23.08.2017


Bezwzględność zakazu prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy

KATEGORIA: Wokanda

Zdaniem NSA, każde naruszenie przez radnego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy skutkuje wygaśnięciem jego mandatu.

Wyrokiem z dnia 9 maja 2017 r. o sygn. II OSK 784/17 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną gminy od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku o sygn. III SA/Gd 861/16 w sprawie ze skargi gminy na zarządzenie zastępcze Wojewody Pomorskiego w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Radny, prowadząc działalność gospodarczą, zawarł umowę z dwiema spółkami, których jedynym wspólnikiem jest gmina, w której sprawował mandat. Ponadto radny był wspólnikiem i prezesem zarządu w spółce, która wykonała zamówienie publiczne dla Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, będącego jednostką organizacyjną gminy oraz zawarła umowę sprzedaży na rzecz spółki komunalnej.

Zarządzeniem zastępczym z dnia 20 lipca 2016 r. Wojewoda stwierdził wygaśnięcie mandatu radnego Rady Miejskiej.

Zdaniem organu nadzoru, radny naruszył zakaz, o którym mowa w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym poprzez prowadzenie działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminnego. Wojewoda podkreślił, że już samo „wykorzystywanie” mienia komunalnego gminy jest wystarczającą przesłanką do wygaśnięcia mandatu radnego, w związku z czym, w sprawie zachodzi przesłanka określona w art. 383 § 1 pkt 5 ustawy – Kodeks wyborczy, zgodnie z którym, w przypadku naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonej działalności, następuje wygaśnięcie mandatu radnego.

Na powyższe zarządzenie zastępcze skargę wniosła gmina, twierdząc, że radnemu nie można czynić zarzutu wykorzystywania w prowadzonej działalności mienia komunalnego gminy, w której sprawuje mandat. Zarządzeniu wojewody zarzucono nieuwzględnienie zawarcia umowy z jedną ze spółek w ramach przetargu publicznego o ustalonych powszechnie dostępnych standardach. Zdaniem skarżącej, majątek spółki komunalnej stanowi bez wątpienia mienie komunalne, ale nie mienie gminy, a zakaz objęty art. 24f ust 1 u.s.g. dotyczy prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego wyłącznie gminy, nie zaś innych gminnych osób prawnych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 1 grudnia 2016r. o sygn. III SA/Gd 861/16 oddalił skargę gminy, wywodząc, że zakaz z art. 24f ust. 1 u.s.g. ma charakter bezwzględny i nie pozwala na miarkowanie jego intensywności i zasadności oraz pełni istotną rolę w kształtowaniu pożądanej postawy społecznej – ma charakter antykorupcyjny. Ponadto wskazał, że zawarcie umowy przez radnego poprzedzone wyłonieniem jego oferty w drodze przetargu publicznego, pozostaje bez wpływu na ocenę złamania zakazu określonego w ww. przepisie.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną wniosła gmina, żądając jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia.

 

Sąd II instancji przyjął, że wobec braku w art. 24f ust 1 u.s.g. ustawowego zróżnicowania rodzajów działalności gospodarczej lub sposobu prowadzenia takiej działalności w przepisie tym chodzi o wszelkie przypadki wykorzystania mienia gminy, pozostającego w związku z funkcjonowaniem działalności gospodarczej radnego. Sąd podzielił stanowisko WSA, że majątek spółki, w której gmina ma 100% udziałów jest mieniem komunalnym w rozumieniu art. 43 u.s.g. i należy do mienia, z którego korzystanie w celu prowadzenia działalności gospodarczej wyczerpuje znamiona „korzystania z mienia komunalnego” w myśl art. 24f ust. 1 u.s.g.  Jednocześnie „wykorzystanie” mienia następuje bez względu na to, czy ma podstawę prawną, czy jest stałe, czy jednorazowe, odpłatne czy nieodpłatne. NSA wskazał również, że WSA wyraźnie odniósł się do zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonej w art. 24f ustawy o samorządzie gminnym działalności z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat.



Autor:
Maciej Kiełbus

Partner, prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego



Agata Szczepanowska

asystent w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, interesuje się prawem administracyjnym


TAGI: mandat, Prawo wyborcze, Radny, Wyrok NSA,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu