Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

23.05.2013

Nieuprawnione pozostawienie podania bez rozpoznania – czynność czy bezczynność organu administracji publicznej?

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Postępowanie administracyjne najczęściej kończy się wydaniem przez właściwy organ administracji publicznej decyzji. Istnieją jednak wyjątki.

Artykuł dostępny jest dla zarejestrowanych użytkowników

W orzecznictwie sądów administracyjnych pojawiają się zasadnicze rozbieżności związane ze sposobem właściwego kwestionowania legalności czynności pozostawienia podania bez rozpoznania, uregulowanej w art. 64 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeksu postępowania administracyjnego [dalej: k.p.a.]. Przepis ten stanowi, że „jeżeli podanie nie czyni zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w terminie siedmiu dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania.”

Rozbieżności te dotyczą tego, czy strona postępowania administracyjnego, w celu obrony swojego interesu prawnego naruszonego poprzez czynność pozostawienia podania bez rozpoznania, powinna złożyć zażalenie na bezczynność do organu wyższego stopnia (art. 37 § 1 k.p.a.), a dopiero w razie nie uwzględnienia zażalenia, skargę do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi [dalej: p.p.s.a.], czy też od razu powinna wnieść skargę do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., traktując pozostawienie sprawy bez rozpoznania jako inną czynność z zakresu administracji publicznej dotyczącą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

Forma prawna czynności organu administracji publicznej

Na wstępie należy zwrócić uwagę, iż w przeszłości szereg wątpliwości budziła kwestia formy prawnej „czynności” organu administracji publicznej polegającej na pozostawieniu podania bez rozpoznania. Zarówno orzecznictwo jak i doktryna wyrażała się w tej kwestii w sposób niejednolity. Powyższe wątpliwości zostały rozstrzygnięte w aprobującej glosie Barbary Adamiak do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2000 roku (sygn. akt III ZP 11/00), która wskazała, iż pozostawienie podania bez rozpoznania nie wymaga ani podjęcia decyzji administracyjnej ani postanowienia, jest to natomiast czynność materialnotechniczna. Obecnie w literaturze przedmiotu pogląd ten jest dominujący. Rozstrzygnięcie powyższego problemu nie przyczyniło się jednak do rozstrzygnięcia czy czynność pozostawienia podania bez rozpoznania jest objęta dyspozycją art. 3 § 2 pkt 4 czy też art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a.

Wyrokiem z dnia 11 stycznia 2012 roku (sygn. akt II GSK 1362/10) Naczelny Sąd Administracyjny [dalej: NSA] stwierdził, iż czynność polegająca na pozostawieniu podania bez rozpoznania posiada wszystkie cechy, które pozwalają zakwalifikować ją jako akt lub czynność w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. NSA uznał, iż jest to czynność z zakresu administracji publicznej, podejmowana w sprawie indywidualnej. Jest ona także czynnością jednostronną i władczą, gdyż zamyka drogę do merytorycznego rozpoznania sprawy, co do jej istoty. Skoro czynność z art. 64 § 2 k.p.a. można zaliczyć do aktów lub czynności z art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., to może być ona przedmiotem skargi do sądu administracyjnego. NSA wskazał także, iż w przypadku czynności pozostawienia podania bez rozpoznania nie można mówić o bezczynności organu administracji publicznej w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a.

Poglądy wyrażone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2012 roku (sygn. akt II GSK 1362/10) są kontynuacją pewnej linii orzeczniczej. Jako przykłady należy wskazać wyroki NSA z dnia 2 marca 2011 roku (sygn. akt II FSK 2624/10), z dnia 14 września 2011 roku (sygn. akt II GSK 873/10) oraz z dnia 10 maja 2012 roku (sygn. akt 111 SAB/Wr 2/12).

Rozbieżności w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego pojawiają się także odmienne poglądy, które dotyczą przedstawianego zagadnienia. Odmienna linia orzecznicza ukształtowała się na podstawie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2000 roku (sygn. akt III ZP 11/10). Z uzasadnienia tejże uchwały wynika, że naruszenie prawa polegające na bezpodstawnym pozostawieniu podania bez rozpoznania polega na bezczynności organu administracji publicznej, który nie wszczyna postępowania wskutek wniesionego podania. Uchwała ta jest źródłem ukształtowanej później linii orzeczniczej NSA. Potwierdza ją postanowienie NSA z dnia 8 kwietnia 2008 roku (sygn. akt I GSK 485/07), w którym sąd ten stwierdza, iż pozostawienie podania bez rozpoznania jest czynnością materialnotechniczną, co skutkuje brakiem możliwości zaskarżenia tej czynności w drodze odwołania. W związku z powyższym nie może być ona przedmiotem skargi do sądu administracyjnego. Jeżeli zdaniem skarżącego podanie spełnia warunek kompletności, może on złożyć skargę na bezczynność organu. NSA zaprezentował analogiczny pogląd w wyroku z dnia 10 marca 2011 (sygn. akt II GSK 358/10), gdzie przyjął, że pozostawienie podania bez rozpoznania powoduje, iż organ administracji pozostaje bezczynnym. W związku z powyższym na tę bezczynność przysługuje skarga na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. Również w najnowszych orzeczeniach NSA m.in. z dnia 22 lutego 2012 roku (sygn. akt II GSK 3/11), z dnia 24 lipca 2012 (sygn. akt I OSK 842/12) oraz z dnia 9 listopada 2012 (sygn. akt II OSK 2102/12) znajduje odbicie przedstawiona powyżej linia orzecznicza.

Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich

Powołane powyżej orzeczenia wskazują na występowanie zasadniczych rozbieżności dotyczących trybu, w jakim strona postępowania powinna bronić własnego interesu prawnego naruszonego bezpodstawnym pozostawieniem podania bez rozpoznania. Wskazane rozbieżności dostrzegł również Rzecznik Praw Obywatelskich. Jego zdaniem, sprawa wymaga rozstrzygnięcia w drodze uchwały przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, co wyraził we wniosku z dnia 20 lutego 2013 roku złożonym do NSA. W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich bardziej uzasadniony wydaje się pogląd, iż czynność pozostawienia podania bez rozpoznania jest zaskarżalna do sądu administracyjnego w drodze skargi na bezczynność organu administracji publicznej. Uważa on, iż kwestionowanie bezczynności organu jest proceduralnie łatwiejsze i bardziej dostępne dla obywateli, niż konieczność wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego, która wymaga spełnienia szczegółowych wymogów formalnych. W związku z powyższym w ocenie Rzecznika na aprobatę zasługuje teza o niedopuszczalności wniesienia skargi na czynność pozostawienia podania bez rozpoznania na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.

Podsumowując powyższe rozważania bez względu na to, do którego z powyżej przedstawionych stanowisk przychyli się Naczelny Sąd Administracyjny, istotne jest jednoznaczne rozstrzygnięcie powyższego zagadnienia prawnego. Ma to szczególne znaczenie zarówno dla obywatela jak i organów administracji publicznej. W związku z powyższym rozstrzygnięcie NSA w istotnym stopniu przychyli się do usunięcia stanu niepewności, co do wyboru adekwatnego środka przez stronę jak i właściwego sposobu realizacji obowiązków przez organy administracji. 

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj
TAGI:
Uchwała NSA

Autor artykułu

Marta Bokiej

aplikant radcowski, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego ze szczególnym uwzględnieniem prawa nieruchomości i inwestycji budowlanych

Więcej z Praktyki §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj