Prawo Dla Samorządu

Zdaniem WSA w Warszawie, projekt uchwały w sprawie organizacji wspólnej obsługi samorządowych jednostek organizacyjnych nie podlega zaopiniowaniu przez związki zawodowe w trybie przepisów ustawy o związkach zawodowych.

Wyrokiem z dnia 23 czerwca 2017 r. (sygn. II SA/Wa 2143/16) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Wojewody Mazowieckiego na uchwałę rady gminy w przedmiocie organizacji wspólnej obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej gminnych jednostek organizacyjnych zaliczonych do sektora finansów publicznych.

Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie organizacji wspólnej obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej gminnych jednostek organizacyjnych zaliczonych do sektora finansów publicznych.

W związku z upływem 30-dniowego terminu na wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego i jednoczesnym stwierdzeniem nieprawidłowości w procedurze podjęcia ww. uchwały, Wojewoda Mazowiecki skierował do WSA w Warszawie skargę na tę uchwałę zarzucając istotne naruszenie przepisu art. 19 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych.

Zdaniem Wojewody projekt uchwały nie przeszedł procedury przewidzianej w ww. przepisie. Zgodnie z treścią ust. 1 tego przepisu, „Organizacja związkowa, reprezentatywna w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. poz. 1240), zwanej dalej "ustawą o Radzie Dialogu Społecznego", ma prawo opiniowania założeń i projektów aktów prawnych w zakresie objętym zadaniami związków zawodowych. Nie dotyczy to założeń projektu budżetu państwa oraz projektu ustawy budżetowej, których opiniowanie regulują odrębne przepisy”. Ustęp 2 stanowi natomiast, że „Organy władzy i administracji rządowej oraz organy samorządu terytorialnego kierują założenia albo projekty aktów prawnych, o których mowa w ust. 1, do odpowiednich władz statutowych związku, określając termin przedstawienia opinii nie krótszy jednak niż 30 dni. Termin ten może zostać skrócony do 21 dni ze względu na ważny interes publiczny. Skrócenie terminu wymaga szczególnego uzasadnienia. Bieg terminu na przedstawienie opinii liczy się od dnia następującego po dniu doręczenia założeń albo projektu wraz z pismem określającym termin przedstawienia opinii. Nieprzedstawienie opinii w wyznaczonym terminie uważa się za rezygnację z prawa jej wyrażenia”.

Wojewoda Mazowiecki wskazał, że w niniejszej sprawie rada gminy podjęła kwestionowaną uchwałę bez uprzedniego zwrócenia się o opinię do związków zawodowych, co jego zdaniem stanowi istotne naruszenie ww. przepisów, skutkujące koniecznością stwierdzenia nieważności kwestionowanej przez niego uchwały.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przywołanym na wstępie wyrokiem nie podzielił zarzutów Wojewody i oddalił jego skargę.

Sąd zgodził się co prawda z Wojewodą, że obowiązek konsultowania aktów prawnych ze związkami zawodowymi wynika z art. 19 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, jednakże w niniejszej sprawie sporne jest to, czy kwestionowana uchwała rady gminy, ma charakter aktu prawnego, o którym mowa w ust. 2 ww. przepisu i czy w związku z tym faktycznie po stronie organu istniał obowiązek zaopiniowania jego projektu przez związki zawodowe.

WSA w Warszawie przywołał w tym zakresie stanowisko wyrażone przez NSA w uchwale z dnia 29 listopada 2010 r. (sygn. I OPS 2/10), która również dotyczyła problematyki opiniowania, jednakże projektów uchwał o zamiarze likwidacji i o likwidacji szkoły. W uchwale tej NSA wskazał bowiem, iż „Mając na względzie szeroki zakres pojęcia aktów prawnych, przy ocenie czy istnieje obowiązek przekazania określonej uchwały do zaopiniowania organizacji związkowej, w pierwszym rzędzie należy zatem badać czy jej przedmiot dotyczy spraw publicznych o istotnym znaczeniu społecznym i mieści się w zakresie działania związków zawodowych. Jeśli przedmiotem uchwały jest określone rozwiązanie organizacyjne o charakterze wewnętrznym nie mające związku z zadaniami związków zawodowych to nie ma obowiązku poddawania go opiniowaniu, jeśli natomiast zamierzone zmiany organizacyjne miałyby związek z zadaniami związków zawodowych i wywoływały skutki zewnętrzne to należy je poddawać opiniowaniu”. Zdaniem WSA w Warszawie rozpatrującego niniejszą sprawę, użyte wyżej przez NSA sformułowanie świadczy o tym, że dla powstania omawianego obowiązku konsultacyjnego, konieczne jest łączne spełnienie się obydwu podniesionych przesłanek. Nie jest więc wystarczające to, aby uchwała posiadała tylko związek z zadaniami związków zawodowych. Koniecznym jest także, aby równocześnie uchwała wywoływała skutki o charakterze zewnętrznym.

W nawiązaniu do powyższego WSA w Warszawie doszedł do wniosku, że zmiany wprowadzone kwestionowaną przez Wojewodę uchwałą, nie mają związku z zadaniami związków zawodowych. Ocena zmian zasad funkcjonowania w zakresie obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej wymienionych w kwestionowanej przez organ nadzoru uchwale gminnych jednostek organizacyjnych, nie należy do zakresu zainteresowania związków zawodowych. Przedmiotowe zmiany nie powodują bowiem bezpośrednich skutków w sferze zatrudnienia w gminnych jednostkach organizacyjnych.

Ocena przez Sąd spornej uchwały prowadzi również do wniosku, że nie wywołuje ona również skutków zewnętrznych. Nie jest bowiem skierowana do niedookreślonego, czy względnie szerokiego kręgu odbiorców, a jedynie do ściśle określonych w uchwale podmiotów.

Ponadto zdaniem WSA w Warszawie, w przeciwieństwie do będącej przedmiotem ww. uchwały NSA uchwały o likwidacji szkoły, zmiany wprowadzone kwestionowaną w niniejszym postępowaniu sądowoadministracyjnym uchwałą nie dotykają osób, które korzystają z usług wymienionych w niej podmiotów. Nie powodują też konieczności podejmowania działań przez inne jednostki administracji samorządowej czy rządowej. Jest to więc – zdaniem Sądu – uchwała o charakterze organizacyjnym, dotycząca obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej gminnych jednostek organizacyjnych. Stąd dotyczy ona wyłącznie pewnego wycinka ustawowej działalności gminy i to działalności stricte organizacyjnej.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że procedura przyjmowania kwestionowanej przez Wojewodę uchwały, nie wymagała przeprowadzenia konsultacji, o jakich mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych. Stąd więc – w ocenie Sądu – brak ich przeprowadzenia, nie może przemawiać za zasadnością żądania zawartego w niniejszej skardze, a tym samym skarga ta podlega oddaleniu.

Wyrok jest nieprawomocny.

Opiniowanie przez związki zawodowe projektów aktów prawnych w zakresie wspólnej obsługi