Dnia 30 stycznia 2016 r. została uchwalona przez Sejm ustawa o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego.
Rządowy projekt tej ustawy wpłynął do Sejmu dnia 16 grudnia 2015 r. Przepisy ustawy z dnia 30 stycznia 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego określają zasady i tryb udostępniania i przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania, podmioty, które udostępniają lub przekazują te informacje, warunki ponownego wykorzystywania oraz zasady ustalania opłat za ponowne wykorzystywanie.
Jak wskazują projektodawcy w uzasadnieniu do projektu ustawy jej celami są implementacja dyrektywy 2013/37/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2013 r. zmieniającej dyrektywę 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (Dz. Urz. UE L 175/1) oraz nowy sposób wdrożenia zmienianej dyrektywy w polskim porządku prawnym, który zapewni bardziej przejrzyste i łatwiejsze w stosowaniu rozwiązania dotyczące ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego.
Przepisy ustawy zastępują w głównej mierze przepisy rozdziału 2a ustawy o dostępie do informacji publicznej, zatytułowanego „Ponowne wykorzystywanie informacji publicznej”, które to wraz z wejściem tej ustawy mają zostać uchylone. Rozdział ten wprowadzono do ustawy z dniem 29 listopada 2011 r. jako implementację ww. dyrektywy 2003/98/WE.
Jak wskazuje się w uzasadnieniu do projektu ustawy „Informacja sektora publicznego jest ważnym materiałem wyjściowym dla produktów i usług związanych z zasobami cyfrowymi o dotychczas niewykorzystanym potencjale. Podmioty publiczne wytwarzają, gromadzą lub przechowują ogromną ilość informacji i treści, poczynając od danych statystycznych, gospodarczych lub środowiskowych, poprzez materiały archiwalne, po zdigitalizowane księgozbiory lub kolekcje dzieł sztuki. Wraz z rewolucją cyfrową istotnie wzrosła wartość tego źródła dla innowacyjnych produktów lub usług wykorzystujących takie zasoby. Oprócz napędzania innowacji i kreatywności, które stymulują wzrost gospodarczy, możliwość ponownego wykorzystywania informacji wzmacnia również pozycję obywateli, wzmacniając tym samym demokrację uczestniczącą i promując przejrzystą, odpowiedzialną i wydajniejszą administrację”.
Z uwagi na obszerność nowej regulacji ustawowej w zakresie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego, analiza jej zapisów zostanie podzielona na kilka części.
W części pierwszej zostanie przedstawiony zakres przedmiotowy i podmiotowy ustawy. Kolejne części dotyczyć będą natomiast wyłączeń i ograniczeń zawartych w przepisach tejże ustawy, form udostępniania informacji sektora publicznego, zasad ich udostępniania i przekazywania w celu ponownego wykorzystywania, warunków ponownego wykorzystywania, opłat za ponowne wykorzystywanie oraz procedury ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego przekazywanych na wniosek.
Zakres przedmiotowy i podmiotowy ustawy
Ustawa wprowadza do polskiego porządku prawnego niewystępującą nigdzie wcześniej definicję„informacji sektora publicznego”. Informacją taką ma być każda treść lub jej część, niezależnie od sposobu utrwalenia, w szczególności w postaci papierowej, elektronicznej, dźwiękowej, wizualnej lub audiowizualnej, będąca w posiadaniu określonych w tej ustawie podmiotów. Tym samym, już pobieżna analiza tego przepisu wskazuje na szerszy zakres zastosowania tego pojęcia niż występujące w art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej pojęcie „informacji publicznej”. Zgodnie bowiem z tym przepisem informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych. Innymi słowy pojęcie „informacji sektora publicznego” jest pojęciem przedmiotowo szerszym od pojęcia „informacji publicznej”.
Jednocześnie wprowadzono definicję „ponownego wykorzystywania”, zgodnie z którą oznacza ono wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, informacji sektora publicznego, w celach komercyjnych lub niekomercyjnych innych niż pierwotny publiczny cel, dla którego informacja została wytworzona. Wskazano przy tym, że ponownym wykorzystywaniem w rozumieniu ustawy nie jest udostępnianie lub przekazywanie informacji sektora publicznego przez podmiot wykonujący zadania publiczne innemu podmiotowi wykonującemu zadania publiczne wyłącznie w celu realizacji takich zadań. W tym miejscu warto wskazać, że w art. 23a ustawy o dostępie do informacji publicznej (mającym zostać uchylonym z dniem wejścia w życie ustawy) ponowne wykorzystywanie zdefiniowano jako wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej informacji lub każdej jej części, będącej w posiadaniu podmiotów zobowiązanych do jej udostępnienia, niezależnie od sposobu jej utrwalenia (w postaci papierowej, elektronicznej, dźwiękowej, wizualnej lub audiowizualnej), w celach komercyjnych lub niekomercyjnych, innych niż jej pierwotny publiczny cel wykorzystywania, dla którego informacja została wytworzona.
