Prawo Dla Samorządu

Zdaniem Wojewody Mazowieckiego do istotnego naruszenia prawa należy podjęcie WPGO bez wymaganych opinii.

Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 26 stycznia 2017 r. Wojewoda Mazowiecki orzekł nieważność uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego w sprawie uchwalenia Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2022 oraz uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego w sprawie wykonania Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2022.

Powyższy akt nadzoru zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Sejmik Województwa Mazowieckiego podjął w dniu 19 grudnia 2016 r. uchwałę w sprawie uchwalenia Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2022 [dalej: „uchwała lub dokument”].

Podstawą prawną podjęcia ww. aktu jest art. 18 pkt 20 ustawy o samorządzie województwa, oraz art. 36 ust. 2 ustawy o odpadach.

Wojewoda Mazowiecki wskazał na wstępie na art. 36 ust. 6b ustawy o odpadach, który stanowi o tym, że dokonanie przez sejmik województwa zmian w planie inwestycyjnym uzgodnionym z ministrem właściwym do spraw środowiska oraz w pozostałej części wojewódzkiego planu gospodarki odpadami, która odnosi się do inwestycji wskazanych w planie inwestycyjnym, wymaga uzgodnienia z ministrem właściwym do spraw środowiska. Organ nadzoru nadmienił, że z udzielonych mu przez Marszałka Sejmiku Województwa Mazowieckiego wyjaśnień wynika, iż zmiany dokonane w projekcie WPGO nie zostały zaopiniowane. Tym samym zdaniem wojewody wspomniane zmiany odnosiły się do inwestycji wskazanych w planie inwestycyjnym.

Organ nadzoru przytoczył również brzmienie art. 36 ust. 7 ustawy o odpadach, który stanowi o tym, że przy opracowywaniu projektów planów gospodarki odpadami stosuje się przepisy ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisku [dalej: „ustawa środowiskowa”].

Przepis art. 46 ustawy środowiskowej, na który powołał się wojewoda w rozstrzygnięciu nadzorczym wymaga, aby w kontekście projektu planu gospodarki odpadami przeprowadzono strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko. Pojęcie „strategiczna ocena oddziaływania na środowisko” ustawa środowiskowa (art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy środowiskowej) określa jako postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu, obejmujące w szczególności:

uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko,
sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko,
uzyskanie wymaganych ustawą opinii,
zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu.

W dalszej kolejności wojewoda przywołał przepis art. 39 ustawy środowiskowej, który normuje kwestie związane z udziałem społeczeństwa, w tym m.in. obowiązku podania do publicznej wiadomości przez organ opracowujący projekt planu gospodarki odpadami, informacji, które mają być upublicznione, w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 11 ustawy środowiskowej.

Organ nadzoru wskazał na liczne jego zdaniem zaniedbania procesowe, które przejawiały się w braku doręczenia dokumentów i potwierdzenia wykonania następujących czynności:

podania do publicznej wiadomości, na stronie BIP, komunikatu „o przystąpieniu do sporządzania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami” (art. 39, w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 11 lit. a ustawy środowiskowej);
uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska (art. 53, w zw. z art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy środowiskowej);
uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko z wojewódzkim inspektorem sanitarnym (art. 53, w zw. z art. 58 ust. 1 pkt 3 ustawy środowiskowej);
dołączenia do przyjętego dokumentu uzasadnienia zawierającego informacje o udziale społeczeństwa w postępowaniu oraz o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa (art. 42 pkt 2 ustawy środowiskowej);
załączenia do przyjętego dokumentu, pisemnego podsumowania, które wynika z art. 55 ust. 3 ustawy środowiskowej.

W związku z powyższym wojewoda uznał, że wskazane braki stanowią istotne naruszenie prawa.

Ponadto Wojewoda Mazowiecki uznał za sprzeczne z art. 39 ust. 1 pkt 1 i 3 oraz art. 46 ustawy środowiskowej brak zapewnienia udziału społeczeństwa oraz brak sporządzenia nowej lub zmodyfikowanej prognozy oddziaływania na środowisko po wprowadzeniu istotnych zmian pomiędzy II wersją projektu a przyjętą uchwałą. W ocenie wojewody pomiędzy projektem a podjętym planem zachodzą znaczące różnice w zakresie odnoszącym się do usunięcia inwestycji polegających na budowie lub rozbudowie składowisk odpadów komunalnych. Zdaniem organu nadzoru, podmiot opracowujący projekt uniemożliwił wyrażenie opinii przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska i państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Wojewoda dodał, że co prawda opinie wskazanych organów nie mają charakteru wiążącego, to brak ich powoduje istotne naruszenie prawa (art. 54 ust. 1 ustawy środowiskowej) i stanowi niedopełnienie obowiązków w zakresie procedury podejmowania uchwały.

Zdaniem Wojewody powyższa uchwała narusza również art. 6 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, poprzez pozbawienie udziału w procedurze tworzenia WPGO podmioty prowadzące działalność gospodarczą w zakresie gospodarki odpadami.

W związku z tym, iż uchwałę w sprawie wykonania planu gospodarki odpadami dla województwa przyjmuje się wraz z przyjętym planem gospodarki odpadami dla województwa, wobec zakwestionowania w całości planu, w konsekwencji Wojewoda Mazowiecki przyjął, że uchwała w sprawie wykonania Planu gospodarki odpadami dla województwa mazowieckiego 2022 jest bezprzedmiotowa i również podlega stwierdzeniu nieważności.

Powyższe rozstrzygnięcie nadzorcze zostało zaskarżone do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Warszawie (sygn. IV SA/Wa 837/17). Termin rozprawy wyznaczono na 27 kwietnia 2017 r.

Ciąg dalszy batalii o WPGO