Do udostępniania informacji publicznej zobowiązane są wszystkie podmioty wykonujące zadania publiczne

Naczelny Sąd Administracyjny wskazał szereg zagadnień związanych z udostępnianiem informacji publicznej przez podmioty wykonujące zadania publiczne.

Wyrokiem z dnia 13 grudnia 2013 r. (sygn. I OSK 1858/13) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną spółki PGE Dystrybucja S.A. z siedzibą w L. [dalej: Spółka] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 9 maja 2013 r. (sygn. II SAB/Lu 157/13) zobowiązującego Spółkę do załatwienia wniosku w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.

Wnioskodawca zwrócił się do Spółki o udostępnienie kserokopii decyzji stanowiących podstawę lokalizacji i budowy linii energetycznych na określonych we wniosku działkach. Z uwagi na brak załatwienia przez Spółkę przedmiotowego wniosku, wnioskodawca złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skargę na bezczynność.

Uwzględniając skargę, WSA w Lublinie wskazał, że każdy wniosek w sprawie udostępnienia informacji publicznej powinien być załatwiony wyłącznie w jednej z form przewidzianych w przepisach ustawy o dostępie do informacji publicznej, czego skarżona Spółka nie uczyniła, w związku z czym pozostawała w bezczynności.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła Spółka, podnosząc szereg zarzutów argumentujących, iż nie jest ona podmiotem zobowiązanym do udostępniania informacji publicznej.

Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę kasacyjną wskazał po pierwsze, że termin „zadania publiczne” jest pojęciem szerszym od terminu „zadania władzy publicznej” wyrażonego w art. 61 Konstytucji RP. Zdaniem Sądu pojęcia te różnią się przede wszystkim zakresem podmiotowym, bowiem zadania władzy publicznej mogą być realizowane tylko przez organy tej władzy lub podmioty, którym zadania te zostały powierzone w oparciu o konkretne unormowania ustawowe. Z kolei pojęcie „zadanie publiczne” użyte w art. 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej ignoruje element podmiotowy i oznacza, że zadania publiczne mogą być wykonywane przez różne podmioty niebędące organami władzy i bez konieczności ustawowego przekazywania tych zadań. W związku z tym NSA uznał, że przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące zadania publiczne przewidziane w ustawie – Prawo energetyczne, jest podmiotem zobowiązanym do udostępniania posiadanych informacji publicznych.

Uznając zatem, że, jeżeli Spółka jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej, złożony wniosek powinien być rozpatrzony przez nią poprzez:

1. dokonanie czynności materialno-technicznej, jaką jest udzielenie informacji publicznej lub
2. wystosowanie pisma informującego, że wezwany podmiot nie jest zobowiązany do udzielenia informacji, gdyż nie jest to informacja publiczna, nie dysponuje informacją albo nie jest podmiotem, od którego można jej żądać lub
3. wystosowanie pisma informującego, że istnieje odrębny tryb dostępu do żądanej informacji lub
4. wydanie decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia informacji publicznej lub
5. wydanie decyzji administracyjnej o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji publicznej w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, a więc w przypadku niezłożenia przez wnioskodawcę wniosku o udostępnienie informacji publicznej w sposób lub formie wskazanych w powiadomieniu o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z pierwotnym wnioskiem.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku potwierdził również ugruntowane już stanowisko, iż również decyzje administracyjne stanowią informację publiczne w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zdaniem Sądu dokumenty urzędowe posiadane przez Spółkę nie tracą charakteru informacji publicznej w przypadku, gdy ich udzielenia domaga się osoba fizyczna pozostająca lub mogąca pozostawać w sporze cywilnoprawnym ze Spółką.

Sąd II instancji odniósł się również do pojęcia „tajemnicy przedsiębiorstwa”, wskazując, że jest ono synonimem pojęcia „tajemnicy przedsiębiorcy” zdefiniowanego w art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. NSA wskazał, że dla uznania określonej informacji za objętą tajemnicą przedsiębiorcy, o jakiej mowa w art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, należy wykazać, że przedsiębiorca podjął, przed otrzymaniem wniosku o udostępnienie informacji publicznej, niezbędne kroki mające na celu zachowanie jej w poufności.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego bez znaczenia dla obowiązku udostępnienia informacji publicznej jest również fakt, iż Spółka, której wpłynął wniosek jest tylko oddziałem osoby prawnej, w przypadku, gdy sama odrębnej osobowości prawnej nie posiada.

Wszystkie powyższe rozważania znajdują również zastosowanie w przypadku udostępniania informacji publicznej przez spółki komunalne, jako podmioty wykonujące zadania publiczne, przez zarządy tych spółek, jako podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Niniejszy artykuł jest kolejnym opublikowanym w Portalu PrawoDlaSamorządu.PL dotyczącym problematyki dostępu do informacji publicznej. Zapraszamy do lektury pozostałych artykułów:

1. artykuł z dnia 14 maja 2013 r.: „Ograniczenie dostępu do informacji publicznej”,
2. artykuł z dnia 10 czerwca 2013 r.: „Ochrona danych osobowych a prawo odmowy udostępnienia informacji publicznej”,
3. artykuł z dnia 8 lipca 2013 r.: „Jak chronić się przed nadużywaniem prawa dostępu do informacji publicznej?”,
4. artykuł z dnia 27 sierpnia 2013 r.: „Dostęp do informacji publicznej ograniczony tajemnicą przedsiębiorcy”,
5. artykuł z dnia 16 września 2013 r.: „Zatwierdzony projekt budowlany stanowi informację publiczną”,
6. artykuł z dnia 2 października 2013 r.: „Dostęp do informacji publicznej nie zawsze jest bezpłatny”,
7. artykuł z dnia 16 października 2013 r.: „Raporty dotyczące budowy dróg publicznych są informacją publiczną”.