W uzasadnieniu wskazano również, że ustawa uwzględnia podstawową zmianę dyrektywy 2003/98/WE, którą jest rozszerzenie jej zakresu podmiotowego o biblioteki, muzea i archiwa, bowiem treści będące w posiadaniu tych podmiotów do tej pory, na gruncie dyrektywy 2003/98/WE, podlegały wyłączeniu z ponownego wykorzystywania. Dyrektywa 2013/37/UE poszerza natomiast zakres podmiotowy o archiwa, biblioteki oraz muzea, z wyłączeniem jednak m.in. bibliotek szkolnych i pedagogicznych, które w polskich przepisach uregulowano w ustawie o bibliotekach.
Jako uzasadnienie do wprowadzenia nowej regulacji prawnej w zakresie ponownego wykorzystywania informacji projektodawcy podkreślają, że dokumenty znajdujące się w posiadaniu ww. podmiotów takie, jak materiały biblioteczne w rozumieniu ustawy o bibliotekach, materiały archiwalne w rozumieniu ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach oraz muzealia w rozumieniu ustawy o muzeach nie stanowią, co do zasady, informacji publicznej w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej – za taka informację mogą zostać uznane wyłącznie niektóre materiały archiwalne, o ile dotyczą „spraw publicznych” (art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej). W związku z tym, w celu możliwości ich udostępniania, wskazuje się, że konieczne jest uchwalenie odpowiednich przepisów w tym zakresie.
W uzasadnieniu wskazano również przykładowe informacje sektora publicznego, które będą udostępniane przez podmioty po raz pierwszy zobowiązane do takiego działania. I tak, informacjami takimi, które będą udostępniane lub przekazywane w celu ponownego wykorzystywania przez muzea, w szczególności wizerunki muzealiów w rozumieniu art. 25a ustawy o muzeach oraz powiązane z nimi treści powstałe w wyniku realizacji celów, o których mowa w art. 1 tej ustawy, takie jak:
W zakresie archiwów będą to natomiast takie informacje, jak reprodukcje materiałów archiwalnych w rozumieniu art. 1 ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, a także treść tych materiałów. Z kolei informacjami udostępnianymi lub przekazywanymi w celu ponownego wykorzystywania przez biblioteki będą m.in. reprodukcje materiałów bibliotecznych w rozumieniu art. 5 ustawy o bibliotekach oraz inne treści służące realizacji zadań bibliotek, o których mowa w art. 4 tej ustawy, takie jak:
Jednocześnie ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie, analogicznie jak to ma miejsce obecnie, w zakresie uregulowanego przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej, ponownego wykorzystywania informacji publicznej (art. 23a ust. 2 tej ustawy), zamkniętego katalogu podmiotów, które udostępniają lub przekazują informacje sektora publicznego w celu jej ponownego wykorzystywania. Podmiotami tymi są:
a) finansują je w ponad 50% lub
b) posiadają ponad połowę udziałów lub akcji, lub
c) sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub
d) mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego;
W kolejnych częściach artykułu przedstawione zostaną kwestie związane z wyłączeniami i ograniczeniami zawartymi w przepisach ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, formami udostępniania informacji sektora publicznego, zasadami ich udostępniania i przekazywania w celu ponownego wykorzystywania, warunkami ponownego wykorzystywania, opłatami za ponowne wykorzystywanie oraz procedurą ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego przekazywanych na wniosek.
*****
Zobacz również:
_________________________________________________________________________
Szukasz pomocy prawnej w opisanym przez nas zakresie?
Sprawdź naszą PROPOZYCJĘ.
"Prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne nie może być nadużywane jako element walki politycznej lub instrument nielegalnego wywierania wpływów.
"
Dowiedz się więcej:
Dostęp do informacji publicznejAutor artykułu
prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego
26.03.2024
13.03.2024
06.03.2024