany rok podatkowy) w trakcie roku podatkowego wyłącznie w granicach stawek określonych w u.p.o.l. i stawki te będą obowiązywać dopiero od daty wejścia w życie uchwały zmieniającej – to uchwała taka nie narusza prawa.

Natomiast w zakresie drugiej kwestii NSA stwierdził, iż w przedmiotowej sprawie doszło jedynie do wyodrębnienia trzech podgrup, w miejsce dwóch, z grupy przedmiotów opodatkowania określonych jako „budynki pozostałe, w tym zajęte na prowadzenie odpłatnej, statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego”. W ocenie NSA, jeżeli dopuszczalne jest wprowadzenie przez radę gminy w trakcie roku podatkowego nowych, zmienionych stawek podatku to także niezrozumiałym byłoby przyjęcie poglądu przeciwnego w stosunku do wyodrębnienia przez radę gminy w uchwale zmieniającej odrębnej podgrupy przedmiotów opodatkowania. Takie wyodrębnienie jest bowiem wyłącznie doprecyzowaniem uchwały, modyfikującym jej dotychczasową treść.

Omawiany wyrok wpisuje się w dotychczasowy pogląd orzecznictwa i piśmiennictwa, który potwierdza, że zmiana stawek podatku od nieruchomości w trakcie roku podatkowego jest możliwa, pod warunkiem, że taka zmiana będzie dokonana w granicach stawek określonych w ustawie, a stawki te będą obowiązywały dopiero od daty wejścia w życie uchwały zmieniającej. Dodatkowo NSA rozszerzył tę zasadę na możliwość doprecyzowania / uszczegółowienia przez radę gminy przedmiotu opodatkowania w trakcie roku podatkowego.