Prawo Dla Samorządu

Zdaniem Wojewody Lubuskiego niedopuszczalna jest zmiana nazwy ulicy na nazwę, która naruszałaby zasady języka polskiego.

Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 4 października 2017 r. (NR NK-I.4131.186.2017.IWIT) Wojewoda Lubuski stwierdził nieważność uchwały rady gminy w sprawie zmiany nazw ulic w zakresie § 1 ust. 2 wraz z załącznikiem nr 2.

W § 1 ust. 2 wspomnianej uchwały rada gminy postanowiła dokonać zmiany nazwy ulicy Róży Luksemburg. Wspomniany przepis stanowił: „Ulicę Róży Luksemburg biegnącą na działkach o numerach [...] zmienia się na ulicę <<Luksemburg>>. Szczegółowe wyznaczenie ulicy w terenie określa załącznik nr 2 do niniejszej uchwały”.

Organ nadzoru, z uwagi na powzięte wątpliwości dotyczące prawidłowości dokonanej zmiany nazwy ulicy, zwrócił się do organu wykonawczego gminy, z zapytaniem do czego konkretnie ma się odnosić nowa nazwa oraz co ona ma upamiętniać. Wojewoda otrzymał odpowiedź, z której wynikało, iż zmiana nazwy jest wynikiem przeprowadzonych konsultacji społecznych oraz rozmów z mieszkańcami. Zmianę nazwy ulicy z „Róży Luksemburg” na „Luksemburg” sugerowali sami mieszkańcy. Jako argument podawali fakt, iż w ich wszelkich dokumentach nazwa ulicy figuruje jako „Luksemburg”, bez dopisku „Róży”. Mieszkańcom nazwa kojarzy się z państwem Luksemburg, a nie z osobą Róży Luksemburg.

W ocenie organu nadzoru uchwała rady gminy w sprawie zmiany nazw ulic podjęta została z naruszeniem przepisów ustawy o języku polskim. Wojewoda wskazał na niepoprawność językową nowej nazwy. Skoro nowa nazwa ma odnosić się do państwa Luksemburg, to właściwe byłoby nazwanie ulicy „ulicą Luksemburską”. Wskazują na to zasady języka polskiego – „Luksemburg” oznaczający: państwo, prowincję, miasto występuje w rzeczowniku w rodzaju męskorzeczowym. Przymiotnik od słowa „Luksemburg” brzmi „luksemburski”, a w przypadku rodzaju żeńskiego „luksemburska”. Wojewoda zwrócił uwagę na to, iż nazwa ulicy po zmianie powinna brzmieć „Luksemburska”, wskazał również, że takie ulice figurują w niektórych miastach w Polsce.

Zważywszy na powyższe, Wojewoda stwierdził nieważność uchwały rady gminy w sprawie zmiany nazw ulic w zakresie § 1 ust. 2 wraz z załącznikiem nr 2 z powodu niezgodności z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o języku polskim. Przepisy wskazanej ustawy odnoszą się do ochrony języka polskiego m.in. poprzez dbanie o jego poprawne używanie. Do ochrony języka ojczystego, w świetle art. 3 ust. 2 ustawy o języku polskim zobowiązane są wszystkie organy władzy publicznej oraz instytucje i organizacje uczestniczące w życiu publicznym.

Zasady języka polskiego istotne przy zmianie nazw ulic