Jednostki budżetowe nie będą już podatnikami VAT?

Rzecz dotyczy kwestii czy jednostki budżetowe gminy są odrębnymi od gminy podatnikami VAT, czy też podmioty te powinny być zarejestrowane łącznie jako jeden podatnik VAT? Odpowiedzi na te pytanie udzieli niebawem Naczelny Sąd Administracyjny [dalej: NSA].

Jedno pytanie, dwa sądy i dwa zupełnie różne rozstrzygnięcia

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego [dalej: WSA] we Wrocławiu (sprawa o sygn. I SA/Wr 1147/11) jednostka budżetowa gminy, wykonująca zadania własne samorządu, jest niewątpliwie odrębnym i samodzielnym podatnikiem VAT. Zgoła odmienne stanowisko wyraził WSA w Poznaniu (sprawa o sygn. I SA/Po 791/11). Sąd ten bowiem stwierdził, że z uwagi na brak samodzielności w prowadzeniu działalności gospodarczej, jednostki budżetowe nie mogą stanowić odrębnych od gminy podatników VAT. Takie stanowisko zakłada, że gmina i jej jednostki budżetowe powinny być zarejestrowane pod jednym NIP oraz składać jedną (wspólną) deklarację rozliczeniową.

Obie sprawy trafiły do najwyższej instancji (sprawa o sygn. I FSK 311/12). NSA zdecydował, że z uwagi na istotne wątpliwości prawne oraz wagę przyszłego wyroku, zagadnienie zostanie rozstrzygnięte w poszerzonym składzie siedmiu sędziów.

Jednocześnie wskazano, że dla przedstawionego zagadnienia decydujący będzie aspekt dotyczący „samodzielności” funkcjonowania jednostek budżetowych, a w szczególności możliwości uznania, że jednostki budżetowe samodzielnie prowadzą działalność gospodarczą. Wymagać to będzie odniesienia się do takich kwestii jak ponoszenie ryzyka gospodarczego oraz odpowiedzialności wobec osób trzecich, a także wewnętrznej struktury organizacyjnej i majątkowej jednostek budżetowych.

Orzeczenie zostanie prawdopodobnie wydane pod koniec czerwca bieżącego roku.