16.10.2017


Charakter prawny aktów dotyczących cen i opłat za usługi komunalne

KATEGORIA: Wokanda

Zdaniem WSA,  zarządzenia organów wykonawczych JST dotyczące cen i opłat za usługi komunalne są aktami prawa miejscowego.

Wyrokiem z dnia 14 lipca 2017 r. o sygn. IV SA/Gl 446/17 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 1 lutego 2017 r. nr NPII.4131.1.21.2017 w przedmiocie ustalenia opłat za udostępnienie murowanych miejsc grzebalnych obowiązujących na cmentarzach komunalnych.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Wojewoda Śląski rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 1 lutego 2017 r. nr NPII.4131.1.21.2017 stwierdził nieważność zarządzenia burmistrza miasta w sprawie ustalenia opłat za udostępnianie murowanych miejsc grzebalnych obowiązujących na cmentarzach komunalnych. Organ, przytaczając liczne orzecznictwo, uznał, że powyższe zarządzenie nie stanowi  aktu prawa miejscowego, więc nie powinno być publikowane w Dzienniku Urzędowym. W dalszej części swojego rozstrzygnięcia Organ stwierdził, że art. 4 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy o gospodarce komunalnej [dalej: ugk], na podstawie którego zostało wydane ww. zarządzenie, nie kreuje nowego uprawnienia w zakresie wprowadzania nowych danin publicznych, a określa kompetencje organu stanowiącego w zakresie ustalania cen i płat za usługi komunalne. Wojewoda na podstawie art. 4 ust. 2 ugk uznał również, że rada gminy może powierzyć powyższe uprawnienia organom wykonawczym danej jednostki samorządowej, bo nie są one realizowane w trybie aktu prawa miejscowego. Organ wykonawczy danej jednostki nie jest bowiem uprawniony do wydawania aktów prawa miejscowego jak organ stanowiący, działający na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym [dalej: usg].

Od powyższego rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Śląskiego skargę do sądu wniosła gmina utrzymując, że zarządzenie burmistrza jest aktem prawa miejscowego, zawierającym normy o charakterze zewnętrznym, generalnym i abstrakcyjnym. Zdaniem gminy organ nadzoru nie dokonał analizy charakteru norm zawartych w zarządzeniu i przez to błędnie uznał, że jest ono aktem kierownictwa wewnętrznego. Gmina przytoczyła również stanowisko WSA w Gdańsku (wyrok z dnia 18 maja 2016 r. o sygn. akt II SA/Gd 115/06) mówiące, że organ stanowiący posiada możliwość scedowania na organ wykonawczy kompetencji do wydania aktów prawa miejscowego, co wynika wprost z art. 4 ust. 2  ugk. W skardze podkreślono, że organ nadzoru ograniczył się w swoich wywodach do jednego poglądu w spornej kwestii powierzania uprawnień przez organ stanowiący, niepopieranego w najnowszym orzecznictwie. Gmina wskazała również, że cmentarz komunalny jest z całą pewnością przedmiotem użyteczności publicznej, a znajdująca się tam infrastruktura stanowi wymienione w tym przepisie urządzenia użyteczności publicznej.

W związku z powyższym, zdaniem gminy, zarządzenie burmistrza podlega obowiązkowej publikacji w publikatorze urzędowym.

Wojewoda Śląski w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Wyrokiem z dnia 14 lipca 2017 r. o sygn. IV SA/Gl 446/17 WSA w Gliwicach uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 1 lutego 2017 r. nr NPII.4131.1.21.2017, wydane w przedmiocie ustalenia opłat za udostępnienie murowanych miejsc grzebalnych obowiązujących na cmentarzach komunalnych.

Sąd potwierdził jednostronność tez wojewody oraz brak umotywowania przez organ nadzoru swojego stanowiska. Doprowadziło to zdaniem Sądu do braku możliwości kontroli słuszności rozstrzygnięcia nadzorczego oraz stwierdzenia, że jest to akt „o charakterze arbitralnego wkroczenia w samodzielność organu samorządu terytorialnego”.

W dalszej części wyroku Sąd nie zgodził się z poglądem, że art. 92 Konstytucji, stanowiący o rozporządzeniach, odnosi się również do prawa miejscowego. Swoje stanowisko Sąd umotywował tym, że organy samorządu terytorialnego nie wydają rozporządzeń, a zważając na treść art. 4 ust. 2 ugk trudno mówić, że akt ten byłby wydawany bez wyraźnego upoważnienia, jeśli organ wykonawczy gminy działałby na podstawie stosownej uchwały organu stanowiącego.

Przepis art. 40 usg odróżnia dwie kategorie aktów prawa miejscowego obowiązujących na terenie gminy. Ustęp 1 powyższego artykułu mówi o aktach wydawanych na podstawie upoważnień ustawowych, a drugi na podstawie ustawy o samorządzie gminnym. Zdaniem Sądu upoważnienie o którym mowa w art. 40 ust. 1 usg wynika wprost z art. 4 ust. 1 ugk, a ze względu na przewidzianą w art. 4 ust. 2 ugk delegację kompetencji, zarządzenia organów wykonawczych, wydane w ramach przekazanych kompetencji, dzielą los prawny uchwał wydawanych na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2 ugk.

W końcowej części orzeczenia Sąd potwierdził abstrakcyjny, generalny, normatywny oraz zewnętrzny charakter zarządzenia poprzez stwierdzenie, że dotyczy ono sytuacji powtarzalnych, a jego adresaci są określeni generalnie i znajdują się wewnątrz jak i poza administracją danej jednostki samorządu.

Podsumowując, akty wydane na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2 ugk są aktami prawa miejscowego, a zarządzenia organów wykonawczych, wydane w ramach przekazanych kompetencji, dzielą los prawny uchwał wydawanych na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2 ugk.

Wyrok jest nieprawomocny.



Autor:
Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego



Agata Szczepanowska

asystent w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, interesuje się prawem administracyjnym


TAGI: Mienie komunalne, Wyrok WSA,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu