27.06.2016


In-house ostatecznie przyjęty

KATEGORIA: Przepisy

Parlament zakończył prace nad nowelizacją ustawy Prawo zamówień publicznych, która wprost określa przesłanki stosowania tzw. zamówień in-house.

W artykule z dnia 15 czerwca 2016 roku „In-house na ostatniej prostej” przedstawiono zaproponowane przez Senat poprawki do ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw w zakresie tzw. zamówień in-house. Poprawki te dotyczyły:

  1. obowiązków informacyjnych zamawiającego związanych z udzielaniem tzw. zamówień in-house, zarówno przed jego udzieleniem, jak i po;
  2. przesłanek nieważności umowy na skutek uchybienia ww. obowiązkom informacyjnym;
  3. kompetencji organów nadzorczych względem zamawiających stosujących tzw. zamówienia in-house;
  4. ograniczenia możliwości udzielania tzw. zamówień in-house w przypadku odbioru odpadów komunalnych z terenu nieruchomości niezamieszkałych, na których powstają odpady komunalne (o ile nieruchomości te są objęte gminnym systemem gospodarki odpadami komunalnymi).

W dniu 21 czerwca 2016 roku odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju, którego przedmiotem było zaopiniowanie poprawek Senatu. W posiedzeniu Komisji  uczestniczyli przedstawiciele organizacji samorządowych: Związku Miast Polskich, Związku Gmin Wiejskich RP, Unii Metropolii Polskich oraz Ogólnopolskiego Porozumienia Organizacji Samorządowych (OPOS). Prezentowane było także stanowisko Krajowej Izby Gospodarki Odpadami.

Bez żadnej dyskusji pozytywnie zaopiniowano pierwsze trzy poprawki, które nie były kontestowane przez środowiska samorządowe. Zostały one uznane za element szeroko rozumianego „kompromisu” dotyczącego tzw. zamówień in-house (podobnie jak objęcie ich reżimem prawa zamówień publicznych oraz zaostrzenie przesłanek stosowania). Poprawki te wpisują się przy tym w zasadę transparentności działania podmiotów publiczny.

Wszystkie obecne na posiedzeniu Komisji organizacje samorządowe zgłosiły zdecydowany sprzeciw względem czwartej z procedowanych poprawek dotyczących tzw. zamówień in-house. W ocenie strony samorządowej rozwiązanie zaproponowane w zakresie nieruchomości niezamieszkałych ma charakter antysystemowy i nie znajduje żadnego merytorycznego uzasadnienia. Co więcej może stanowić groźny precedens w ograniczaniu samodzielności organizacyjnej gmin. Wskazano przy tym na szereg negatywnych konsekwencji związanych z przyjęciem przedmiotowej poprawki, w tym na istotne wątpliwości interpretacyjne związane z tzw. nieruchomościami mieszanymi.

Stanowisko strony samorządowej zostało poparte przez dotychczasowych przeciwników in-house, tj. posłów PO i Nowoczesnej. Wskazywali ono, że co prawda od początku byli przeciwni tzw. zamówieniom in-house, to jednak skoro większość parlamentarna opowiedziała się za ich wprowadzeniem (wyraźnym uregulowaniem) to powinno to nastąpić w sposób spójny i kompleksowy.

Sprzymierzeńcem strony samorządowej okazał się w pewnym sensie także legislator sejmowy, który wyraził swoje wątpliwości dotyczące przedmiotowej poprawki senackiej. W jego ocenie istnieje ryzyko kwestionowania konstytucyjności procedury wprowadzania przedmiotowej poprawki, która dodając nowy przepis do ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach może być uznana za wykroczenie poza granice procedowanej ustawy, a przez to naruszać tryb ustawodawczy.

W sprawie przedmiotowej poprawki stanowiska nie zajęli obecni na posiedzeniu Komisji przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju oraz Ministerstwa Środowiska. Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju wskazał jedynie, iż nie jest umocowany do zajęcia wiążącego stanowiska w przedmiotowej sprawie oraz że nadal trwa senackiej poprawki.

Ku zaskoczeniu części obserwatorów zwolennikami poprawki Senatu stali się posłowie PiS, którzy dotychczas opowiadali się za in-house i którzy doprowadzili do jego wprowadzenia do przedmiotowej ustawy. Przedstawiciel PiS oświadczył, iż posłowie z jego ugrupowania zagłosują na posiedzeniu Komisji za przyjęciem poprawki, co jednak nie oznacza, iż w taki sam sposób będą głosować na posiedzeniu plenarnym Sejmu.

Za przyjęciem poprawki opowiedział się także przedstawiciel KUKIZ’15.

Ostatecznie sejmowa Komisja Gospodarki i Rozwoju przegłosowała poparcie dla przedmiotowej poprawki.

W dniu 22 czerwca 2016 roku na posiedzeniu plenarnym Sejmu odbyło się głosowanie, w którym wszystkie ww. poprawki senackie zostały przyjęte. Oznacza to, iż zostały one włączone w kształt ostatecznie przyjętej ustawy o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta oczekuje teraz na podpis Prezydenta RP i publikację w Dzienniku Ustaw. Większość jej przepisów wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia. Przepisy dotyczące tzw. zamówień in-house, w tym zmiany w zakresie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2017 roku.

Powyższe nie oznacza jednak, iż debata na temat tzw. zamówień in-house została zakończona. Ministerstwo Rozwoju wielokrotnie zapowiadało podjęcie szerokich prac nad całkowicie nową ustawą dotyczącą zamówień publicznych, która zastąpić ma znowelizowaną właśnie ustawę Prawo zamówień publicznych. W trakcie tych prac z pewnością na nowo pojawi się tematyka tzw. zamówień in-house. Jednocześnie wielce prawdopodobnym jest, że znowelizowane przepisy zostaną zaskarżone do Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przez przeciwników in-house, którzy kontestowali wypracowany „kompromis”. Przepisy te mogą być także w całości lub części kwestionowane przez środowiska samorządowe, które mogą podjąć działania zmierzające do wyeliminowania części ograniczeń (np. w zakresie objętym poprawką senacką) albo całej regulacji wskazując na jej różnice względem dyrektyw unijnych.

Nie ulega zatem wątpliwości, iż środowe głosowanie w Sejmie nie zamyka historii walk o in-house w Polsce.



Autor:
Maciej Kiełbus

Partner, prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego


TAGI: In-house, Nowelizacja, Ustawa śmieciowa,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu