Prawo Dla Samorządu

Obniżony standard lokalu socjalnego, to nie „jakiekolwiek warunki”, ale takie, które przynajmniej zapewniają minimum egzystencji.

Pozwana gmina, została zobowiązana w wyroku eksmisyjnym do zapewnienia powódce lokalu socjalnego. Definicję takiego lokalu zawierała nieobowiązująca w chwili wyrokowania ustawa o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych w art. 2 ust 1 pkt 5, stanowiąc, że pomimo obniżonego standardu, winien on nadawać się do zamieszkania z uwagi na wyposażenie i stan techniczny. Pozwana gmina zdaniem Sądu nie wywiązała się z tego obowiązku, zapewniając kolejno powódce, dwa lokale, które nie spełniały podstawowych wymogów. Jedno z mieszkań znajdowało się w przybudówce kamienicy wyłączonej z eksploatacji, nie miało sanitariatu, pozbawione było światła przez to było bardzo ciemne, zimne i zawilgocone, co więcej, przewód kominowy miał bardzo słaby ciąg, a przewód wentylacyjny słabą sprawność, przez co nie można było go bezpiecznie ogrzać.

Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 13 maja 2014 r. oddalił apelację gminy, która kwestionowała wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu przyznający powódce zadośćuczynienie za wyrządzona krzywdę przez przydzielenie jej mieszkań socjalnych nienadających się do zamieszkania. Sąd Okręgowy przyjął, że podstawę żądań powódki stanowi art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego, gdyż odpowiednie warunki mieszkaniowe stanowią egzemplifikację dobra osobistego w postaci prawa do odpoczynku, miejsca integralności rodziny, czy rozwoju duchowego. Konieczność zamieszkania w lokalu, który nie spełnia podstawowych wymogów godzi w godność człowieka, a do naruszenia kolejnego dobra osobistego dochodzi, gdy stan lokalu stwarza zagrożenie dla zdrowia lokatorów. Sąd Apelacyjny podzielił zdanie Sądu Okręgowego, który przyjął, że „obniżony standard to nie jakiekolwiek warunki, ale warunki podstawowe, umożliwiające codzienną egzystencję, tj. dostęp do sanitariatu, bieżącej wody, światła dziennego, zapewnienie możliwości ogrzania lokalu przy prawidłowo działającej wentylacji”. Żadne z lokali przydzielonych powódce nie spełniały tych warunków.

Sąd Okręgowy uznał, że z uwagi na dwunastoletni okres zamieszkiwania powódki w warunkach urągających podstawowym warunkom, którym powinien odpowiadać lokal socjalny, należy się jej zadośćuczynienie w wysokości 20.000 zł, które w tym wypadku miałoby odpowiadać warunkowi adekwatności. Sąd Apelacyjny podzielił w tym względzie zdanie sądu pierwszej instancji, odrzuciwszy jednoczenie argument pozwanej gminy, że kierowała się ona „altruistycznymi pobudkami, oraz działała w obronie uzasadnionego interesu innych osób oczekujących na lokale socjalne, z obiektywnych przyczyn, nie mogąc zrealizować potrzeb wszystkich osób oczekujących na te lokale”. Sąd Apelacyjny podkreślił, że nie można dopatrywać się altruizmu w przydzielaniu powódce lokali o „jakichkolwiek warunkach” nienadających się do zamieszkania ze względu na stan techniczny i o warunkach zagrażających zdrowiu.

Orzeczenia wydane w niniejszej sprawie, definiują pewne minimum, jakim powinien odpowiadać lokal socjalny, którymi są dostęp do światła słonecznego, bieżąca woda, dostęp do sanitariatów możliwość sprawnego ogrzania mieszkania w sezonie zimowym. Przyznanie lokalu, który nie spełnia takich wymogów naraża gminę na roszczenia o zadośćuczynienie, co jak wynika z przebiegu niniejszej sprawy nie są skazane na porażkę.