Mateusz Karciarz prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego
06.02.2018
KATEGORIA: Przepisy
Proponowane w projekcie ustawy o jawności życia publicznego rozwiązania prawne dotyczące analizy i kontroli oświadczeń majątkowych z założenia mają nie odbiegać od dotychczasowych regulacji w tym zakresie.
Zaprezentowany dnia 23 października 2017 r. projekt ustawy o jawności życia publicznego z założenia ma wzmocnić transparentność polskiego państwa (zobacz więcej w artykule „Projekt ustawy o jawności życia publicznego, czyli transparentność w nowym wydaniu”). Jednym z elementów służących realizacji tego celu ma być ujednolicenie, uszczegółowienie i uregulowanie w jednym akcie prawnym regulacji dotyczących składania oświadczeń majątkowych przez osoby pełniące funkcje publiczne. Najnowszą, czwartą już wersję projektu zaprezentowano dnia 8 stycznia 2018 r.
Niniejszy artykuł stanowi kontynuację rozważań dotyczących problematyki oświadczeń majątkowych uregulowanej przepisami ww. projektu ustawy o jawności życia publicznego (zob. wcześniejsze artykuły na ten temat: „Oświadczenia majątkowe w JST w świetle projektu ustawy o jawności życia publicznego”, „Zakres przedmiotowy oświadczeń majątkowych w JST w świetle projektu ustawy o jawności życia publicznego”, „Oświadczenia majątkowe w projekcie ustawy o jawności życia publicznego – do kogo będziemy je składać i w jakim terminie?” oraz „Jawność oświadczeń majątkowych w projekcie ustawy o jawności życia publicznego”).
Projektowane przepisy ustawy o jawności życia publicznego dotyczące problematyki oświadczeń majątkowych składanych przez osoby pełniące funkcje publiczne uregulowane w ramach rozdziału 8 projektu („Oświadczenia majątkowe”) podzielone zostały na 4 części, z których jedną z istotniejszych stanowi Oddział 4 zatytułowany „Analiza i kontrola oświadczeń majątkowych”. Projektodawcy wskazują w zakresie tych przepisów, że zasadniczo nie różnią się one od dotychczasowych regulacji dotyczących tej problematyki. I tak, analiza informacji zawartych w składanych oświadczeniach majątkowych odbywać ma się w terminie:
Ponadto w odniesieniu do części osób składających oświadczenia majątkowe, organy lub podmioty, którym złożono takie oświadczenie, przekazywać będą ich kopię urzędowi skarbowemu właściwemu dla osoby składającej oświadczenie majątkowe. Podmiotami, których oświadczenia będą trafiać do urzędu skarbowego, z punktu widzenia funkcjonowania samorządu terytorialnego są:
Zgodnie z przepisami projektu ustawy, analiza oświadczeń majątkowych będzie polegać na porównaniu treści oświadczenia z treścią oświadczeń złożonych uprzednio, z treścią innych dostępnych dokumentów zawierających informacje o stanie majątkowym, dochodach i zobowiązaniach, oraz z danymi zawartymi w publicznych rejestrach wskazującymi na stan majątkowy, dochody i zobowiązania. Projektodawcy proponują również, aby analiza ta polegała również na możliwości żądania od osoby, która złożyła oświadczenie, złożenia wyjaśnień oraz przedłożenia zeznań podatkowych i innych dokumentów niezbędnych do oceny rzetelności i prawdziwości oświadczenia. W przypadku oświadczeń majątkowych, których kopie przekazywane są do urzędu skarbowego, analizy danych w nich zawartych dokonywać będzie mógł również naczelnik takiego urzędu skarbowego.
Najistotniejszym zagadnieniem z punktu widzenia projektowanych regulacji w powyższym zakresie jest fakt, iż jeżeli organ dokonujący analizy danych zawartych w oświadczeniu majątkowym poweźmie uzasadnione wątpliwości co do ich prawdziwości, będzie miał obowiązek niezwłocznego przekazania oświadczenia wraz ze szczegółowym pisemnym uzasadnieniem CBA, które w takim przypadku będzie zobowiązane wszcząć i przeprowadzić kontrolę rzetelności i prawdziwości oświadczeń majątkowych. Jeżeli natomiast organ dokonujący tej analizy poweźmie uzasadnione wątpliwości co do źródeł dochodu lub pochodzenia majątku osoby składającej oświadczenie o stanie majątkowym, będzie miał on obowiązek przekazania tych informacji wraz ze szczegółowym pisemnym uzasadnieniem właściwemu urzędowi skarbowemu. Wówczas – jak wskazuje się w uzasadnieniu do projektu ustawy – naczelnik urzędu skarbowego na zasadach określonych w przepisach o kontroli skarbowej, przeprowadzi kontrolę oświadczeń majątkowych.
Obecnie projekt znajduje się na etapie prac w Stałym Komitecie Rady Ministrów. Zgodnie z aktualną wersją projektu, ustawa o jawności życia publicznego miałaby wejść w życie, co do zasady, z dniem 1 marca 2018 r. (wyjątki nie dotyczą kwestii oświadczeń majątkowych). W przepisach przejściowych proponuje się natomiast, aby osoby zobowiązane do złożenia oświadczenia majątkowego na dotychczasowych zasadach, które po dniu 31 grudnia 2017 r. złożyły oświadczenia majątkowe w trybie dotychczasowych przepisów były zobowiązane do złożenia oświadczenia majątkowego według wzoru określonego w projektowanej ustawie w terminie 3 miesięcy od dnia jej wyjścia w życie. Osoby te zobowiązane będą do złożenia oświadczenia majątkowego według stanu na dzień 31 grudnia 2017 r., chyba, że będą składać oświadczenie majątkowe w związku z opuszczeniem dotychczasowego stanowiska – w takim przypadku oświadczenie miałoby być składane na dzień opuszczenia stanowiska.
Pozostałe zagadnienia związane z oświadczeniami majątkowymi w JST w świetle przepisów projektowanej ustawy o jawności życia publicznego, tj. proponowany wzór oświadczenia majątkowego oraz sankcje grożące za niezłożenie, bądź wadliwe złożenie oświadczenia majątkowego, omówione zostaną w odrębnych artykułach opublikowanych na łamach Portalu.
Mateusz Karciarz prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego
TAGI: Jawność życia publicznego, Oświadczenie majątkowe,