10.06.2013


Ochrona danych osobowych a prawo odmowy udostępnienia informacji publicznej

KATEGORIA: Wokanda

Nie każda konieczność ochrony danych osobowych jest podstawą do odmowy udostępnienia informacji publicznej – wynika z jednego z najnowszych orzeczeń NSA.

Do Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego wpłynął wniosek o udzielenie informacji, w trybie dostępu do informacji publicznej, poprzez podanie daty urodzenia sędziów Sądu Najwyższego lub co najmniej roku urodzenia (wieku na dzień złożenia wniosku), daty powołania na stanowisko sędziów Sądu Najwyższego powołanych przed 2001 r. oraz daty i przyczyny ustania stosunku służbowego Sędziego Sądu Najwyższego Izby Karnej Jerzego Kubiaka. Pierwszy Prezes SN decyzją odmówił udostępnienia danych obejmujących daty urodzenia sędziów SN lub co najmniej informacje o latach ich urodzenia powołując się na przepisy ustawy o ochronie danych osobowych.

Wnioskodawca wystąpił o ponowne rozpatrzenie sprawy wskazując, że wiek sędziów SN jest informacją mającą związek z pełnioną przez nich funkcją (wraz z osiągnięciem określonego wieku sędziowie przechodzą w stan spoczynku). W wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy Pierwszy Prezes SN utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję odmawiającą udostępnienia wnioskowanych informacji. W uzasadnieniu stwierdził m.in., że nie istnieją powszechnie obowiązujące przepisy, które pozwalałyby na ustalenie, że data urodzenia, czy choćby rok urodzenia każdej osoby kandydującej na stanowisko sędziowskie, czy je zajmującej, miałby być powszechnie dostępny lub by samo wyrażenie zgody na kandydowanie na określone stanowisko sędziowskie było równoznaczne z wyrażeniem zgody na podawanie do publicznej wiadomości daty urodzenia takiej osoby lub choćby jej wieku przez jakikolwiek podmiot uczestniczący w procesie obsadzania stanowisk sędziowskich.

W skardze do wojewódzkiego sądu administracyjnego Wnioskodawca powoływał się m.in. na przepisy Konstytucji RP, gdzie mowa jest o wieku sędziów (art. 180 ust. 4 Konstytucji RP) oraz art. 5 ust. 2 zdanie 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. W skardze podniesiono, iż wnioskowane informacje mają związek z pełnieniem funkcji publicznej, jaką niewątpliwie jest stanowisko sędziego Sądu Najwyższego, w szczególności, że wiek sędziego jest informacją o warunkach powierzenia tej funkcji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem (sygn. II SA/Wa 1002/12) podzielił stanowisko Skarżącego, uchylając decyzję Pierwszego Prezesa SN odmawiającą udzielenia wnioskowanych informacji. Ponadto stwierdził, że nieuprawnione jest powoływanie się przez organ na przepisy ustawy o ochronie danych osobowych i brak zgody sędziów na ujawnienie danych dotyczących daty ich urodzenia i w oparciu o te przepisy uzasadnienie decyzji odmawiającej udzielenia informacji publicznej. Sąd zwrócił uwagę, że prawo dostępu do informacji publicznej jest jednym z najważniejszych praw w katalogu praw obywatelskich i politycznych. Ma służyć tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego, poprzez zwiększenie transparentności w działaniach władzy publicznej, chronić i umacniać zasady obowiązujące w demokratycznym państwie prawa, wreszcie zapewniać społeczną kontrolę nad działaniami organów władzy publicznej. Przejrzystość procesu decyzyjnego umacnia demokratyczny charakter instytucji oraz zaufanie obywateli do administracji.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną złożył Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 marca 2013 r. (sygn. I OSK 2872/12) podtrzymał stanowisko WSA w Warszawie, oddalając skargę kasacyjną. NSA zwrócił uwagę na to, że co prawda przy rozstrzyganiu o udostępnieniu określonej informacji publicznej należy mieć na uwadze to, że w myśl art. 1 ust. 2 i art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej przepisy innych ustaw, w tym ustawy o ochronie danych osobowych zawierają unormowania ograniczające prawo do informacji publicznej, lecz nie oznacza to, że przepisy ustawy o ochronie danych osobowych mają charakter szczególny w stosunku do ustawy o dostępie do informacji publicznej, a w konsekwencji, że przysługuje im pierwszeństwo.

Ponadto sąd zauważył, że obie omawiane ustawy (o dostępie do informacji publicznej i o ochronie danych osobowych) stanowią równorzędne akty prawne i w każdej sprawie konieczne staje się wyważenie możliwości realizacji prawa do informacji publicznej, w sytuacji gdy w tej informacji zawarte są jednocześnie dane osobowe. Z przepisów wymienionych ustaw nie można wyprowadzić generalnego zakazu udostępnienia informacji publicznej, w treści której figurują określone dane osobowe. Jednocześnie brak też takiej regulacji, która byłaby podstawą legalizującą, co do zasady uzyskania dostępu do danych osobowych w ramach realizowanego prawa do informacji publicznej.



Autor:
Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego


TAGI: Informacja publiczna, NIK, Ochrona danych osobowych,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu