Dostęp do informacji publicznej nie zawsze jest bezpłatny

Dostęp do informacji publicznej z zasady jest bezpłatny. Ustawa w niektórych wypadkach pozwala jednak na odstąpienie od tej zasady.

Wyrokiem z dnia 8 sierpnia 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt II SA/Wa 545/13) oddalił skargę na powiadomienie Wójta Gminy w przedmiocie ustalenia opłaty za udzielenie informacji publicznej.

Mieszkaniec Gminy, na podstawie art. 2 ust.1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej [dalej: ustawa], zwrócił się do Wójta Gminy z wnioskiem o udostępnienie kserokopii wszystkich umów cywilnoprawnych zawartych między Gminą lub Urzędem Gminy a podmiotami świadczącymi pomoc lub obsługę prawną Gminy.

Wójt Gminy udzielił żądanej wnioskiem informacji publicznej. Jednocześnie, powołując się na zarządzenie Wójta Gminy, wskazał kwotę, którą należy uiścić za udzieloną informację publiczną.

Następnie wnioskujący skierował do Wójta Gminy wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Żądał w nim uchylenia opłaty za dostęp do informacji publicznej. Jego zdaniem została ona naliczona niezgodnie z prawem.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Wójt Gminy zmienił wysokość należnej opłaty za udostępnioną informację publiczną.

Sprawa trafiła do WSA w Warszawie. Skarżący zarzucił Wójtowi, że ustalenie przez niego opłaty było nieuprawnione.

Sąd oddalił skargę. Wskazał przy tym, że zasadą jest bezpłatny dostęp do informacji publicznej. Wyjątek przewidziany został w art.15 ust.1 ustawy. Przepis ten wskazuje, że jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty, związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom. Może to nastąpić, np. w sytuacji wykonania kserokopii dokumentów.

Podkreślenia wymaga fakt, że wysokość pobieranych opłat ma za każdym razem odpowiadać rzeczywistym kosztom poniesionym przez organ w związku ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia informacji publicznej. Oznacza to, że ich wysokość będzie się różniła przy realizacji konkretnych wniosków o udostępnienie informacji publicznej.

Dodatkowymi kosztami, jak podkreśla WSA, mogą być zarówno koszty rzeczowe np. wartość papieru i tuszu do drukarki, jak i osobowe np. koszty pracy, które wykraczają poza normalne koszty funkcjonowania urzędu. W doktrynie podkreśla się, że koszty pracy mogą być brane pod uwagę wyłącznie wtedy, gdy przygotowanie informacji wymaga pracy dodatkowej, a koszty materiałowe muszą być dokładnie określone w indywidualnej sprawie¹.