Strefy ograniczonej emisji spalin w największych polskich miastach?

Do Sejmu trafił projekt ustawy mający na celu wprowadzenie możliwości ustanawiania przez rady miast powyżej 200 tysięcy mieszkańców stref ograniczonej lub zakazanej emisji spalin.

Dnia 14 grudnia 2016 r. posłowie Klubu Poselskiego Nowoczesna skierowali do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy – Prawo o ruchu drogowym (druk nr 1199). Projekt zakłada m.in. dodanie do przepisów Prawa ochrony środowiska art. 96b, którego głównym celem będzie stworzenie możliwości ustanowienia przez radę miasta o liczbie mieszkańców powyżej 200 tys. mieszkańców strefy ograniczonej lub zakazanej emisji spalin powstałych z ruchu pojazdów napędzanych silnikami spalinowymi poprzez wprowadzanie ograniczeń lub zakazów wjazdu do danej strefy dla pojazdów niespełniających ustalonych norm emisji Euro. Obecnie miast o podanej wielkości jest w Polsce 16 (m.st. Warszawa, Kraków, Łódź, Wrocław, Poznań, Gdańsk, Szczecin, Bydgoszcz, Lublin, Katowice, Białystok, Gdynia, Częstochowa, Radom, Sosnowiec, Toruń).

Projektodawcy proponują, aby strefa taka (stała lub okresowa) mogła być wprowadzona (a więc miałaby ona charakter fakultatywny) przez radę miasta w celu zapobieżenia negatywnemu oddziaływaniu na środowisko w związku z emisją spalin pojazdów napędzanych silnikami spalinowymi w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego. Uchwała taka będzie musiała zawierać szereg elementów o charakterze obligatoryjnym oraz będzie mogła również określać elementy fakultatywne. Elementami obligatoryjnymi będą:

1. granice obszaru objętego strefą, przy uwzględnieniu konieczności zapewnienia ruchu tranzytowego;
2. wymogi w zakresie emisji zanieczyszczeń zawartych w spalinach w odniesieniu do rodzajów pojazdów dopuszczonych do poruszania się w strefie;
3. sposób organizacji ruchu w strefie, ograniczenia lub zakazy ruchu pojazdów niespełniających wymogów, o których mowa w pkt 2.

Jednocześnie uchwała będzie mogła także określać:

1. dodatkowe wymogi w zakresie emisji zanieczyszczeń zawartych w spalinach lub sposób organizacji, ograniczenia lub zakazy ruchu pojazdów napędzanych silnikiem spalinowym zgodnie z planem działań krótkoterminowych, o którym mowa w art. 92 Prawa ochrony środowiska;
2. wyłączenia z ograniczeń lub zakazów, w tym dla pojazdów należących do mieszkańców strefy, pojazdów uprzywilejowanych, pojazdów komunikacji publicznej, taksówek, pojazdów osób niepełnosprawnych, pojazdów historycznych lub zabytkowych.

Wprowadzone ograniczenia (bądź zakazy) poruszania się w strefie mają być uzależnione od przypisania pojazdu do klasy emisji spalin pojazdów ustalanej według normy emisji spalin Euro (potwierdzonego koniecznością posiadania stosownego oznakowania na pojeździe), co z kolei ma być określane przez ministra właściwego do spraw transportu (w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska i ministrem właściwym do spraw wewnętrznych) w drodze stosownego rozporządzenia.

Konsekwencją wdrożenia ww. proponowanych przez projektodawców zmian mają być również zmiany w zakresie możliwości karania osób nieprzestrzegających ograniczeń lub zakazów oraz zasad oznakowania pojazdów wprowadzone do przepisów ustawy – Prawo o ruchu drogowym.

Projektodawcy zakładają, że proponowany zmiany miałyby wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. Obecnie projekt został skierowany do I czytania na posiedzeniu Sejmu.

Proponowane przez projektodawców zmiany nie są nowością, bowiem w poprzedniej kadencji Sejmu (VII kadencja) rozpatrywany był projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska (druk nr 3667). Jednym z jego pierwotnych założeń było m.in. wprowadzenie do przepisów Prawa ochrony środowiska zapisów umożliwiających tworzenie we wszystkich gminach (bez względu na ich wielkość) stref ograniczonej lub zakazanej emisji z transportu (proponowany nowy przepis art. 96b ustawy – Prawo ochrony środowiska). Ostatecznie jednak na podstawie tego projektu uchwalona została ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska, która nie zawierała już tychże regulacji (zostały one wykreślone na etapie prac w komisjach sejmowych).

Przedstawiony projekt zakładający możliwość tworzenia w największych polskich miastach stref ograniczonej lub zakazanej emisji spalin wpisuje się w pojawiające się w ostatnim czasie propozycje regulacji prawnych mających na celu ograniczenie zjawiska niskiej emisji.

Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego

Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu