PROJEKT PREZYDENCKI: zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

W związku z wprowadzeniem do projektu ustawy prezydenckiej instytucji zespołu współpracy terytorialnej, przewiduje się także wprowadzenie zmian do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Propozycja ustawy stwarza możliwość tworzenia zespołów współpracy terytorialnej. Zespoły będą mogły powstawać w wyniku oddolnej inicjatywy organów jednostek samorządu lokalnego. Decyzję o utworzeniu zespołu będą mogły podjąć odpowiednio organy gminy oraz powiatów pozostających w „ciągłym przestrzennie układzie osadniczym”. Powiaty również mogą być członkiem zespołu współpracy terytorialnej, jednak tylko w sytuacji, gdy przynajmniej jedna gmina wchodząca w skład tego powiatu jest członkiem zespołu.

Projektodawca przewidział, że zespoły współpracy terytorialnej będą realizowały zadania z zakresu zagospodarowania przestrzennego. Zyskają one kompetencje do uchwalania ramowych studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego [dalej: ramowe studium]. Z brzmienia projektu wynika, iż jest to nowa kategoria aktów planistycznych. Wprost wskazuje się jednak, iż akty te nie będą miały charakteru aktu prawa miejscowego.

W związku z powyższym planuje się wprowadzenie istotnych zmian do ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Przede wszystkim ramowe studium miałoby obowiązywać na całym obszarze zespołu i wiązałoby organy gminy w procesie sporządzania i uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Z brzmienia projektu wynika, iż ustalenia ramowego studium miałyby obejmować jedynie sprawy, co do których dokonanie przesądzeń w skali całego obszaru zespołu jest niezbędne dla właściwego ukierunkowania polityki przestrzennej gmin należących do tego zespołu, ze względu na spójność przestrzenną i społeczno – gospodarczą tego obszaru.

W przypadku ustania członkostwa jednostki samorządu terytorialnego w zespole, studium ramowe zachowywałoby moc na jej obszarze do czasu uchwalenia lub zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego tej jednostki.

Do projektowanych zmian sceptycznie odnosi się Krajowa Izba Urbanistów. Z przedłożonych przez nią uwag do projektu prezydenckiego wynika, iż wątpliwości Izby budzi konieczność powoływania nowych struktur administracyjnych jako warunku współdziałania w samorządzie terytorialnym. Zdaniem Izby, współdziałanie w sferze planowania przestrzennego nie jest uwarunkowane tworzeniem takich struktur. Wprowadzenie natomiast ramowych studiów może istotnie wpłynąć na komplikację procedur planistycznych oraz znacznie wydłużyć czas poprzedzający realizację inwestycji.